Ludus Passionis: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Obsada) |
|||
| Linia 21: | Linia 21: | ||
*Petrus – [[Maciej Kaziński]] | *Petrus – [[Maciej Kaziński]] | ||
*Andrea, Pontifex – [[Marcin Szargut]] | *Andrea, Pontifex – [[Marcin Szargut]] | ||
| − | *Caecus, Iudas – [[ | + | *Caecus, Iudas – [[Tomasz Jarnicki]] |
*Zacheus, Lazarus, Pontifex – [[Konrad Zagajewski]] | *Zacheus, Lazarus, Pontifex – [[Konrad Zagajewski]] | ||
*Phariseus, Longinus, Evangelista – [[Johann Wolfgang Niklaus]] | *Phariseus, Longinus, Evangelista – [[Johann Wolfgang Niklaus]] | ||
Wersja z 11:53, 16 cze 2011
Łaciński dramat liturgiczny z polskim podtytułem-tłumaczeniem Gra o Męce Pańskiej – jeden z najstarszych zabytków europejskiego teatru, opracowany i wykonywany przez członków Scholi Teatru „Węgajty” od 2003 r.
Spis treści
Historia
Źródłem tekstu jest antologia świeckich i i satyrycznych pieśni łacińskich, pochodząca z bawarskiego klasztoru Benediktbeuern, dziś przechowywana w Monachium. W XIII-wiecznym rękopisie prócz pieśni znajdował się m.in. opisywany dramat religijny, największy z zawartych w źródle.
Prezentacja premierowa opisywanego dramatu liturgicznego (udziałem Marcela Peresa) odbyła się 31 marca 2003 r. w archikatedrze św. Jakuba w Olsztynie.
Opis
Podstawową trudnością w rekonstrukcji Pasji stanowił jej zapis muzyczny, jako że całość rękopisu zanotowana była notacją, zwaną campo aperto, nieposiadającą linii. W ten sposób kształt melodii zaznaczony był jedynie w sposób przybliżony. Rekonstruktor Scholi z Węgajt kierował się tymi niepełnymi wskazaniami wysokości dźwięków i dynamiki w różnorodnych figurach wokalnych odzwierciedlonych za pomocą neum. Do Pasji dodano utwory zaczerpnięte z repertuaru gregoriańskiego (np. responsorium Collegerunt z Graduału z Compiègne; IX w.).
Warstwę wizualną widowiska aktorzy opracowali – podobnie jak w przypadku pozostałych dramatów liturgicznych ze swojego repertuaru, m.in. studiując miniatury średniowieczne, by nauczyć się specyfiki dawnych gestów liturgiczno-artystycznych (przyklęknięcie, złożenie dłoni). W rekonstrukcji i budowaniu obrzędu nawiązano do żywej w niektórych krajach tradycji wielkotygoniowych procesji i dramatyzowanych rytuałów, z użyciem symbolicznych przedmiotów (np. kielich) i wizerunków (drewniana figura Chrystusa na osiołku) oraz znaków.
Twórcy
- Marcel Pérès – opracowanie muzyczne (rekonstrukcja na podstawie manuskryptu i kompozycja)
- Marcel Pérès, Marcin Bornus-Szczyciński – kierownictwo muzyczne
- Robert Pożarski – konsultacja muzyczna
Obsada
- Iesus – Marius Peterson
- Petrus – Maciej Kaziński
- Andrea, Pontifex – Marcin Szargut
- Caecus, Iudas – Tomasz Jarnicki
- Zacheus, Lazarus, Pontifex – Konrad Zagajewski
- Phariseus, Longinus, Evangelista – Johann Wolfgang Niklaus
- Angelus, Johannes – Serhij Petryczenko
- Mercator – Piotr Górka
- Pilatus – Maciej Góra
- Herodes, Evangelista, Cantor – Robert Pożarski
- Cantor – Marcin Bornus-Szczyciński
- Maria Magdalena – Katarzyna Jackowska / Beata Oleszek
- Ancilla – Swietłana Bucka
- Martha – Beata Oleszek
- Maria Mater – Monika Paśnik-Petryczenko
- Pueri Hebreorum – Chór Chłopięcy Szkoły Podstawowej nr 7 w Łomży (pod dyr. Katarzyny Szmitko)
- Chorus, Iudei, Apostoli, Pontifici, Milites – Marcin Bornus-Szczyciński, Maciej Góra, Piotr Górka, Tomasz Jarnicki, Maciej Kaziński, Johann Wolfgang Niklaus, Serhij Petryczenko, Robert Pożarski, Marcin Szargut, Konrad Zagajewski
- Chorus, Puellae, Mulieres – Swietłana Bucka, Katarzyna Jackowska, Klaudia Niemkiewicz, Małgorzata Niklaus, Marta Niedźwiecka, Natalia Niedźwiecka, Beata Oleszek, Monika Paśnik-Petryczenko, Paulina Soczewka
- Secerdos – Marek Rojszyk OP
Akcja
Akcję inicjuje pojawienie się postaci Piłata, Heroda, Kapłanów, Sprzedawcy
i Marii Magdaleny. Następnie rozgrywane są krótkie sceny powołania Piotra i Andrzeja, uzdrowienia niewidomego i rozmowy z Zacheuszem. Dynamikę w grę wnosi procesja, przedstawiająca triumfalny wjazd Jezusa do Jerozolimy. Po niej rozgrywa się jedna z ważniejszych i dość rozbudowana scena nawrócenia Marii Magdaleny (osobna, oryginalna pieśń), i scena uczty w domu Szymona. Kolejne sceny przedstawiają wskrzeszenie Łazarza, rozmowę Judasza z kapłanami, modlitwę Jezusa w Ogrójcu, jego pojmanie i sąd oraz samobójstwo Judasza. Śmierć Jezusa na krzyżu poprzedzona jest dramatycznym lamentem Matki Bozej. Całość zamyka scena przebicia boku Chrystusa przez setnika Longinusa i jego nawrócenie.
Dramat ma formę dwujęzyczną oraz achronologiczny układ scen, co wskazuje na kompilacyjny charakter dramatu. Część materiału zawiera znane teksty liturgiczne, cytowane dosłownie lub tylko nieznacznie zmodyfikowanymi. Natomiast słowa i (w dużej części) muzyka obu scen kulminacyjnych – nawrócenia Marii Magdaleny i planktu Maryi, zostały najprawdopodobniej ułożone specjalnie do dramatu.
Pierwsze sceny stanowią złożenie różnych pieśni liturgicznych, głownie antyfon, responsoriów i pieśni procesjonalnych zaczerpniętych z repertuaru przeznaczonego na różne święta – opartych na słowach Ewangelii. Dopiero pierwsza łacińska pieśń Marii Magdaleny,
(jak również i cała scena jej nawrócenia) jest nowo skomponowana na użytek dramatu. Również dalsze fragmenty to mniej lub bardziej dosłowne cytaty biblijne lub fragmenty pochodzące z tekstów liturgicznych.
Bibliografia
- Ludus Passionis = gra o Męce Pańskiej = Mystére de la Passion = Passion play / Schola Teatru Węgajty. – Nowe Kawkowo : Teatr Wiejski „Węgajty”, [ca 2006].
- Ludus Passionis // „Wiadomości Archidiecezji Warmińskiej”. – 2001, nr 51-53, s. 101-102.
Zobacz też
- opis dramatu na stronie www Scholi: http://www.wegajty.pl
