Edward Zbigniew Martuszewski: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
m |
|||
| (Nie pokazano 19 wersji utworzonych przez 6 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | [[Image:Martuszewski.jpg|thumb|right| | + | [[Image:Martuszewski.jpg|thumb|right|250px|Źródło: Ze zbiorów dokumentów życia społecznego WBP w Olsztynie]](1921-1982) - krytyk literacki i teatralny, publicysta, tłumacz, prozaik, historyk |
| + | |||
== Biografia == | == Biografia == | ||
| − | Urodził się 14 marca 1921 r. w Paluchowie (pow. puławski). W 1939 roku ukończył Liceum Humanistyczne w Działdowie. Podczas wojny wykonując pracę stróża nauczył się języków: francuskiego, niemieckiego, hiszpańskiego, włoskiego, portugalskiego, angielskiego i rosyjskiego. W latach 1945-1948 r. był dziennikarzem w Gdańsku (PAP „Polpress” oraz miesięcznik „Wiatr od Morza” i Rozgłośnia Polskiego Radia), w latach 1948-1953 pracował w Łodzi (Wytwórnia Filmów Fabularnych, „Głos Robotniczy” , „Wieś” i Rozgłośnia Polskiego Radia). W 1953 r. zamieszkał w Ostródzie, gdzie był kierownikiem [[Powiatowy Dom Kultury w Ostródzie|Powiatowego Domu Kultury]] (1953-1954) oraz sekretarzem Powiatowego Oddziału Towarzystwa Wiedzy Powszechnej. | + | Urodził się 14 marca 1921 r. w Paluchowie (pow. puławski). W 1939 roku ukończył [[ewim:Liceum Humanistyczne w Działdowie|Liceum Humanistyczne w Działdowie]]. Podczas wojny wykonując pracę stróża nauczył się języków: francuskiego, niemieckiego, hiszpańskiego, włoskiego, portugalskiego, angielskiego i rosyjskiego. W latach 1945-1948 r. był dziennikarzem w Gdańsku (PAP „Polpress” oraz miesięcznik „Wiatr od Morza” i Rozgłośnia Polskiego Radia), w latach 1948-1953 pracował w Łodzi (Wytwórnia Filmów Fabularnych, „Głos Robotniczy” , „Wieś” i Rozgłośnia Polskiego Radia). W 1953 r. zamieszkał w [[ewim:Ostróda|Ostródzie]], gdzie był kierownikiem [[Powiatowy Dom Kultury w Ostródzie|Powiatowego Domu Kultury]] (1953-1954) oraz sekretarzem Powiatowego Oddziału Towarzystwa Wiedzy Powszechnej. Nie rezygnując z pracy dziennikarskiej w latach 1957-1960 był redaktorem w Rozgłośni [[Polskie Radio Olsztyn|Polskiego Radia w Olsztynie]], 1960-1967 kierownikiem literackim [[Teatr im. Stefana Jaracza w Olsztynie|Teatru im. Stefana Jaracza]] w [[ewim:Olsztyn|Olsztynie]] i [[ewim:Elbląg|Elblągu]]. W 1965 roku skończył studia historyczne na Uniwersytecie Poznańskim (eksternistycznie). W 1966 roku zamieszkał w Olsztynie. W 1967 powrócił do pracy w [[Polskie Radio Olsztyn|Radiu w Olsztynie]], od 1975 r. pełnił obowiązki kierownika redakcji literackiej. Od 1976 podjął pracę w Stacji Naukowej PTH w Olsztynie i „[[Komunikaty Mazursko-Warmińskie|Komunikatach Mazursko-Warmińskich]]”. W 1980 roku otrzymał stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie historii (Uniwersytet Wrocławski). Wszedł w skład rady redakcyjnej: „[[Komunikaty Mazursko-Warmińskie|Komunikatów Mazursko-Warmińskich]]” (1981). Zmarł 27 lipca 1982 r. w [[ewim:Olsztyn|Olsztynie]]. |
== Działalność == | == Działalność == | ||
| − | Długoletni działacz TWP, członek Ośrodka Badań Naukowych im. W. Kętrzyńskiego w Olsztynie. Od 1957 członek i działacz Związku Literatów Polskich. Pasjonat historii Warmii i Mazur, popularyzator przeszłości regionu, członek Polskiego Towarzystwa Historycznego. | + | Długoletni działacz TWP, członek [[Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie|Ośrodka Badań Naukowych im. W. Kętrzyńskiego w Olsztynie]]. Od 1957 członek i działacz Związku Literatów Polskich. Pasjonat historii [[ewim:Warmia|Warmii]] i [[ewim:Mazury|Mazur]], popularyzator przeszłości regionu, członek Polskiego Towarzystwa Historycznego. |
== Twórczość == | == Twórczość == | ||
| − | Debiutował krytyką literacką w 1946 roku z czasopiśmie „Zdrój” (Lublin). Tłumaczył utwory literackie, głównie z języka hiszpańskiego (m.in. utwory Pereza, Galdesa, Cervantesa, Manzoniego i Altamiry). Tłumaczył poezje Wojciecha Kętrzyńskiego | + | Debiutował krytyką literacką w 1946 roku z czasopiśmie „Zdrój” (Lublin). Tłumaczył utwory literackie, głównie z języka hiszpańskiego (m.in. utwory Pereza, Galdesa, Cervantesa, Manzoniego i Altamiry). Tłumaczył poezje Wojciecha Kętrzyńskiego ''Wiersze nieznane'' (1977) oraz powieści [[Ernst Wiechert|Ernsta Wiecherta]] ''Las umarłych'' (1972) i ''Pani majorowa'' (1977). Sam był autorem jednoaktówki ''Teatr cudów'' („Świetlica” 1955 nr 2), scenariusza filmowego ''[[Spojrzyj ciekawy czytelniku]]'' oraz licznych szkiców literackich i recenzji teatralnych. Od 1953 zajmował się tematyką warmińsko-mazurską. Opracował antologie poezji ''W oczach poetów. Warmia i Mazury 1945-1960'' (1960), ''Mazury i Warmia w literaturze polskiej'' (1966) , napisał powieść ''Trzeba być lisem i lwem'' o G. Gizewiuszu i K.C. Mrongowiuszu, której fragmenty drukowała prasa i prezentowano w radiu. Szkice historyczne publikował w prasie naukowej oraz książkach, m.in. ''Nawet kamień'' (1965), ''Polscy i niepolscy Prusacy'' (1974), felietony ''Coś z życia, które minęło'' publikował w „[[Gazeta Olsztyńska|Gazecie Olsztyńskiej]]” (wydane w formie książkowej 1986). Był współautorem wielu wydawnictw regionalnych [[Wydawnictwo Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego „Pojezierze”|Wydawnictwa "Pojezierze"]] w Olsztynie, redaktorem albumów jubileuszowych [[Teatr im. Stefana Jaracza w Olsztynie|Teatru im. Stefana Jaracza]] i [[Pantomima Olsztyńska|Pantomimy Głuchych]], autorem programów teatralnych. |
== Nagrody i odznaczenia == | == Nagrody i odznaczenia == | ||
| Linia 19: | Linia 20: | ||
== Upamiętnienie == | == Upamiętnienie == | ||
Ulicę w Olsztynie nazwano imieniem Edwarda Martuszewskiego. | Ulicę w Olsztynie nazwano imieniem Edwarda Martuszewskiego. | ||
| + | |||
| + | ==Galeria zdjęć== | ||
| + | <gallery widths=180px heights=180px perrow=5> | ||
| + | File:Martuszews46.jpg|Źródło: Z archiwum WBP w Olsztynie | ||
| + | File:Martusz pisarze.jpg|Okładka książki pod red. Edwarda Martuszewskiego. Wydana pod auspicjami [[Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie|OBN w Olsztynie]]. [[Wydawnictwo Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego „Pojezierze”|Wydawnictwo Pojezierze]], 1972 r.<br>Źródło: Archiwum [[Andrzej Cieślak|Andrzeja Cieślaka]] | ||
| + | File:Martusz w oczach.jpg|Okładka książki "W oczach poetów". <br>Źródło: Archiwum [[Andrzej Cieślak|Andrzeja Cieślaka]] | ||
| + | </gallery> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| Linia 25: | Linia 33: | ||
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
| − | Strona internetowa http://martuszewski.net/ | + | *Strona internetowa http://martuszewski.net/ |
| − | [[Category: | + | |
| − | [[Category: | + | [[Category:Pisarze i poeci|Martuszewski,Edward Zbigniew]] |
| − | [[Category: | + | [[Category:Dziennikarze i publicyści|Martuszewski,Edward Zbigniew]] |
| − | [[Category: | + | [[Category:Badacze historii i kultury|Martuszewski,Edward Zbigniew]] |
| − | [[Category: | + | [[Category:Tłumacze|Martuszewski,Edward Zbigniew]] |
| − | [[Category: | + | [[Category:Literatura|Martuszewski,Edward Zbigniew]] |
| − | [[Category: | + | |
| − | [[Category: | + | [[Category:Media|Martuszewski,Edward Zbigniew]] |
| − | [[Category: | + | [[Category:Teatr|Martuszewski,Edward Zbigniew]] |
| − | [[Category: | + | [[Category:Powiat ostródzki|Martuszewski,Edward Zbigniew]] |
| − | [[Category: | + | [[Category:Olsztyn|Martuszewski,Edward Zbigniew]] |
| − | [[Category: | + | |
| + | [[Category:1945-1989|Martuszewski,Edward Zbigniew]] | ||
| + | [[Category:Ostróda|Martuszewski,Edward Zbigniew]] | ||
| + | [[Category:Działacze społeczni|Martuszewski,Edward Zbigniew]] | ||
Aktualna wersja na dzień 07:52, 3 paź 2014
Spis treści
Biografia
Urodził się 14 marca 1921 r. w Paluchowie (pow. puławski). W 1939 roku ukończył Liceum Humanistyczne w Działdowie. Podczas wojny wykonując pracę stróża nauczył się języków: francuskiego, niemieckiego, hiszpańskiego, włoskiego, portugalskiego, angielskiego i rosyjskiego. W latach 1945-1948 r. był dziennikarzem w Gdańsku (PAP „Polpress” oraz miesięcznik „Wiatr od Morza” i Rozgłośnia Polskiego Radia), w latach 1948-1953 pracował w Łodzi (Wytwórnia Filmów Fabularnych, „Głos Robotniczy” , „Wieś” i Rozgłośnia Polskiego Radia). W 1953 r. zamieszkał w Ostródzie, gdzie był kierownikiem Powiatowego Domu Kultury (1953-1954) oraz sekretarzem Powiatowego Oddziału Towarzystwa Wiedzy Powszechnej. Nie rezygnując z pracy dziennikarskiej w latach 1957-1960 był redaktorem w Rozgłośni Polskiego Radia w Olsztynie, 1960-1967 kierownikiem literackim Teatru im. Stefana Jaracza w Olsztynie i Elblągu. W 1965 roku skończył studia historyczne na Uniwersytecie Poznańskim (eksternistycznie). W 1966 roku zamieszkał w Olsztynie. W 1967 powrócił do pracy w Radiu w Olsztynie, od 1975 r. pełnił obowiązki kierownika redakcji literackiej. Od 1976 podjął pracę w Stacji Naukowej PTH w Olsztynie i „Komunikatach Mazursko-Warmińskich”. W 1980 roku otrzymał stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie historii (Uniwersytet Wrocławski). Wszedł w skład rady redakcyjnej: „Komunikatów Mazursko-Warmińskich” (1981). Zmarł 27 lipca 1982 r. w Olsztynie.
Działalność
Długoletni działacz TWP, członek Ośrodka Badań Naukowych im. W. Kętrzyńskiego w Olsztynie. Od 1957 członek i działacz Związku Literatów Polskich. Pasjonat historii Warmii i Mazur, popularyzator przeszłości regionu, członek Polskiego Towarzystwa Historycznego.
Twórczość
Debiutował krytyką literacką w 1946 roku z czasopiśmie „Zdrój” (Lublin). Tłumaczył utwory literackie, głównie z języka hiszpańskiego (m.in. utwory Pereza, Galdesa, Cervantesa, Manzoniego i Altamiry). Tłumaczył poezje Wojciecha Kętrzyńskiego Wiersze nieznane (1977) oraz powieści Ernsta Wiecherta Las umarłych (1972) i Pani majorowa (1977). Sam był autorem jednoaktówki Teatr cudów („Świetlica” 1955 nr 2), scenariusza filmowego Spojrzyj ciekawy czytelniku oraz licznych szkiców literackich i recenzji teatralnych. Od 1953 zajmował się tematyką warmińsko-mazurską. Opracował antologie poezji W oczach poetów. Warmia i Mazury 1945-1960 (1960), Mazury i Warmia w literaturze polskiej (1966) , napisał powieść Trzeba być lisem i lwem o G. Gizewiuszu i K.C. Mrongowiuszu, której fragmenty drukowała prasa i prezentowano w radiu. Szkice historyczne publikował w prasie naukowej oraz książkach, m.in. Nawet kamień (1965), Polscy i niepolscy Prusacy (1974), felietony Coś z życia, które minęło publikował w „Gazecie Olsztyńskiej” (wydane w formie książkowej 1986). Był współautorem wielu wydawnictw regionalnych Wydawnictwa "Pojezierze" w Olsztynie, redaktorem albumów jubileuszowych Teatru im. Stefana Jaracza i Pantomimy Głuchych, autorem programów teatralnych.
Nagrody i odznaczenia
- Nagroda PWRN (1959)
- Srebrny Krzyż Zasługi
- Złota odznaka „Zasłużonym dla Warmii i Mazur”
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1976)
- Pośmiertnie Medal Rodła (1986)
Upamiętnienie
Ulicę w Olsztynie nazwano imieniem Edwarda Martuszewskiego.
Galeria zdjęć
Źródło: Z archiwum WBP w Olsztynie
Okładka książki pod red. Edwarda Martuszewskiego. Wydana pod auspicjami OBN w Olsztynie. Wydawnictwo Pojezierze, 1972 r.
Źródło: Archiwum Andrzeja Cieślaka
Okładka książki "W oczach poetów".
Źródło: Archiwum Andrzeja Cieślaka
Bibliografia
- Olsztyńskie biografie literackie 1945-1988 / praca zbiorowa pod red. Jana Chłosty. – Olsztyn : Towarzystwo Naukowe im. W. Kętrzyńskiego, 1991. – Bibliogr. przy hasłach. – S. 52-55.
- Rojek Józef Jacek: Literaci & literatura Warmii i Mazur : przewodnik eseistyczny / Józef Jacek Rojek. – Olsztyn : Fundacja Środowisk Twórczych, 2008. – S. 48-49.
Zobacz też
- Strona internetowa http://martuszewski.net/
