Kongres Regionalnych Towarzystw Kultury w Olsztynie 1977

Kongresowe wydanie „Informatora Zarządu Głównego Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego »Pojezierze« w Olsztynie”
Źródło: zbiory WBP w Olsztynie

Źródło: Archiwum Andrzeja Cieślaka

Kongres poświęcony społecznemu ruchowi kulturalnemu, który odbył się w dniach 2-3 czerwca 1977 r.

Organizatorzy

• Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Pojezierze”

Cele

• zamanifestowanie zgodności celów i zadań polityki kulturalnej partii i państwa oraz społecznych aspiracji, potrzeb i praktycznych dążeń w sferze kultury
• ugruntowanie w świadomości społecznej przeświadczenia, że społeczny ruch kulturalny jest aktywnym uczestnikiem procesu tworzenia i wzbogacania dóbr narodowej kultury
• prezentacja dorobku regionalnych towarzystw kultury, bilans ich dorobku i stworzenie programu działalności na lata następne

Przebieg

Kongres odbył się w dniach 2-3 czerwca 1977 r. w Olsztynie i trzech innych miejscowościach regionu. Wybór miejsca uzasadniony był tradycjami olsztyńskiego regionalnego ruchu społecznego. Obrady Kongresu obejmowały posiedzenia plenarne oraz posiedzenia w czterech sekcjach, z których trzy obradowały poza Olsztynem: sekcja działalności w aglomeracjach miejsko-przemysłowych w Dobrym Mieście, sekcja działalności w środowiskach miejsko-gminnych w Bęsi, sekcja prawno-administracyjna w Sorkwitach. Sekcja naukowo-historyczna obradowała w Olsztynie. W Kongresie wzięło udział 204 przedstawicieli 541 towarzystw regionalnych oraz zaproszeni goście.
Wystąpienia i referaty programowe zaprezentowali m.in.:

• Józef Tejchma
• Włodzimierz Wnuka
• Bronisław Gołębiowski
• Jerzy Kossak
• Bohdan Kurowski (o olsztyńskich doświadczeniach ruchu społecznego w sferze kultury)
• Leon Kłonica
• Lucjan Motyka

Tematyka wystąpień i dyskusji:

• ruch społeczny w kulturze w świetle teoretycznych założeń kultury socjalistycznej
• tradycje ruchu społeczno-kulturalnego i regionalizmu kulturalnego w Polsce do 1945 r.
• rola regionalnych towarzystw kultury w socjalistycznych przemianach Polski Ludowej w latach 1945-1977, w szczególności w:
  • kształtowaniu kultury polskiej
  • przebiegu procesów integracyjnych oraz awansie kulturalnych na Ziemiach Odzyskanych
  • upowszechnianiu sztuki
  • inicjowaniu i tworzeniu trwałych faktów kulturalnych
  • ochronie zabytków i środowiska
• dorobek wydawniczy regionalnych towarzystw kultury
• działalność regionalnych towarzystw kultury w środowiskach wiejskich
• współpraca regionalnych towarzystw kultury z instytucjami artystycznymi, placówkami kultury i środowiskami twórczymi
• regionalne towarzystwa kultury w świetle publikacji prasowych
• zadania regionalnego czasopiśmiennictwa społeczno-kulturalnego

Wynikiem obrad była uchwała Kongresu, która postulowała m.in. zwoływanie kolejnych kongresów co cztery lata. Podczas kongresu zaakceptowano również program Rady Regionalnych Towarzystw Kultury działającej od 1975 r. przy Ministrze Kultury i Sztuki.
Podczas kongresu Władysław Gębik otrzymał podziękowanie za 50-letnią działalność na rzecz Towarzystwa Miłośników Ziemi Limanowskiej. Wręczono również Złote Odznaki za opiekę nad zabytkami, które otrzymali:

• Anna Kochanowska
• Maria Erdman-Przełomiec
• Barbara Janiszewska-Mincer
• Bohdan Dzitko
• Romuald Odoj
• B. Chlebowicz

Wydarzenia towarzyszące:

• „Na Pojezierzu Mazurskim” – wystawa fotografii Ryszarda Czerwińskiego i Wacława Kapusto
• wystawa sztuki ludowej twórców amatorów z Warmii i Mazur
• wystawa Wydawnictwa SSK „Pojezierze”
• wystawa rzeźby ludowej, malarstwa, ceramiki i rękodzieła twórców regionalnych z 11 województw
• wystawa akwareli województwa bielskiego
• występ Pantomimy Olsztyńskiej

Publikacje

• Kongres Regionalnych Towarzystw Kultury : [Olsztyn, 2-3 czerwca 1977 r.] : dokumenty i materiały. – Warszawa : Centralny Ośrodek Metodyki Upowszechniania

Kultury, 1979.

• Serwis prasowy : Kongres Regionalnych Towarzystw Kultury, Olsztyn 2-3 czerwca 1977. – Olsztyn : Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Pojezierze”, 1977.
• „Informator Zarządu Głównego Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego »Pojezierze« w Olsztynie”. – 1977, czerwiec.

Bibliografia

1. (bd): Założenia kongresu / (bd) // „Informator Zarządu Głównego Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego »Pojezierze« w Olsztynie”. – 1977, czerwiec, s. 5.
2. B.D.: Kongres Regionalnych Towarzystw Kultury zakończył obrady : twórczość i uczestnictwo / B.D. // „Gazeta Olsztyńska”. – 1997, nr 126, s. 1, 2.
3. Dzitko, Bohdan: Ogólnopolski wymiar regionalizmu / Bohdan Dzitko // „Literatura”. – 1977, nr 25, s. 9.
4. E.K.: Towarzystwa kultury – szkołą patriotyzmu / E.K. // „Gazeta Olsztyńska”. – 1977, nr 125, s. 1, 2.
5. js: Kongres Regionalnych Towarzystw Kultury w Olsztynie / js // „Gazeta Olsztyńska”. – 1977, nr 124, s. 1, 2.