Kazimierz Brakoniecki

Źródło: zbiory WBP w Olsztynie

(1952- ) – olsztyński poeta, eseista, krytyk literacki, tłumacz literatury francuskiej, pierwszy redaktor pisma „Borussia”

Biografia

Urodził się 12 grudnia 1952 r. w Barczewie. Ukończył polonistykę (1976 r.) oraz Podyplomowe Studium Muzealnictwa (1988 r.) na Uniwersytecie Warszawskim.
Po ukończeniu studiów pracował w Bibliotece Ossolineum we Wrocławiu (od marca 1977 r.), następnie w Olsztynie (od września 1977 r.) w: Miejskim i Międzyzwiązkowym Domu Kultury, Stowarzyszeniu „Pax”, Bibliotece Wyższego Seminarium Duchownego „Hosianum”, Bibliotece Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli. W latach 1985-1995 pracował jako twórca i kurator wystaw sztuki polskiej XX w. w Biurze Wystaw Artystycznych w Olsztynie. Od września 1995 r. kieruje Centrum Polsko-Francuskim Côtes d’Armor – Warmia i Mazury w Olsztynie.
Należał do Koła Młodych działającym przy Związku Literatów Polskich, później krótko do samego ZLP. Jest członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich oraz Pen Clubu.
Wielokrotnie nagradzany za działalność kulturalną i twórczość literacką.

Działalność

Poeta, eseista, krytyk literacki, redaktor, tłumacz literatury francuskiej Bretanii, autor antologii literackich, animator kultury, kurator wystaw plastycznych.
Współzałożyciel i współtwórca olsztyńskiego stowarzyszenia Wspólnota Kulturowa „Borussia” (1990) oraz Fundacji „Borussia” (2006), pomysłodawca i współzałożyciel Olsztyńskiego Stowarzyszenia Przyjaciół Bretanii i Francji „Amitié”. Współzałożyciel i pierwszy redaktor naczelny pisma „Borussia. Kultura. Historia. Literatura” w latach 1991-1997. Ponadto m.in.: redaktor strony literackiej w „Gazecie Olsztyńskiej” w latach 1995-1997, współzałożyciel i redaktor pierwszego numeru czasopisma „Warmia i Mazury. Kultura – Społeczeństwo – Region”, współorganizator Kongresu Kultury Mazur, Warmii i Powiśla w 2000 r.
Pomysłodawca, kurator i współautor wystaw sztuki oraz katalogów. Najważniejsze z nich to:

• 1987 – Wystawa dzieł artystów żydowskich 1918-1939, Biuro Wystaw Artystycznych w Olsztynie – pierwsza w ówczesnej Polsce wystawa naukowa, współorganizowana z Żydowskim Instytutem Historycznym i Instytutem Sztuki PAN w Warszawie
• 1989 – Wileńskie środowisko artystyczne 1919-1945, Biuro Wystaw Artystycznych w Olsztynie oraz muzea w Gdańsku, Poznaniu, Białymstoku, Toruniu – pierwsza tego typu wystawa w powojennej Polsce organizowana pod egidą prof. Stanisława Lorentza i Muzeum Narodowego w Warszawie
• 1993 – Atlantyda Północy. Dawne Prusy w fotografii – Atlantis das Nordens. Das ehemalige Ostpreussen in Fotografien, Biuro Wystaw Artystycznych w Olsztynie oraz muzea w Niemczech (m.in. w Lipsku, Berlinie, Lüneburgu) i w Wiedniu (1993-1994, 2001) – pierwsza w Polsce powojennej wystawa fotografii ze zbiorów konserwatora zabytków w Królewcu (po 1945 r. w kolekcji Instytutu Sztuki PAN w Warszawie), dotychczas niepokazywanych publicznie

Twórczość

Jako poeta debiutował w 1975 r. na łamach „Nowego Wyrazu”. Publikował m.in. w „Twórczości”, „Kresach”, „Literaturze”, „Kwartalniku Artystycznym”, prasie i czasopismach regionalnych. Autor licznych tomów poezji, szkiców, recenzji i opracowań krytycznoliterackich. Redaktor wydawnictw albumowych i antologii literackich, tłumacz literatury francuskiej.
W swojej twórczości Brakoniecki „łączył wątki regionalistyczne z uniwersalizmem (...) stawiał pytania o prawdę historyczną i humanistyczną, o wolność, o istotę tragicznego ludzkiego bytowania w świecie. Głównym przedmiotem rozważań uczynił ból, rozpad, śmierć, cierpienie pojedynczego człowieka i całych narodów (...), ukazał losy ludzkich zbiorowości (wojenne i powojenne, przesiedleńcze) w perspektywie rodziny, plemienia, małej ojczyzny (...), podjął temat wspólnego dziedzictwa kulturowego Polaków i Niemców na Warmii”.
Wydaje również szkice prozą, w których obecne są wątki autobiograficzne. Podejmuje w nich również tematykę antysemityzmu w Polsce. W 2009 r. ukazał się zbiór aforyzmów – KaBra, wydanych razem z rysunkami Hanny Brakonieckiej.

Publikacje

• Poezje i szkice:
  • Zrosty (1979)
  • Żywoty (1982)
  • Ostatnia rozmowa z ojczyzną (1983)
  • Wiersze fizyczne (1985)
  • Tożsamość (1988)
  • Idee (1991)
  • Metaxu (1993)
  • Zeszyty jedynego (1993)
  • Olśnienia (1992)
  • Jednia (1994)
  • Misterium (1995)
  • Poświaty (1996)
  • Atlantyda Północy = Atlantis des Nordens (1998)
  • Światowanie (1999)
  • Muza domowa. Wiersze z lat 80. i 90. (2000)
  • Światologia (2001)
  • Moralia (2002)
  • Prowincja człowieka. Obraz Warmii i Mazur w literaturze olsztyńskiej (2003)
  • Ciałość (2004)
  • Armor. Wiersze atlantyckie (2005)
  • Ziemiec. Prowincjałki rowerowe (2005)
  • Europa minor (2007)
  • Warmiński Budda = Ermländischer Buddha (2007)
  • Glosolalie (2008)
  • Historie bliskoznaczne (2008)
  • KaBra. Myśli na wynos czyli Aforyzmy Kazimierza Brakonieckiego. HaBra. Nie mam czym czyli Rysunki Hanny Brakonieckiej (2009)
  • Polak, Niemiec i Pan Bóg. Olsztyńskie szkice osobiste (2009)
  • W Bretanii (2009)
  • Obroty nieba (2010)
• Przekłady, prace redakcyjne:
  • Barbara Hulanicka. Tkanina dwuosnowowa. Wystawa jubileuszowa w 30-lecie pracy twórczej. [Katalog wystawy] (1986)
  • Grunwald ’86. IV Ogólnopolski Plener Malarski. Grudzień 1986 (1986)
  • Kenneth White, Atlantica. Wiersze i rozmowy (1986)
  • Grunwald ’87. V Ogólnopolski Plener Malarski. Grudzień 1987 (1987)
  • Ogólnopolski konkurs malarski dla nauczycieli wychowania plastycznego. Czerwiec 1986. Wystawa – styczeń 1987 (1987)
  • Ryszard Wachowski 1930-1985. Olsztyn, styczeń 1987. [Katalog wystawy] (1987)
  • IV Quadriennale Drzeworytu i Linorytu Polskiego. Olsztyn. Październik 1987 (1987)
  • Grunwald ’88. VI Ogólnopolski Plener Malarski (1988)
  • O Medal Prezydenta. Olsztyn ’88. Wystawa olsztyńskiego środowiska plastycznego (1988)
  • Wileńskie środowisko artystyczne 1919-1945. Malarstwo – grafika – rzeźba – rysunek – fotografia (1999)
  • Kartoteka ’91. Wystawa prac olsztyńskiego środowiska artystycznego (1991)
  • V Quadriennale Drzeworytu i Linorytu Polskiego. Olsztyn 1991 (1991)
  • Atlantyda Północy. Dawne Prusy Wschodnie w fotografii. [Katalog wystawy] (1993)
  • VI Quadriennale Drzeworytu i Linorytu Polskiego. Olsztyn ’95 (1995)
  • O Bretanii wierszem i prozą (1997)
  • Borussia – ziemia i ludzie. Antologia literacka (1999)
  • Jean Grenier, Albert Camus. Wspomnienia (2000)
  • Szara reneta. Antologia literacka Olsztyńskiego Oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (2000)
  • Blaise Cendrars, Wiersze (2002)
  • Eugene Guillevic, Carnac (2003)
  • Bretania w poezji i prozie. Antologia literacka (2006)
  • Paol Keineg, Wiersze bretońskie (2007)

Nagrody i odznaczenia

• Nagroda „Nowego Wyrazu” (1980)
• Stypendium im. Tadeusza Borowskiego (1981)
• Medal im. Biskupa Ignacego Krasickiego (1981)
• Nagroda w konkursie „Res Publiki” (1989)
• Nagroda Literacka im. Stanisława Piętaka (1992)
• Nagroda Literacka „Czasu kultury” (1993)
• Nagroda paryskiej „Kultury” im. Jerzego Giedroycia (1996)
• „Laur Złotej Dziesiątki” (1996)
• Nagroda im. Zygmunta Glogera (1997)
• Odznaczenie „Zasłużony dla Warmii i Mazur” (1997)
• Literacka Nagroda Fundacji Kultury (1999)
• Nagroda Prezydenta Olsztyna (2001)
• Nagroda Ministra Kultury (2002)
• Nagroda Stowarzyszenia Pisarzy Rosyjskich w Moskwie (2002)
• Nominacja do Literackiej Nagrody NIKE (2002)
• „Laur Złotej Dziesiątki” (2002)
• Najpopularniejszy Olsztynianin 650-lecia (2003)
• Brązowy medal Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Gloria artis” (2006)
• Laur Poetycki UNESCO (2007)
• „Wawrzyn” – Literacka Nagroda Warmii i Mazur (2008)

Bibliografia

1. Białecka, Sylwia: Krąg Borussiański : bibliografia podmiotowo-przedmiotowa / Sylwia Białecka. Cz. I: Kazimierz Brakoniecki // „Bibliotekarz Warmińsko-Mazurski”. – 2007, nr 3/4. – Tryb dostępu: http://www.wbp.olsztyn.pl/bwm/3-4_07-ie/krag_boruss.htm.
2. Rojek, Józef Jacek: Literaci & literatura Warmii i Mazur : przewodnik eseistyczny / Józef Jacek Rojek ; [aut. zdj. Wacław Kapusto et al.]. – Olsztyn : Fundacja Środowisk Twórczych, 2008. – S. 189-193.

Zobacz też

• Artykuły na temat poety:
  • na portalu www.culture.pl
  • na stronie Parafii Poryte