Kościół pw. św. Andrzeja Apostoła i św. Rocha w Ramsowie
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w pierwszej połowie XVIII wieku.
Lokalizacja
Kościół wybudowano na wzniesieniu, na terenie wsi Ramsowo (niem. Groß Ramsau). Wieś znajduje się w gminie Barczewo, 30 km od Olsztyna.
Historia
Pierwsze wzmianki o istnieniu w tym miejscu świątyni pochodzą z okresu nadania wsi przywileju lokacyjnego (w 1379 roku). Patronką ówczesnego kościoła była św. Katarzyna. Kamień węgielny pod budowę nowej świątyni położono w 1727 roku. Jego konsekracji, ku czci św. Andrzeja Apostoła i św. Rocha, dokonał biskup Krzysztof Andrzej Szembek, w dniu 9 lipca 1730 roku. Kościół ten został nieznacznie przebudowany w połowie XIX wieku, a następnie powtórnie konsekrowany przez biskupa pomocniczego Antoniego Frenzla, w dniu 9 sierpnia 1857 roku. W 1906 roku wieżę dzwonniczą przykryto neobarokowym hełmem. Z tego okresu pochodzi też prezbiterium, które wzniesiono w miejscu dotychczasowej zakrystii.
Opis
Jest to kościół orientowany, salowy, wzniesiony w stylu barokowym, murowany z cegły, nie otynkowany. Od strony wschodniej znajduje się absyda, od zachodniej, czworoboczna wieża, wciągnięta w korpus. Wieża posiada cztery kondygnacje, podzielone widocznymi na ścianach, czworobocznymi blendami i gzymsami. Nad ostatnią kondygnacją, zaopatrzoną w cztery zegary, wznosi się barokowy hełm. W ścianie frontowej, przy portalu, znajduje się kamień węgielny z datą 1727. Nad wschodnim szczytem nawy umieszczono ośmioboczną sygnaturkę z chorągiewką, na której widnieje data konsekracji 1730. Wnętrze przykryto drewnianym stropem.
Wyposażenie
Wystrój wnętrza pochodzi głównie z XVIII wieku. Jest tam m.in. bogato zdobiony ołtarz główny, wykonany około 1740 roku w warsztacie Jana Chrystiana Schmidta w Reszlu. Z tego samego okresu pochodzą ołtarze boczne: lewy z obrazem Chrztu Chrystusa i prawy z obrazami św. Rocha i Pokłonem Mędrców. Wśród innych wartościowych elementów wyposażenia na uwagę zasługują: baptysterium z kopułą, neogotycka loża kolatorska, ambona. W kościelnym skarbcu znajdują się także cenne zabytki sztuki złotniczej, w tym m.in.:
- monstrancja późnogotycka z elementami z XVII i XVIII wieku,
- kielich mszalny barokowy z XVIII wieku i drugi kielich z 1753 roku, a także taca mszalna rokokowa, wykonane w przez złotnika olsztyńskiego Jana Geese,
- pacyfikał w formie krzyża z 1684 roku, wykonany przez Michała Bartolomowicza z Dobrego Miasta,
- naczynia na oleje święte z 1753 roku.
Zobacz też
- Parafia pw. św. Andrzeja Apostoła i Świętego Rocha w Ramsowie
- Krzysztof Andrzej Szembek
- Antoni Frenzel
- Jan Chrystian Schmidt
- Jan Geese
- Krzyż relikwiarzowy z kościoła pw. św. Andrzeja Apostoła i św. Rocha w Ramsowie
- Michał Bartolomowicz
- Ołtarz główny w kościele pw. św. Andrzeja Apostoła i św. Rocha w Ramsowie
Bibliografia
- Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej. Tom 2 / red. Bronisław Magdziarz. – Olsztyn : Kuria Metropolitalna Archidiecezji Warmińskiej, 1999. – S. 104.
- Piskorska, Józefa: Złotnictwo sakralne na Warmii w okresie baroku. Cz. II: Ilustrowany katalog zachowanych dzieł. - Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2007. - S. 95-96.
- Rzempołuch, Andrzej: Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich / Andrzej Rzempołuch. - Olsztyn : Remix, 1992. – S. 110.
- Skurzyński, Piotr: Warmia i polskie Dolne Prusy: przewodnik turystyczny / Piotr Skurzyński. - Gdynia : Wydawnictwo Region, 2012. – S. 54.
Linki
- Kościoły Warmii - Gmina Barczewo, materiał zamieszczony na stronie internetowej, www.domwarminski.pl [dostęp 05.11.2013 r.]
