Ireneusz Betlewicz

Źródło: Ze strony artysty

Źródło: Ze strony z twórczością artysty

(1954-2014) – poeta, artysta malarz

Biografia

Urodził się w 1954 roku w Ostródzie, przez kilkanaście lat związany z Warszawą. Zajmował się sztuką zarówno w wymiarze plastycznym jak i poetyckim. Mimo choroby, która w znacznej mierze ograniczała jego mobilność, brał aktywny udział w życiu społecznym i kulturalnym. W 2008 roku uczniowie Gimnazjum nr 1 im. Polskich Noblistów w Ostródzie przeprowadzili wywiad z artystą, utrwalony na filmie. Film zdobył 1 nagrodę na V Europejskim Festiwalu Filmowym „Integracja, Ty i Ja” w Koszalinie. Zmarł 3 kwietnia 2014 r.

Twórczość literacka

Debiutował w latach osiemdziesiątych XX wieku poezją. Swój pierwszy tomik I wszystko nadzieją podparte wydał w 1999 roku. Rozbudowywał swój warsztat o dłuższe formy, w kolejnych latach ukazywały się publikacje prozy poetyckiej i felietonów.

Publikacje:

• Toczy się jabłko po trawie (Warszawa, 2002)
• Fruwam między upadkami (Warszawa, 2005)
• Jednoskrzydły (Warszawa, 2008)
• Dożywotnia tajemnica nieba (Bydgoszcz, 2009)
• Być nie czekaniem (Warszawa, 2012)
• W kropli oddechu objęci (Warszawa, 2014)

W jednym z wierszy pisze:

biegnę
z wiatrem każdego poranka
za zielonym poranka ogonem
przez kałuże złudzeń i kropelki słone
pełznę
z zaciśniętą garścią
przez swoje dziesięć bruzd rozoranych na czole.

(z książki "Być nie czekaniem")

Twórczość plastyczna

Tworzył od początku lat osiemdziesiątych XX wieku. W wyniku postępującej choroby musiał zrezygnować z rzeźby, tkaniny, niektórych technik olejnych skupiając się na rysunku piórkiem.

Moje działania twórcze, to poszukiwanie spójności, dążenie do odnalezienia uniwersalnego łącznika, który by zjednoczył ludzi i świat. Demontuje to sztuczny obraz człowieka, na który składają się maniery, przyzwyczajenia i życiowe nawyki. Inspiruje mnie życie, z tą jego nieokreśloną tajemniczością, z niemożnością szczegółowego planowania dnia jutrzejszego, spekulacją w pojęciu ludzkim, a jednocześnie z przeznaczeniem biegnącym od natury. Moje prace to jakby miniatury filozoficzne; jest w nich okrucieństwo trwania, świadomości bycia, odczuwanie indywidualnej czasoprzestrzeni, a zarazem nadzieja. Nadzieja, ten jedyny mechanizm, który w swoisty sposób podtrzymuje życie na ziemi od miliardów lat. Tematy moich prac, to najczęściej ludzie, ptaki, drzewa. Postacie ludzkie, gdzie motywem jest twarz człowieka, ale nie w ujęciu naturalistycznym, nie twarz rzeczywista, lecz będąca obrazowaniem wnętrza - myśli. Twarz - obraz sformowanej myśli, powstawania idei. Dalej mówiąc o człowieku, o jego losach, posługuję się obrazem uskrzydlonego człowieka. Ten stwór nie oznacza anioła, to człowiek, wyposażony w atrybut lotności, możliwość wszechbycia. Skrzydła, proporcjonalnie za małe, nie zapewniają swojemu właścicielowi zdolności lotu, jedynie jego możliwość. Obok pełnych - dwuskrzydłych istnieją również chrome postaci - jednoskrzydłe. Są one bardziej ludzkie, doczłowieczone przez niemożność latania; prowadzą dialog: czy to z sobą samym, czy z przestrzenią.

Wystawy

Miał liczne wystawy indywidualne m.in.:

• 1985
  • Wojewódzki Dom Kultury, Olsztyn
• 1993
  • BWA w Piotrkowie Trybunalskim
  • Muzeum Tyflologiczne (Warszawa)
  • Akademia Wychowania Fizycznego (Warszawa)
• 1997
  • Galeria Animacji Kultury (Łucznica)
• 1998
  • Muzeum Zachodnio-Kaszubskie (Bytów)
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna (Toruń)
• 1999
  • Muzeum Historyczne (Warszawa)
  • The Spring Annual In Wenecja
• 2000
  • Galeria Polska (Wilno)
• 2001
  • Instytut Polski (Sztokholm)
  • Galeria Biblioteki Miejskiej w Fargelandzie (Szwecja)
• 2002
  • Galeria Akademii Wychowania Fizycznego (Warszawa)
  • Biuro Wystaw Artystycznych (Piotrków Trybunalski)
  • Teatr Rozmaitości (Warszawa)
• 2003
  • Galeria Mariacka (Gdańsk)
  • Muzeum (Grudziądz)
  • Dom Sztuki (Gdańsk)
  • Galeria Stara (Łódź)
  • Galeria Pod Żaglami (Gdynia)
• 2004
  • Galeria Światowid (Elbląg)
  • Galeria Palmiarnia (Gliwice)
  • Galeria Bakałarz (Olsztyn)
  • Galeria „Ruch” (Ciechocinek)
  • Biblioteka Miejska (Ostróda)
  • Galeria Ratusz (Gliwice)
• 2005
  • Galeria Kościoła Środowisk Twórczych (Warszawa)
  • Muzeum Miejskie (Druskienniki)
• 2006
  • Galeria Nobilis (Elbląg)
• 2007
  • Centrum Sztuki Galeria EL w Elblągu (Elbląg)
• 2008
  • Muzeum Literatury (Warszawa)
• 2009
  • Galeria Stańczyk (Kraków)
• 2010
  • Akademia Leona Koźmińskiego (Warszawa)
  • Galeria Klubu Wojsk Lądowych (Warszawa)

oraz wystawy zbiorowe w Polsce i za granicą.

Działalność

Należał do Stowarzyszenia Artystów Polskich, od 1992 roku do Światowego Związku Artystów Malujących Ustami i Nogami, od 2008 roku członek Związku Literatów Polskich. Współpracuje z Wydawnictwem „Amun” od 1993 roku. We wrześniu 2007 roku w teatrze w Grudziądzu prezentowano spektakl Dokąd Grupy Autorskiej „Dokąd” Ireneusza Betlewicza i Marioli Platte.

Nagrody i odznaczenia

• 1999 – laureat Przeglądu Małych Form Plastycznych w Wenecji
• 2001 – Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
• 2003 – Wyróżnienie w ogólnopolskim plebiscycie Telewizji Polskiej i redakcji czasopisma „Integracje” – „Człowiek bez barier”
• laureat nagrody im. Biskupa Jana Chrapka
• laureat konkursów organizowanych przez Fundację Sztuki Osób Niepełnosprawnych w Krakowie
• laureat dyplomu przyznanego przez kapitułę ruchu „Piękniejsza Polska”

Bibliografia

1. Betlewicz, Ireneusz: Życie niecałe? / Ireneusz Betlewicz ; rozm. Mariola Platte // „Ziemia Ostródzka”. – 1987, nr 6, s. 17-21.
2. Rojek Józef Jacek: Literaci & literatura Warmii i Mazur : przewodnik eseistyczny / Józef Jacek Rojek. – Olsztyn : Fundacja Środowisk Twórczych, 2008. – S. 207-209.

Zobacz też

• Strona artysty
  
• Strona z twórczością artysty