Krzyż relikwiarzowy z kościoła pw. św. Andrzeja Apostoła i św. Rocha w Ramsowie
XVII-wieczny zabytek złotniczej sztuki sakralnej zachowany w kościele pw. św. Andrzeja Apostoła i św. Rocha w Ramsowie.
Historia
Pacyfikał pochodzi z Jezioran z 1684 roku. Został wykonany przez Michaeal Ruhnau'a. Ze względu na nieudolnie prowadzone naprawy, głównie lutowania, znacznemu uszkodzeniu uległa stopa krzyża. Niewłaściwe zabiegi m.in. zatarły ornament.
Opis
Relikwiarz wykonany został z kutego srebra, techniką odlewania, cyzelowania i grawerowania. Jest pozłocony. Jego wymiary to: wysokość - 36,5 cm, średnica stopy - 16,5 cm, szerokość górnej części - 18,3 cm. Na kryzie stopy zachowane są znaki złotnicze: cecha mistrza MR, pruska cecha podatkowa z lat 1809-1812 (orzeł) oraz od spodu inskrypcja: Ao. 1684 d. 17 Augusti haec crux parafa pro ecclesia Ramsoviensi wigt 105 Scot.
Charakterystyka
Pacyfikał ma formę krzyża z promieniami. Jego podstawą jest sześciodzielna stopa z płaską kryzą, z podwójnym uskokiem. Cokolik jest wybrzuszony, zaś całość ozdobiona ornamentem florystycznym: wzdłuż brzegów widnieją gałązki z kwiatami tulipana, słonecznika, irysa oraz chińskiej róży. Ten sam motyw roślinny powtórzony został na płaszczu stopy. Dekoracyjny guz, tzw. nodus ma formę gruszkową, też sześciodzielną, utworzoną ze skręconych spiralnie pukli. Krzyż nawiązuje formą do obiektów tego typu z okresu gotyku. Ramiona krzyża zakończone są trójdzielnie. W każdym z zakończeń, na awersie, umieszczono symbole czterech ewangelistów, na zewnątrz zaś ornament roślinny. Na skrzyżowaniu ramion widnieje puszka na relikwie, a nad nią figurka Chrystusa Ukrzyżowanego. Na powierzchnia ramion widnieją wygrawerowane Narzędzia Męki Pańskiej. Krzyż udekorowano złoconymi, zwijanymi elementami, a także na zakończeniach ramion – uskrzydlonymi główkami aniołków oraz nakładanymi, krótkimi gałązkami liliowca.
Zobacz też
- Kościół pw. św. Andrzeja Apostoła i św. Rocha w Ramsowie
- Michael Ruhnau
- Ołtarz główny w kościele pw. św. Andrzeja Apostoła i św. Rocha w Ramsowie
Ciekawostki
- Do niedawna autorstwo pacyfikału z Ramsowa przypisywano Michaelowi Bartolomowiczowi z powodu nieczytelnej części cechy mistrza oraz tych samych inicjałów, jakimi posługiwali się złotnicy.
Bibliografia
- Okulicz, Małgorzata: Złotnictwo sakralne dominium warmińskiego od połowy XIV do końca XVIII wieku: katalog wystawy / Małgorzata Okulicz. - Olsztyn : Muzeum Warmii i Mazur, 2006. – S. 144.
- Piskorska, Józefa: Złotnictwo sakralne na Warmii w okresie baroku / Józefa Piskorska. Cz. 2, Ilustrowany katalog zachowanych dzieł. - Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2007. – S. 95-96.
