Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie
Spis treści
Siedziba
Główną siedzibą Muzeum Warmii i Mazur jest Zamek Kapituły Warmińskiej w Olsztynie, ul. Zamkowa 2
Historia
Nowy statut Muzeum wprowadzony zarządzeniem Wojewody Olsztyńskiego z 1975 roku zmieniał nazwę Muzeum. Zmieniał też strukturę organizacyjną. Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie podlegały:
- Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Kętrzynie (1976-1987)
- Muzeum Mazurskie w Szczytnie
- Muzeum im. Johanna Gotfryda Herdera w Morągu
- Muzeum Feliksa Nowowiejskiego w Barczewie (1976-1986)
- Muzeum Bitwy Grunwaldzkiej w Stębarku
- Muzeum Ziemi Mrągowskiej w Mrągowie oraz dotychczasowy oddział
- Muzeum Warmińskie w Lidzbarku Warmińskim
- utworzona w 1977 roku „Galeria Sztuki” w Olsztynku (do 1985 r.)
- utworzona w 1985 roku Galeria Sztuki Współczesnej „Zamek” w Reszlu
- otwarty w 1992 r. Dom „Gazety Olsztyńskiej” w Olsztynie
- otwarte w 2001 r. Muzeum Przyrody
Od 1999 roku Muzeum Warmii i Mazur jest instytucją samorządu województwa warmińsko-mazurskiego. W 1979 r. odznaczone Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Zbiory
Najcenniejszym zabytkiem jest tablica astronomiczna z 1517 roku wykonana przez Mikołaja Kopernika na murze krużganku olsztyńskiego zamku. Służyła do badań równonocy oraz badań nad nieregularnością pozornego rocznego obiegu Słońca wokół Ziemi. Wiodącymi kolekcjami Muzeum są:
- zbiory sztuki i rzemiosła artystycznego, w tym zbiór rzeźby średniowiecznej i nowożytnej z ternu Warmii, Prus Królewskich i Książęcych, kolekcja malarstwa holenderskiego z XVII wieku, kolekcja ikon staroobrzędowców, kolekcja sztuki polskiej z XIX i XX wieku oraz obrazy artystów Akademii Sztuk Pięknych w Królewcu
- zbiory dokumentów i pamiątek życia politycznego, kulturalnego i gospodarczego dawnych wieków Warmii i Mazur oraz Powiśla
- zbiory archeologiczne
- zbiory etnograficzne, w tym zbiór kafli mazurskich oraz czepców i ludowej rzeźby warmińskiej z XVIII i XIX wieku
- zbiory numizmatyczne, w tym skarb monet z XIV wieku odkryty w Zalewie
- zbiory Biblioteki Muzeum Warmii i Mazur
Działalność wystawiennicza
Muzeum zorganizowało wiele wystaw. Towarzyszą im katalogi i opracowania naukowe. Przykładowo:
- 1984 Ziemia serdecznie znajoma – wystawa z okazji 40.lecia Muzeum. Obrazująca polskie tradycje historyczne i ludnościowe Warmii i Mazur od czasów Mikołaja Kopernika do czasów współczesnych
- 1995 Ze skarbca Muzeum Warmii i Mazur – wystawa z okazji 50.lecia Muzeum, prezentująca najciekawsze zbiory Muzeum
- 2005 Złotnictwo sakralne dominium warmińskiego od XIV do XVIII wieku – wystawa z okazji 60.lecia Muzeum
Działalność edukacyjno-wydawnicza
Muzeum organizowało odczyty, prelekcje, sesje naukowe i spotkania. Kontynuowane są imprezy cykliczne:
- Wieczory zamkowe
- Muzeum bez tajemnic
- Spotkania z naszą historią
- Niedziele w muzeum organizowane od 1994 r. raz w miesiącu, ostatnio 2, 3 razy w roku. W 1995 roku uznano je za najlepszy produkt turystyczny Polski północno-wschodniej. Otrzymały nagrodę Atut oraz wyróżnienie ministra kultury i sztuki
- Czwartki z Mikołajem Kopernikiem organizowane w sezonie turystycznym
- Cavata na olsztyńskim zamku
- Życiorysy, spotkania na których prezentowane są postacie zasłużone dla Olsztyna lub Warmii i Mazur
- Olsztyńscy uczeni, spotkania na których prezentowane są sylwetki i dorobek naukowy uczonych
- Warsztaty Bałtyjskie
- Od 1958 roku wydawany jest „Rocznik Olsztyński” . Od 1992 roku wydawane są „Zeszyty Muzeum Warmii i Mazur”.
- Od 1992 roku pod patronatem Muzeum działa chór „Pro Musica Antiqua” , od 2000 roku chór „ProForma”.
- Od 1998 roku utworzona została Galeria Jednego Obrazu. Muzeum uczestniczy w dorocznych imprezach Śpiewajmy Poezję.
Dyrektorzy
- Władysław Ogrodziński (1970-1983)
- Jerzy Sikorski (1983-1987)
- Janusz Cygański (od 1987- )
Społeczny nadzór nad Muzeum sprawuje Rada Muzeum powołana przez Sejmik Województwa Warmińsko-Mazurskiego. Działalność Muzeum wspiera Towarzystwo Przyjaciół Muzeum Warmii i Mazur.
Bibliografia
- Cygański, Janusz: Muzeum Warmii i Mazur / Janusz Cygański // W: Olsztyn 1945-2005 : kultura i nauka : praca zbiorowa / pod red. Stanisława Achremczyka i Władysława Ogrodzińskiego. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2006. – S. 276-311.
- Guska, Ewa: Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie w latach 1945-1985 / Ewa Guska. – Olsztyn : Muzeum Warmii i Mazur, 1985.
- Podolak, Anna: Inicjatywy kulturalne Muzeum Warmii i Mazur zrealizowane dzięki dotacjom instytucji i podmiotów prywatnych / Anna Podolak, Alicja Mieczkowska // „Rocznik Olsztyński”. – T. 18 (2009), s. 419-435.
