Dom Książki w Olsztynie

Dom Książki (jeszcze bez przybudowanego "Okrąglaka" na tle pochodu w latach 50.
Fot. Zofia Barankiewicz. Źródło: Agencja Gazeta. Zdjęcie nadesłał Andrzej Cieślak

Państwowe przedsiębiorstwo księgarskie działające w Olsztynie w latach 1950-1990.

Historia

W 1950 roku powstało Państwowe Przedsiębiorstwo Dom Książki, Centrala Księgarstwa Domu Książki i wreszcie Zjednoczenia Księgarstwa w Warszawie. Wielokrotnie próbowano rozbić strukturę przedsiębiorstwa i "wtłoczyć" je pod skrzydła partyjnego koncernu PZPR RSW "Prasa-Książka-Ruch". Niekwestionowanym liderem i obrońcą księgarstwa społecznego w ramach własnej sieci księgarskiej był Kazimierz Majerowicz-wieloletni dyrektor polskiego księgarstwa od 1956 roku. W strukturze "Domu Książki" było wówczas 17 regionalnych przedsiębiorstw odpowiadających podziałowi administracyjnemu z 1950 roku. Wszystkie regionalne przedsiębiorstwa podległe były centrali w Warszawie. W okresie świetności sieć liczyła ponad 1000 księgarń. Instytucja istniała do 30 czerwca 1982 r.

Olsztyńskie Państwowe Przedsiębiorstwo "Dom Książki" otwarto 1 stycznia 1950 roku przy ulicy 22 Lipca, dzisiaj noszącej nazwę 11 Listopada. W latach 1945- 1949 mieściły się w nim księgarnie Spółdzielni Wydawniczej „Wiedza” i Spółdzielni Wydawniczo- Oświatowej „Czytelnik”. Budynek ten powstał jako dom z ekskluzywnymi mieszkaniami już w latach 1910-1912 przy ówczesnej Zeppelin-Straße (na cześć Ferdynanda Grafa von Zeppelina, niemieckiego konstruktora sterowców, czyli aerostatów z własnym napędem). Przed II wojną światową na parterze mieścił się duży sklep. Ze względu na sześć kondygnacji, w budynku zainstalowano windę osobową, czynną do dzisiaj i uznawaną za jedną z najstarszych w Europie. Podczas drugiej wojny światowej kamienica uległa częściowemu zniszczeniu, ale została odbudowana.

Reforma gospodarcza po 1980 roku, doprowadziła do likwidacji zjednoczeń, w tym Zjednoczenia Księgarstwa i nadszedł okres przemian także w regionalnych przedsiębiorstwach państwowych polegający na prywatyzacji, głównie pracowniczej w formie spółek handlowych. Ok. 50 pracowników ówczesnego "Domu Książki" w Olsztynie w grudniu 1990 roku wykupiło leasingiem Firmę od Ministerstwa Przekształceń Własnościowych. Po spłaceniu leasingu przed terminem założono spółkę księgarską Książnica Polska.

Zobacz też

• Książnica Polska w Olsztynie

Bibliografia

1. Informacje nadesłane przez Andrzeja Cieślaka