Wystawa Boska medycyna i niebiescy uzdrowiciele
Rozbudowana ekspozycja tematyczna, zorganizowana w okresie od 16 lipca do października 2011 r. w dawnym pałacu biskupim na Wzgórzu Katedralnym we Fromborku.
Spis treści
Organizatorzy
Cel
- ukazanie pojęcia „cudu” i związanego z nim cudownego leczenia, którego dokonywali niebiescy patroni. Święci cieszyli się w dawnych czasach ogromnym kultem wśród wiernych, który znalazł swoje odbicie m.in. w bogactwie ujęć ikonograficznych
- szeroko ujęta prezentacja dzieł sztuki pochodzących z terenu Warmii i Mazur
Opis
Opisywana ekspozycja stanowiła owoc współpracy Muzeum z Muzeum Archidiecezji Warmińskiej w Olsztynie. Jej celem było ukazanie spuścizny artystycznej Warmii i Mazur w postaci zabytków sztuki sakralnej. Wyjątkowo bogata ekspozycja (ponad osiemdziesiąt obiektów) zaprezentowała ikonografię szerokiego grona świętych patronów od chorób, jednocześnie przybliżając problematykę najbardziej powszechnych schorzeń, szczególnie dżumy, trądu i epilepsji. Większość eksponowanych obiektów pochodziło z XIX w, liczne jednak reprezentowały sztukę wcześniejszych stuleci. Do najstarszych prezentowanych przedmiotów należały kwatery XVI-wiecznego ołtarza (Mingajny) i fotogramy kwater pasyjnych XVI-wiecznego poliptyku (katedra we Fromborku). Obiektem najmłodszym był relikwiarz błogosławionej Reginy Protmann (aut. Andrzej Adamski; 1999 r.; Braniewo). Wystawa prezentowała więc dzieła malarskie (w tym ludowe, fotogramy witraży i malowideł ściennych), rzeźby), obiekty większe (świeczniki procesyjne, relikwiarze) oraz drobne (np. srebrne wota). Większość z nich nie należy do dzieł szczególnie znanych, gdyż przez setki lat były osadzone w sanktuariach, kościołach, kaplicach i plebaniach regionu.
Wyjątkowość opisywanej ekspozycji polegała nie tylko na interesującym temacie eksponatów czy wadze ich wartości jako materialnego dziedzictwa kulturowego Warmii i Mazur , ale również dzięki faktowi, że stanowiła efekt wyjątkowej współpracy wielu placówek. We Fromborku zebrano eksponaty bądź przedmioty kultu z instytucji w dwudziestu siedmiu miejscowościach:
- Babiak – Kościół pw. Św. Augustyna
- Barczewo – parafia św. Anny
- Bartąg – Kościół św. Jana Ewangelisty i Opatrzności Bożej
- Bisztynek – Kościół św. Macieja oraz Kościół św. Michała
- Błudowo – Kościół Nawiedzenia NMP
- Braniewo – Kościół św. Krzyża, Kościół św. Katarzyny, Zgromadzenie Sióstr Św. Katarzyny Dziewicy i Męczennicy, Ukraińska Cerkiew Greckokatolicka pw. św. Trójcy
- Frombork - Katedra pw. Wniebowzięcia NMP i św. Andrzeja Apostoła
- Grzęda – Kościół św. Mikołaja
- Henrykowo – Kościół św. Katarzyny
- Jeziorany – Kościół św. Bartłomieja
- Jonkowo – Kościół św. Jana Chrzciciela
- Kadyny – Zespół Klasztorny OO Franciszkanów (Diecezja Elbląska)
- Kętrzyn – Kolegiata św. Jerzego
- Kwiecewo – Kościół św. Jakuba Apostoła
- Lechowo – Kościół św. Jana Chrzciciela
- Lubomino – Kaplica św. Rocha
- Mingajny – Kościół św. Katarzyny
- Nowa Pasłęka – Kościół Miłosierdzia Bożego, filia kościoła św. Krzyża w Braniewie
- Orneta – Klasztor Katarzynek
- Płoskinia – Kościół św. Katarzyny
- Radziejewo – Kościół św. Antoniego
- Rogiedle – Kościół św. Małgorzaty
- Różynka – Kościół św. Mateusza
- Stoczek Klasztorny – Kościół Nawiedzenia NMP
- Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Kętrzynie
- Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku
- Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie
- kolekcje prywatne.
Eksponaty ustawiono w działach tematycznych, przedstawiając w ten sposób metafizyczne pojmowanie medycyny i zdrowia w dawnych wiekach: Boscy uzdrowiciele, Chrześcijańska wizja choroby, Dualizm świata,
Znaczenie gestu wotywnego, Święci w posłudze uzdrawiania, Patroni Anty-Zarazowi, Patroni od epilepsji. Przedstawione tematy działów muzealnych udowadniają, iż wystawa prezentowała również całościową wizję ówczesnego świata w kontekście zdrowia i choroby: zasadę funkcjonowania rzeczywistości, formy kultu, najważniejsze choroby gnębiące wówczas ludzkość.
Ekspozycję zainicjował wernisaż zorganizowany 16 lipca. Ekspozycję objął honorowym patronatem Metropolita Warmiński Arcybiskup Wojciech Ziemba.
Twórcy
- autor scenariusza: dr Jowita Jagla
- kuratorzy wystawy:
- projekt plastyczny: Piotr Milewski.
Bibliografia
- Boska medycyna i niebiescy uzdrowiciele : najnowsza wystawa we Fromborku //W: http://www.frombork.art.pl (dostęp: lpiec 2011 r.).
- Zaproszenie : otwarcie wystawy pod tytułem „Boska medycyna i niebiescy uzdrowiciele” //W: zbiór dokumentów życia społecznego WBP w Olsztynie; nr akc. 82/07/11.
