Dom Książki w Olsztynie

Z LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR
Skocz do: nawigacja, szukaj
Dom Książki (jeszcze bez przybudowanego "Okrąglaka" na tle pochodu w latach 50.
Fot. Zofia Barankiewicz. Źródło: Agencja Gazeta. Zdjęcie nadesłał Andrzej Cieślak

Państwowe przedsiębiorstwo księgarskie działające w Olsztynie w latach 1950-1990.

Historia

W 1950 roku powstało Państwowe Przedsiębiorstwo Dom Książki, Centrala Księgarstwa Domu Książki i wreszcie Zjednoczenia Księgarstwa w Warszawie. Wielokrotnie próbowano rozbić strukturę przedsiębiorstwa i "wtłoczyć" je pod skrzydła partyjnego koncernu PZPR RSW "Prasa-Książka-Ruch". Niekwestionowanym liderem i obrońcą księgarstwa społecznego w ramach własnej sieci księgarskiej był Kazimierz Majerowicz-wieloletni dyrektor polskiego księgarstwa od 1956 roku. W strukturze "Domu Książki" było wówczas 17 regionalnych przedsiębiorstw odpowiadających podziałowi administracyjnemu z 1950 roku. Wszystkie regionalne przedsiębiorstwa podległe były centrali w Warszawie. W okresie świetności sieć liczyła ponad 1000 księgarń. Instytucja istniała do 30 czerwca 1982 r.

Olsztyńskie Państwowe Przedsiębiorstwo "Dom Książki" otwarto 1 stycznia 1950 roku przy ulicy 22 Lipca, dzisiaj noszącej nazwę 11 Listopada. W latach 1945- 1949 mieściły się w nim księgarnie Spółdzielni Wydawniczej „Wiedza” i Spółdzielni Wydawniczo- Oświatowej „Czytelnik”. Budynek ten powstał jako dom z ekskluzywnymi mieszkaniami już w latach 1910-1912 przy ówczesnej Zeppelin-Straße (na cześć Ferdynanda Grafa von Zeppelina, niemieckiego konstruktora sterowców, czyli aerostatów z własnym napędem). Przed II wojną światową na parterze mieścił się duży sklep. Ze względu na sześć kondygnacji, w budynku zainstalowano windę osobową, czynną do dzisiaj i uznawaną za jedną z najstarszych w Europie. Podczas drugiej wojny światowej kamienica uległa częściowemu zniszczeniu, ale została odbudowana.

Reforma gospodarcza po 1980 roku, doprowadziła do likwidacji zjednoczeń, w tym Zjednoczenia Księgarstwa i nadszedł okres przemian także w regionalnych przedsiębiorstwach państwowych polegający na prywatyzacji, głównie pracowniczej w formie spółek handlowych. Ok. 50 pracowników ówczesnego "Domu Książki" w Olsztynie w grudniu 1990 roku wykupiło leasingiem Firmę od Ministerstwa Przekształceń Własnościowych. Po spłaceniu leasingu przed terminem założono spółkę księgarską Książnica Polska.

Zobacz też

Galeria zdjęć

Bibliografia

  1. Informacje nadesłane przez Andrzeja Cieślaka