Związek Literatów Polskich

E. Martuszewski, T. Wajsbrot, K. Oleksik, T. Stępowski, T. Pepłowska, T. Laszkowski, L. Turkowski na IX zjeździe ZLP w Bydgoszczy, 1966 r.
Źródło: Archiwum WBP w Olsztynie

Zarząd w 1980 r. (od lewej): Władysław Ogrodziński, Klemens Oleksik, Józef Jacek Rojek, Leonard Turkowski, Maryna Okęcka-Bromkowa.
Źródło: Turkowski Leonard, Księga Warmii i Mazur, Olsztyn, „Pojezierze”, 1983, s. 233.

Publikacja jubileuszowa wydana w 2005 r. przez Wydawnictwo ElSet w Olsztynie.

Oddział ogólnopolskiego stowarzyszenia zrzeszającego pisarzy i twórców literackich, działający w Olsztynie od 1955 r.

Siedziba

ul. Kołłątaja 20, 10-035 Olsztyn

Historia

Oddział Związku Literatów Polskich (ZLP) powołano z inicjatywy Władysława Gębika, podczas Literackich Dni Olsztyna 14-15 lipca 1955 r. W zebraniu założycielskim wzięli udział: wiceprezes Zarządu Głównego ZLP Stanisław Dobrowolski, Jan Maria Gisges i Eugeniusz Paukszta oraz władze miejskie i wojewódzkie. Powstanie oddziału było ukoronowaniem działalności Klubu Literackiego prowadzonego w Olsztynie przez Władysława Gębika, a także miejscowych twórców wcześniej przyjętych do Związku – Marii Zientary-Malewskiej, Michała Lengowskiego, Alojzego Śliwy i Teofila Ruczyńskiego. Na zebraniu założycielskim wybrano pierwszy Zarząd w składzie: Michał Lengowski (prezes), Władysław Gębik (wiceprezes), Janusz Teodor Dybowski (sekretarz), Teofil Ruczyński (skarbnik). W 1958 r. powołano przy Zarządzie Głównym ZLP Klub Literatury Regionalnej, z siedzibą w Olsztynie.

Władze

• Michał Lengowski (1955-1957)
• Władysław Gębik (1958-1971)
• Leonard Turkowski (1972-1980)
• Bohdan Dzitko (1980-1983)
• Zbigniew Nienacki (1984-1986)
• Jerzy Adam Sokołowski (1987-1990)
• Stefan Połom (1990-1996)
• Józef Jacek Rojek (1996- )

Członkowie

Pierwszymi członkami oddziału byli: Michał Lengowski, Władysław Gębik, Janusz Teodor Dybowski, Teofil Ruczyński, Krystyna Nepomucka, Edward Zbigniew Martuszewski, Witold Piechocki, Emilia Sukertowa-Biedrawina, Alojzy Śliwa i Maria Zientara-Malewska. Do końca lat pięćdziesiątych nastąpiły zmiany w składzie oddziału. Z Olsztyna wyjechali Janusz Teodor Dybowski i Krystyna Nepomucka. Do Związku zostali zaś przyjęci regionalni pisarze: Gustaw Leyding, Fryderyk Leyk, Karol Małłek i Jan Dopatka. Do tego grona dołączyli również Klemens Oleksik, Władysław Ogrodziński, Henryk Panas, Tadeusz Stępowski i Leonard Turkowski, a w późniejszym okresie Erwin Kruk, Stefan Połom, Jerzy Adam Sokołowski, Zbigniew Nienacki, Aleksy Kazberuk, Maryna Okęcka-Bromkowa, Bohdan Dzitko, Andrzej Wakar, Jerzy Lew Lewandowski, Tadeusz Ostojski, Tadeusz Ostaszewski, Józef Jacek Rojek. Spoza Olsztyna do Oddziału należeli: Jan Czykwin i Sokrat Janowicz z Białegostoku oraz Jan de Puget-Puszet z Warszawy.

Działalność

Olsztyński Oddział ZLP oprócz wspierania lokalnej i regionalnej twórczości literackiej, prowadzenia działalności wydawniczej, organizacji spotkań, seminariów, wieczorów autorskich, plenerów literackich był twórcą lub uczestnikiem wielu inicjatyw, m.in.

• organizacji Roku Kajkowskiego (1958)
• Zjazdu Pisarzy Przyjaciół Warmii i Mazur (1960)
• VIII Zjazdu Pisarzy Ziem Zachodnich i Północnych (1965)
• Sympozjum „Warmia i Mazury – temat dla dwóch kultur” (1965)
• Dni Literatury Warmii i Mazur (od 1966)
• Ogólnopolskich For Literackich (1979, 1981, 1985)
• obchodów pięćsetlecia urodzin Mikołaja Kopernika i ogólnopolskiej Sesji Literacko-Naukowej poświęconej pamięci wielkiego astronoma (1972)
• Spotkań Literackich Olsztyn – Wilno
• Spotkań Pisarzy Polskich i Ukraińskich
• przyznania Nagrody imienia Biskupa Ignacego Krasickiego za prace literackie związane z Warmią i Mazurami

Bibliografia

1. Chłosta-Zielonka, Joanna: Życie literackie Warmii i Mazur w latach 1945-1989 / Joanna Chłosta-Zielonka. – Olsztyn : Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 2010, s. 105-128.
2. Pióro i pamięć. 50-lecuie oddziału Związku literatów Polskich 1955-2005 / praca zbiorowa pod red. Józefa Jacka Rojka. – Olsztyn : Pracownia Wydawnicza „ElSet”, 2005. - S. 7-12.

Zobacz też

• Jan Chłosta, Władysław Gębik jako organizator olsztyńskiego środowiska literackiego, materiał zamieszczony na stronie internetowej Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Olsztynie www.wbp.olsztyn.pl/bwm/