Andrzej Strumiłło
(1928- ) – malarz, grafik, rysownik, ilustrator, scenograf, fotograf, poeta, pisarz, podróżnik
Biografia
Urodził się 23 marca 1928 r. w Wilnie w rodzinie Rafała Strumiłło-Pietraszkiewicza i Kazimiery z domu Jurszanówny. Po śmierci ojca zamieszkał z bliskimi w Lublinie. Ukończył Wydział Malarstwa w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Dyplom otrzymał w 1950 r. Studiował także w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Łodzi pod kierunkiem Władysława Strzemińskiego. W 1953 r. przeniósł się z Łodzi do wsi Krzyże koło Pisza, gdzie zajął się restauracją domu. Mieszkał w nim w żoną Danutą i dwójką dzieci do jesieni 1956 r. Przez kolejne lata związany był z Warszawą. Wielokrotnie jednak wracał do Puszczy Piskiej.Od 1984 r. mieszka i tworzy w Maćkowej Rudzie, małej wsi nad rzeką Czarna Hańcza na Suwalszczyźnie.
Działalność
W latach 1949-1953 pełnił funkcję asystenta w krakowskiej i łódzkiej alma mater. W 1977 r. został profesorem ASP w Krakowie (do 1980 r.). W tym okresie zainicjował i organizował Spotkania Sztuka – Środowisko w Wigrach. W latach 1982-1984 był kierownikiem Graphic Presentation Unit Sekretariatu Generalnego ONZ w Nowym Jorku. W 1987 r. pracował jako wykładowca w Suwałkach. Odbył wiele podróży do krajów azjatyckich, które wpłynęły na jego twórczość (stworzył cykle rysunkowe i fotograficzne, m.in. Chiny 1954, 1961; Włochy 1957; Indie 1959, 1970, 1972; Nepal 1974, 1980; Japonia i Tajlandia 1987). Zgromadził kolekcję sztuki i przedmiotów kultury materialnej Dalekiego i Środkowego Wschodu dla Muzeum Etnograficznego w Krakowie i Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie. Uczestniczy w licznych inicjatywach proekologicznych i kulturalnych na rzecz regionu, m.in. jest propagatorem idei utworzenia Mazurskiego Parku Narodowego. W latach 90-tych podjął pracę jako wykładowca Wszechnicy Mazurskiej w Olecku, z którą związany był do 2008 r. Jest kuratorem wielu międzynarodowych plenerów dla rzeźbiarzy i malarzy.
Twórczość
W czasie pobytu na Mazurach (w Krzyżach i powiecie piskim) w swojej twórczości nawiązywał – jak sam twierdzi – „do szczęśliwych krajobrazów z dzieciństwa, które miały niebo północne, śnieg wypadał nieco wcześniej, a wiosna przychodziła później”. Przywiązanie do takiego krajobrazu jest tematem większych i mniejszych kompozycji malarskich i rysunkowych. Są one przeważnie dokumentami z natury, związane z określonym miejscem, pogodą, przeżyciem, ludźmi. Podkreślał wielokrotnie przywiązanie do ziemi mazurskiej, wspominał powroty do Puszczy Piskiej, gdzie „rysował trawy i korony drzew, w pokorze i bez pracownianych ambicji”.[1] Z tego okresu pochodzą m.in. obrazy i rysunki:
- Nasza Ziemia[2]
- Brzeg Jeziora Nidzkiego
- Dziewczynka z Krzyży
- Rybaczówka w Krzyżach (I, II, III)
- Gajówka Krzyże
- Ściana Lasu pod Niedźwiedzim Rogiem
- Stary cmentarz w Niedźwiedzim Rogu
- Zrąb pod Karwicą
- Ręce Julii Faryj
- Władysław Padyjasek – robotnik leśny
- Na pomoście
- Las na tle nieba
- Dom starego Śmigielskiego (I, II)
- Autoportret z 1956 r.
- Jastrząb na drzwiach stodoły
- Widok z mojego okna
- Na wielkim Ostrowiu
- Na kutrze „Bajka”
- Mój syn Rafał na koniu
- Linia w lesie
- Odpoczynek
- Stefan Ptaszek – gospodarz
- Portret Józia
- Jeziorny brzeg nocą
Miał ponad sto wystaw indywidualnych (malarstwa, rysunków, fotografii) w kraju i zagranicą, w tym także w Olsztynie i Elblągu. 30 kwietnia 2006 r. w Krzyżach oraz Muzeum Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w Praniu odbyły się wernisaże wystaw 40 mazurskich rysunków artysty. Część z nich to ilustracje „Kroniki Olsztyńskiej”. Artysta jest także autorem obrazu olejnego "Leśniczówka Pranie".[3] Andrzej Strumiłło jest także pisarzem i poetą. Wydał trzy tomiki poezji (Moje, 1970; Jak, 1983; Ja, 2010), dzienniki (Factum est. Dzienniki 1978-2006, 2008), tom esejów oraz liczne książki o przyrodzie i kulturze (m.in. o Nepalu).
Nagrody i wyróżnienia
Został uhonorowany wieloma odznaczeniami państwowymi i nagrodami za osiągnięcia artystyczne, propagowanie kultury polskiej zagranicą oraz działalność społeczną, m.in.:
- Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1999)
- Bundesverdienstkreuz (Niemcy 1999)
- Złotym Medalem Gloria Artis (2005)
- dwukrotnie nagrodą Ministra Kultury i Sztuki
- Nagrodą Ministra Spraw Zagranicznych
- Nagrodą Miasta Warszawy
- Nagrodą Marszałka Województwa Podlaskiego oraz tytułami Zasłużony dla Miasta Suwałk (2001) i Honorowy Obywatel Miasta Suwałk (2002)
W grudniu 2008 r. podjęło działalność Centrum Sztuki Współczesnej - Galeria Andrzeja Strumiłły w Suwałkach (Oddział Muzeum Okręgowego), które oprócz stałej ekspozycji dzieł artysty, organizuje także wystawy czasowe sztuki współczesnej.
Przypisy
- ↑ Andrzej Strumiłło – rysunki mazurskie, Olsztyn : ZPAP ; BWA, 1972. – Katalog wystawy z archiwum WBP w Olsztynie.
- ↑ Krzyże - osada nad Jeziorem Nidzkim – Mazury, materiał na stronie www.galileusz.pl
- ↑ Łukasz Borkowski, Mazurskie klimaty w fotografii i rysunku, materiał na stronie www.lesniczowkapranie.art.pl
Zobacz też
- Stopa, Magdalena: Andrzej Strumiłło – wywiad, materiał na stronie www.national-geographic.pl
- Portrety artysty w fotografii Macieja Olkowskiego www.dobryfotograf.pl/
- Centrum Sztuki Współczesnej – Galeria Andrzeja Strumiłły w Suwałkach www.forum.suwalki.pl
- Ambrosiewicz, Maciej: Profesor. Rozmowa z Andrzejem Strumiłłą, mieszkańcem Maćkowej Rudy, artystą plastykiem – malarzem, grafikiem, rzeźbiarzem, członkiem Rady Wigierskiego Parku Narodowego, materiał na stronie Wigierskiego Parku Narodowego
- Sylwetka artysty www.muzeum-lodz.pl
