Ireneusz Betlewicz
Spis treści
Biografia
Urodził się w 1954 roku w Ostródzie. Od czwartego roku życia chorował na postępujący zanik mięśni. Ukończył szkołę podstawową z wyróżnieniem, zrezygnował ze szkoły średniej we Wrocławiu z powodu barier architektonicznych. Ukończył Liceum Ekonomiczne. Studiował w Szkole Głównej Planowania i Statystyki. W 1988 roku zamieszkał w Warszawie, by po kilku latach wrócić do Ostródy. Lubił podróże, wycieczki do lasu i pływanie łódką. W 2008 roku uczniowie Gimnazjum nr 1 im. Polskich Noblistów w Ostródzie przeprowadzili wywiad z artystą, utrwalony na filmie. Film zdobył 1 nagrodę na V Europejskim Festiwalu Filmowym „Integracja, Ty i Ja” w Koszalinie. Zmarł 3 kwietnia 2014 r.
Twórczość literacka
Debiutował w latach osiemdziesiątych XX wieku. Tworzy wiersze, miniatury literackie. Swoje utwory publikował m. in. w „Gazecie Olsztyńskiej”, „Ziemi Ostródzkiej”, „Stolicy”, „Polityce”, „Plastyce i Wychowaniu”, „Mandragorze”, „Nowej Okolicy Poetów”, „Integracji”. Wiersze znalazły się w licznych antologiach m. in. Przemijanie. Antologia poezji (Warszawa, 1996), Przesłanie nadziei. Antologia twórczości literackiej osób niepełnosprawnych ruchowo. Cz. 1, Poezja (Warszawa, 1997), Niepokorni. Antologia poetów Heliodora 1990-2003 (Łomianki, 2003), Zaułki natchnione poezją (Łomianki, 2005). Betlewicz opublikował tomiki poetyckie:
- I wszystko nadzieją podparte (Warszawa, 1999)
- Toczy się jabłko po trawie (Warszawa, 2002)
- Fruwam między upadkami (Warszawa, 2005)
- Jednoskrzydły (Warszawa, 2008)
- Dożywotnia tajemnica nieba (Bydgoszcz, 2009)
Twórczość plastyczna
Tworzył od początku lat osiemdziesiątych XX wieku. W wyniku postępującej choroby musiał zrezygnować z rzeźby, tkaniny, niektórych technik olejnych. Pod koniec lat osiemdziesiątych zrezygnował z malowania rękami. Tworzył więc malując ustami. Wykonywał rysunki piórem. Stalówka lub tusz biały lub czarny w zależności od koloru papieru. Wydał tomik ze swoimi rysunkami:
- Życie rozpisane technicznie (Katowice, 2006)
Wystawy
Miał liczne wystawy indywidualne m.in.:
- 1985
- Wojewódzki Dom Kultury, Olsztyn
- 1993
- BWA w Piotrkowie Trybunalskim
- Muzeum Tyflologiczne (Warszawa)
- Akademia Wychowania Fizycznego (Warszawa)
- 1997
- Galeria Animacji Kultury (Łucznica)
- 1998
- Muzeum Zachodnio-Kaszubskie (Bytów)
- Wojewódzka Biblioteka Publiczna (Toruń)
- 1999
- Muzeum Historyczne (Warszawa)
- The Spring Annual In Wenecja
- 2000
- Galeria Polska (Wilno)
- 2001
- Instytut Polski (Sztokholm)
- Galeria Biblioteki Miejskiej w Fargelandzie (Szwecja)
- 2002
- Galeria Akademii Wychowania Fizycznego (Warszawa)
- Biuro Wystaw Artystycznych (Piotrków Trybunalski)
- Teatr Rozmaitości (Warszawa)
- 2003
- Galeria Mariacka (Gdańsk)
- Muzeum (Grudziądz)
- Dom Sztuki (Gdańsk)
- Galeria Stara (Łódź)
- Galeria Pod Żaglami (Gdynia)
- 2004
- Galeria Światowid (Elbląg)
- Galeria Palmiarnia (Gliwice)
- Galeria Bakałarz (Olsztyn)
- Galeria „Ruch” (Ciechocinek)
- Biblioteka Miejska (Ostróda)
- Galeria Ratusz (Gliwice)
- 2005
- Galeria Kościoła Środowisk Twórczych (Warszawa)
- Muzeum Miejskie (Druskienniki)
- 2006
- Galeria Nobilis (Elbląg)
- 2007
- Centrum Sztuki Galeria EL w Elblągu (Elbląg)
- 2008
- Muzeum Literatury (Warszawa)
- 2009
- Galeria Stańczyk (Kraków)
- 2010
- Akademia Leona Koźmińskiego (Warszawa)
- Galeria Klubu Wojsk Lądowych (Warszawa)
oraz wystawy zbiorowe w Polsce i za granicą.
Działalność
Należał do Stowarzyszenia Artystów Polskich, od 1992 roku do Światowego Związku Artystów Malujących Ustami i Nogami, od 2008 roku członek Związku Literatów Polskich. Współpracuje z Wydawnictwem „Amun” od 1993 roku. We wrześniu 2007 roku w teatrze w Grudziądzu prezentowano spektakl Dokąd Grupy Autorskiej „Dokąd” Ireneusza Betlewicza i Marioli Platte.
Nagrody i odznaczenia
- 1999 – laureat Przeglądu Małych Form Plastycznych w Wenecji
- 2001 – Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
- 2003 – Wyróżnienie w ogólnopolskim plebiscycie Telewizji Polskiej i redakcji czasopisma „Integracje” – „Człowiek bez barier”
- laureat nagrody im. Biskupa Jana Chrapka
- laureat licznych konkursów organizowanych przez Fundację Sztuki Osób Niepełnosprawnych w Krakowie
- laureat dyplomu przyznanego przez kapitułę ruchu „Piękniejsza Polska”
Bibliografia
- Betlewicz, Ireneusz: Życie niecałe? / Ireneusz Betlewicz ; rozm. Mariola Platte // „Ziemia Ostródzka”. – 1987, nr 6, s. 17-21.
- Rojek Józef Jacek: Literaci & literatura Warmii i Mazur : przewodnik eseistyczny / Józef Jacek Rojek. – Olsztyn : Fundacja Środowisk Twórczych, 2008. – S. 207-209.
