Maria Teresa Then-Mączkowska: Różnice pomiędzy wersjami
Z LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
m |
|||
| (Nie pokazano 18 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | (1938-2002) – archeolog, konserwator dzieł sztuki, muzealnik | + | [[Image:Then2a.jpg|thumb|right|200px|Źródło: Fot. ze zbiorów WBP]][[Image:Then3.jpg|thumb|right|200px|Św. Anna Samotrzerć z XVI w. <br>konserwacja 1986<br>Źródło: Fot. ze zbiorów WBP]][[Image:Then4.jpg|thumb|right|200px|Portret ks. Albrechta Fryderyka Hohenzollerna XVI w. <br> konserwacja 1984<br>Źródło: Fot. ze zbiorów WBP]](1938-2002) – archeolog, konserwator dzieł sztuki, muzealnik |
==Biografia== | ==Biografia== | ||
| − | Urodziła się 24 listopada 1938 roku w majątku Końskie koło Sanoka w rodzinie Wiktora Thena i Janiny ze Stanków. We wrześniu 1946 roku osiedliła się z rodziną w Olsztynie. Ukończyła II Liceum Ogólnokształcące w Olsztynie i rozpoczęła studia w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Gdańsku (1958). W 1958 roku wyszła za mąż za [[Henryk Mączkowski|Henryka Mączkowskiego]], późniejszego malarza. Obowiązki rodzinne spowodowały przerwanie studiów. W 1962 roku rozpoczęła pracę w Dziale Archeologii [[Muzeum Mazurskie w Olsztynie|Muzeum Mazurskiego w Olsztynie]]. „Nowa dziedzina archeologii okazała się tak zajmująca, że Maria Mączkowska zdecydowała się związać z nią dalszą karierę zawodową”<ref> Rzempołuch Andrzej, Maria Teresa Then-Mączkowska (1938-2002), „Rocznik Olsztyński”. – T. 18, 2009, s. 476</ref>. Ukończyła studia archeologiczne na Uniwersytecie Wrocławskim w 1966 roku pracą magisterską | + | Urodziła się 24 listopada 1938 roku w majątku Końskie koło Sanoka w rodzinie Wiktora Thena i Janiny ze Stanków. We wrześniu 1946 roku osiedliła się z rodziną w [[ewim:Olsztyn|Olsztynie]]. Ukończyła [[ewim:II Liceum Ogólnokształcące w Olsztynie|II Liceum Ogólnokształcące w Olsztynie]] i rozpoczęła studia w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Gdańsku (1958). W 1958 roku wyszła za mąż za [[Henryk Mączkowski|Henryka Mączkowskiego]], późniejszego malarza. Obowiązki rodzinne spowodowały przerwanie studiów. W 1962 roku rozpoczęła pracę w Dziale Archeologii [[Muzeum Mazurskie w Olsztynie|Muzeum Mazurskiego w Olsztynie]]. [[Andrzej Rzempołuch]] wspominał „Nowa dziedzina archeologii okazała się tak zajmująca, że Maria Mączkowska zdecydowała się związać z nią dalszą karierę zawodową”<ref> Rzempołuch Andrzej, ''Maria Teresa Then-Mączkowska (1938-2002''), „Rocznik Olsztyński”. – T. 18, 2009, s. 476</ref>. Ukończyła studia archeologiczne na Uniwersytecie Wrocławskim w 1966 roku pracą magisterską ''Pradzieje powiatu olsztyńskiego''. Prowadziła samodzielne badania archeologiczne osady mezolitycznej w [[ewim:Garbno|Garbnie]] k. [[ewim:Frombork|Fromborka]] (1970-1973), brała udział w badaniach cmentarzyska w [[ewim:Niedanowo|Niedanowie]] k. [[ewim:Kozłowo|Kozłowa]]. Sporządziła bogatą dokumentację rysunkową zabytków archeologicznych dawnych zbiorów Prussia-Museum w [[ewim:Królewiec|Królewcu]] i [[Muzeum Mazurskie w Olsztynie|Muzeum Mazurskiego w Olsztynie]]. Otrzymała stanowisko adiunkta w Dziale Archeologii [[Muzeum Mazurskie w Olsztynie|Muzeum Mazurskiego]]. Następnie podjęła pracę w nowo utworzonym zakładzie olsztyńskim [[Pracownia Konserwacji Zabytków w Olsztynie| Pracownie Konserwacji Zabytków]]. Porzucając archeologię związała się z konserwacją dzieł sztuki. Pracowała w Pracowni Konserwacji Dzieł Sztuki [[Pracownia Konserwacji Zabytków w Olsztynie|Pracowni Konserwacji Zabytków w Olsztynie]], w latach 1977-1982 była kierownikiem zespołu. Prowadziła prace konserwatorskie i badania malarstwa monumentalnego. W latach 1982-1983 pracowała w Kurii Biskupiej Diecezji Warmińskiej, zajmując się konserwacją sztuki sakralnej.W 1984 roku uzyskała uprawnienia do wykonywania zawodu artysty plastyka w dziedzinie konserwacji malarstwa i rzeźby polichromowanej. Wówczas podjęła indywidualną działalność konserwatorską. Zmarła w 2002 roku. |
==Twórczość== | ==Twórczość== | ||
Maria Mączkowska była konserwatorem z doskonałym wyczuciem koloru, posiadała dar odkrywania tajemnic warsztatowych dawnych mistrzów malarstwa. Sama lub w zespole Pracowni Konserwacji Dzieł Sztuki [[Pracowna Konserwacji Zabytków w Olsztynie|Pracowni Konserwacji Zabytków w Olsztynie]] dokonała konserwacji dzieł m.in. | Maria Mączkowska była konserwatorem z doskonałym wyczuciem koloru, posiadała dar odkrywania tajemnic warsztatowych dawnych mistrzów malarstwa. Sama lub w zespole Pracowni Konserwacji Dzieł Sztuki [[Pracowna Konserwacji Zabytków w Olsztynie|Pracowni Konserwacji Zabytków w Olsztynie]] dokonała konserwacji dzieł m.in. | ||
| − | *obraz na desce z epitafium rodziny Dohnów z około 1600 roku | + | *obraz na desce z [[Epitafium Piotra Dohny i Katarzyny Czemówny|epitafium rodziny Dohnów]] z około 1600 roku |
| − | *portret Krzysztofa Delfikusa Dohny (1628-1668) | + | *[[Portret Krzysztofa Delfikusa Dohny z pałacu w Gładyszach|portret Krzysztofa Delfikusa Dohny]] (1628-1668) |
*całopostaciowy portret Augusta III Sasa z epoki | *całopostaciowy portret Augusta III Sasa z epoki | ||
*panorama Konstantynopola z początku XIX wieku | *panorama Konstantynopola z początku XIX wieku | ||
| − | *późnorenesansowy obraz ołtarzowy | + | *późnorenesansowy obraz ołtarzowy ''Opłakiwanie'' według Georgio Vasariego z kościoła we Fromborku |
*obraz Marii z Dzieciątkiem z I połowy XVII wieku z Płoskini | *obraz Marii z Dzieciątkiem z I połowy XVII wieku z Płoskini | ||
*późnogotyckie drewniane figury świętych biskupów dla diecezji ełckiej | *późnogotyckie drewniane figury świętych biskupów dla diecezji ełckiej | ||
| Linia 16: | Linia 16: | ||
*późnogotycka rzeźbiona grupa Św. Anny Samotrzeć z Lipowiny k. Braniewa | *późnogotycka rzeźbiona grupa Św. Anny Samotrzeć z Lipowiny k. Braniewa | ||
*reprezentacyjny portret pruskiej królowej Zofii Doroty | *reprezentacyjny portret pruskiej królowej Zofii Doroty | ||
| − | *portret Fanny von Kunheim z 1857 roku Ludwika Rosenfeldera | + | *[[Portret Fanny von Kunheim z pałacu w Judytach|portret Fanny von Kunheim]] z 1857 roku Ludwika Rosenfeldera |
| − | *portret księcia Albrechta Fryderyka Hohenzollerna | + | *[[Portret księcia Albrechta Fryderyka Hohenzollerna|portret księcia Albrechta Fryderyka Hohenzollerna]] z pracowni Antoniego Möllera |
*obraz z renesansowego epitafium Hansa Nymptscha z katedry królewieckiej | *obraz z renesansowego epitafium Hansa Nymptscha z katedry królewieckiej | ||
*późnogotycka figura św. Andrzeja z Fromborka | *późnogotycka figura św. Andrzeja z Fromborka | ||
*elementy epitafium nieznanej rodziny z Bartoszyc z końca XVI wieku | *elementy epitafium nieznanej rodziny z Bartoszyc z końca XVI wieku | ||
| − | *portret trojga dzieci Krzysztofa Delfikusa Dohny | + | *[[Portret trojga dzieci Krzysztofa Delfikusa Dohny z pałacu w Gładyszach|portret trojga dzieci Krzysztofa Delfikusa Dohny]] |
Najwięcej prac wykonała na rzecz [[Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie]], Muzeum Narodowego w Gdańsku oraz kościołów warmińskich. | Najwięcej prac wykonała na rzecz [[Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie]], Muzeum Narodowego w Gdańsku oraz kościołów warmińskich. | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
==Upamiętnienie== | ==Upamiętnienie== | ||
| − | W 2003 roku została zorganizowana wystawa w [[Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie]] | + | W 2003 roku została zorganizowana wystawa w [[Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie]] ''By czas nie zatarł i niepamięć…. Muzealia zakonserwowane przez Marię Mączkowską (1938-2002)''. Wystawa prezentowała na olsztyńskim zamku dzieła sztuki kilku epok, późnogotyckie rzeźby sakralne po obrazy malarzy niemieckich z połowy XIX wieku. Wszystkie poddane konserwacji przez Marię Mączkowską. |
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| − | #„''By czas nie zatarł i niepamięć..." : muzealia zakonserwowane przez Marię Mączkowską (1938-2002) : wystawa'' / tekst Andrzej Rzempołuch. - Olsztyn : | + | #„''By czas nie zatarł i niepamięć..." : muzealia zakonserwowane przez Marię Mączkowską (1938-2002) : wystawa'' / tekst Andrzej Rzempołuch. - Olsztyn : Muzeum Warmii i Mazur, 2003. |
#Rzempołuch, Andrzej: ''Maria Teresa Then-Mączkowska (1938-2002)'' / Andrzej Rzempołuch // „Rocznik Olsztyński”. – T. 18 (2009), s. 475-478. | #Rzempołuch, Andrzej: ''Maria Teresa Then-Mączkowska (1938-2002)'' / Andrzej Rzempołuch // „Rocznik Olsztyński”. – T. 18 (2009), s. 475-478. | ||
==Przypisy== | ==Przypisy== | ||
| − | <references/ | + | <references/> |
| − | [[Category: | + | [[Category:Konserwatorzy zabytków i muzealnicy|Then-Mączkowska,Maria Teresa]] |
| − | [[Category:Muzealnictwo]] | + | [[Category:Muzealnictwo|Then-Mączkowska,Maria Teresa]] |
| − | [[Category: | + | [[Category:Olsztyn|Then-Mączkowska,Maria Teresa]] |
| − | [[Category: | + | [[Category:1945-1989|Then-Mączkowska,Maria Teresa]] |
| − | + | [[Category:1990-|Then-Mączkowska,Maria Teresa]] | |
| − | |||
| − | |||
| − | [[Category: | ||
| − | |||
| − | |||
Aktualna wersja na dzień 09:09, 6 sie 2014
(1938-2002) – archeolog, konserwator dzieł sztuki, muzealnik
Biografia
Urodziła się 24 listopada 1938 roku w majątku Końskie koło Sanoka w rodzinie Wiktora Thena i Janiny ze Stanków. We wrześniu 1946 roku osiedliła się z rodziną w Olsztynie. Ukończyła II Liceum Ogólnokształcące w Olsztynie i rozpoczęła studia w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Gdańsku (1958). W 1958 roku wyszła za mąż za Henryka Mączkowskiego, późniejszego malarza. Obowiązki rodzinne spowodowały przerwanie studiów. W 1962 roku rozpoczęła pracę w Dziale Archeologii Muzeum Mazurskiego w Olsztynie. Andrzej Rzempołuch wspominał „Nowa dziedzina archeologii okazała się tak zajmująca, że Maria Mączkowska zdecydowała się związać z nią dalszą karierę zawodową”[1]. Ukończyła studia archeologiczne na Uniwersytecie Wrocławskim w 1966 roku pracą magisterską Pradzieje powiatu olsztyńskiego. Prowadziła samodzielne badania archeologiczne osady mezolitycznej w Garbnie k. Fromborka (1970-1973), brała udział w badaniach cmentarzyska w Niedanowie k. Kozłowa. Sporządziła bogatą dokumentację rysunkową zabytków archeologicznych dawnych zbiorów Prussia-Museum w Królewcu i Muzeum Mazurskiego w Olsztynie. Otrzymała stanowisko adiunkta w Dziale Archeologii Muzeum Mazurskiego. Następnie podjęła pracę w nowo utworzonym zakładzie olsztyńskim Pracownie Konserwacji Zabytków. Porzucając archeologię związała się z konserwacją dzieł sztuki. Pracowała w Pracowni Konserwacji Dzieł Sztuki Pracowni Konserwacji Zabytków w Olsztynie, w latach 1977-1982 była kierownikiem zespołu. Prowadziła prace konserwatorskie i badania malarstwa monumentalnego. W latach 1982-1983 pracowała w Kurii Biskupiej Diecezji Warmińskiej, zajmując się konserwacją sztuki sakralnej.W 1984 roku uzyskała uprawnienia do wykonywania zawodu artysty plastyka w dziedzinie konserwacji malarstwa i rzeźby polichromowanej. Wówczas podjęła indywidualną działalność konserwatorską. Zmarła w 2002 roku.
Twórczość
Maria Mączkowska była konserwatorem z doskonałym wyczuciem koloru, posiadała dar odkrywania tajemnic warsztatowych dawnych mistrzów malarstwa. Sama lub w zespole Pracowni Konserwacji Dzieł Sztuki Pracowni Konserwacji Zabytków w Olsztynie dokonała konserwacji dzieł m.in.
- obraz na desce z epitafium rodziny Dohnów z około 1600 roku
- portret Krzysztofa Delfikusa Dohny (1628-1668)
- całopostaciowy portret Augusta III Sasa z epoki
- panorama Konstantynopola z początku XIX wieku
- późnorenesansowy obraz ołtarzowy Opłakiwanie według Georgio Vasariego z kościoła we Fromborku
- obraz Marii z Dzieciątkiem z I połowy XVII wieku z Płoskini
- późnogotyckie drewniane figury świętych biskupów dla diecezji ełckiej
- całopostaciowy portret księcia Albrechta Hohenzollerna
- późnogotycka rzeźbiona grupa Św. Anny Samotrzeć z Lipowiny k. Braniewa
- reprezentacyjny portret pruskiej królowej Zofii Doroty
- portret Fanny von Kunheim z 1857 roku Ludwika Rosenfeldera
- portret księcia Albrechta Fryderyka Hohenzollerna z pracowni Antoniego Möllera
- obraz z renesansowego epitafium Hansa Nymptscha z katedry królewieckiej
- późnogotycka figura św. Andrzeja z Fromborka
- elementy epitafium nieznanej rodziny z Bartoszyc z końca XVI wieku
- portret trojga dzieci Krzysztofa Delfikusa Dohny
Najwięcej prac wykonała na rzecz Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, Muzeum Narodowego w Gdańsku oraz kościołów warmińskich.
Ciekawostki
Babcia Marii Teresy Then, Maria Stankowa była znaną śpiewaczką i pedagogiem olsztyńskiej Szkoły Muzycznej.
Upamiętnienie
W 2003 roku została zorganizowana wystawa w Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie By czas nie zatarł i niepamięć…. Muzealia zakonserwowane przez Marię Mączkowską (1938-2002). Wystawa prezentowała na olsztyńskim zamku dzieła sztuki kilku epok, późnogotyckie rzeźby sakralne po obrazy malarzy niemieckich z połowy XIX wieku. Wszystkie poddane konserwacji przez Marię Mączkowską.
Bibliografia
- „By czas nie zatarł i niepamięć..." : muzealia zakonserwowane przez Marię Mączkowską (1938-2002) : wystawa / tekst Andrzej Rzempołuch. - Olsztyn : Muzeum Warmii i Mazur, 2003.
- Rzempołuch, Andrzej: Maria Teresa Then-Mączkowska (1938-2002) / Andrzej Rzempołuch // „Rocznik Olsztyński”. – T. 18 (2009), s. 475-478.
Przypisy
- ↑ Rzempołuch Andrzej, Maria Teresa Then-Mączkowska (1938-2002), „Rocznik Olsztyński”. – T. 18, 2009, s. 476
