Muzeum Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w Praniu
Placówka użytku publicznego, położona w Puszczy Piskiej nad Jeziorem Nidzkim, osławiona pobytem poety Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego (1950, 1951 r.), obecnie miejsce licznych imprez kulturalnych.
Spis treści
[ukryj]Historia
Leśniczówka Pranie powstała ok. 1880 r. Polska nazwa „pranie” pochodzi od mazurskiego określenia osnuwania się łąki mgłą, niemiecka nazwa miejsca brzmiała „Seehorst”. Pierwszym powojennym gospodarzem Prania był Stanisław Popowski. W lipcu 1950 r. po raz pierwszy zamieszkał czasowo w Praniu znany poeta Konstanty Ildefons Gałczyński wraz z żoną i córką. Opisał je wówczas: „Tu, gdzie się gwiazdy zbiegły W taką kapelę dużą, Domek z czerwonej cegły Rumieni się na wzgórzu: To leśniczówka Pranie, Nasze jesienne mieszkanie”[1]. Poeta przyjeżdżał tu przez kolejne trzy lata – leśniczówka dzięki temu stała się miejscem kultowym. W 3 lata po śmierci Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego nowym właścicielem leśniczówki został Kazimierz Śmigielski. W 1961 r. na ścianie budynku umieszczono marmurową tablicę z napisem: „W tym domu Konstanty Ildefons Gałczyński napisał Niobe, Wita Stwosza, Kronikę Olsztyńską. Cztery lata później zapada decyzja o utworzeniu w dwóch pokojach leśniczówki skromnej izby pamięci – jej organizacją zajęło się Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, a opiekę nad nią objął Dom Kultury w Piszu. W 1975 r. po nowym podziale administracyjnym PRL-u Pranie znalazło się w województwie suwalskim. Wkrótce o tym między Muzeum Okręgowym w Suwałkach a Muzeum Literatury w Warszawie poprowadzono pierwsze rozmowy o utworzeniu w Praniu Muzeum Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. Ostatecznie w czerwcu 1980 r. dochodzi do jego otwarcia. Przez 17 lat, do czerwca 1997 r., muzeum ojca prowadziła Kira Gałczyńska wraz z mężem. Obecnym dyrektorem Prania jest poeta Wojciech Kass. W 1999 r. powstało Stowarzyszenie Leśniczówka Pranie, które wspiera finansowo i organizacyjnie letnie sezony kulturalne w Praniu, realizowane ph. „Leśniczówka Pranie – Ośrodek Promienny”.
Zbiory
Wszystkie zbiory tworzące ekspozycje stałe Muzeum pochodzą z Muzeum Literatury w Warszawie. W pokoju zamieszkanym przez Gałczyńskiego odtworzono fragmentarycznie przedmioty towarzyszące na co dzień poecie podczas pobytu w Praniu. Drugą salę ekspozycyjną wyposażono w przedmioty pochodzące z pokoju Gałczyńskiego w jego warszawskim mieszkaniu przy Alei Róż 6. Dzięki córce Gałczyńskiego zachował się niemal cały jego księgozbiór. W tym pokoju zaaranżowano też kącik karykatur Gałczyńskiego, autorstwa Szymona Kobylińskiego, Eryka Lipińskiego, Konstantego Sopoćki, Jerzego Zaruby. W kolejnych pokojach zgromadzono zdjęcia, dokumenty, rękopisy, gazety i pierwsze wydania książek, dotyczące przedwojennego, wojennego i powojennego okresu życia i twórczości Gałczyńskiego.
W styczniu 2003 r. Pranie zostało wpisane do rejestrów zabytków województwa warmińsko-mazurskiego.
Działalność
Muzeum jest niezwykle aktywnym miejscem imprez o charakterze kulturalnych:
- w lipcu i sierpniu poranki poetyckie połączone z recytacją wierszy Gałczyńskiego w interpretacji wybitnych aktorów i prezentacją muzyki poważnej,
- coniedzielne koncerty „Muzyka u Gaczyńskiego” połączone z recytacją wierszy,
- doroczne kilkudniowe spotkania z „Poezją u Gałczyńskiego”
- konkursy i festiwale
- imprezy jubileuszowe i okazjonalne.
Stowarzyszenie Leśniczowka Pranie
W 1999 roku powstało Stowarzyszenie Leśniczówka Pranie, które wspiera finansowo i organizacyjnie letnie sezony kulturalne w Praniu realizowane pod hasłem: “Leśniczówka Pranie – Ośrodek Promienny”.
Zarząd Stowarzyszenia tworzą: Wojciech Kass (prezes), Michał Komar (wiceprezes), Jagienka Perlikiewicz-Kass (skarbnik), Krzysztof Wojna (członek zarządu).
Członkami Stowarzyszenia są: Jolanta Brankowska-Kozerawska, Mirosław Czyżykiewicz, Ignacy Gogolewski, Jerzy Golimowski, Zofia Góralczyk+, Małgorzata Górzańska, Arkadiusz Iwanicki, Maria Kamińska, Elżbieta Kępińska, Wanda Kłopotowska-Sobczyńska, Ewa Komar, Stanisław Kozerawski+, Jan Kozłowski, Mariola Kryńska, Wojciech Kryński, Olga Lipińska, Jerzy Łapka, Wojciech Malajkat, Jerzy Markuszewski+, Maciej Orłoś, Mieczysław Rakowski+, Sławomir Ryster, Hanna Siudalska, Piotr Stefaniuk, Piotr Szyrkowiec, Magda Umer, Janusz Wałaszewski, Wojciech Wichrzycki.
Nagrody
- W 2003 r. Leśniczówka wygrała plebiscyt czytelników „Gazety Wyborczej” na „ulubione miejsce imprez kulturalnych na Warmii i Mazurach”;
- nagroda w III edycji konkursu na „Najlepszy produkt i usługę Warmii i Mazur” w kategorii „Usługi inne” za imprezy promujące region i przybliżające piękno języka polskiego.
Przypisy
- Skocz do góry ↑ „W leśniczówce”
Bibliografia
- Teka Prańska, wstęp Wojciech Kass, red. Jagienka Kass, opr. graficzne Zofia Góralczyk, Olsztyn 2000.
- Wojciech Kass, Leśniczówka i poeta, Olsztyn 2000.
- Jagienka i Wojciech Kass, Tu gdzie się gwiazdy zbiegły w taką kapele dużą, Warszawa 2002.
- Wojciech Kass, Pranie. Leśniczówka Zielonego Konstantego, Olsztyn 2008.
- Jagienka i Wojciech Kass, Pranie i poeta, Olsztyn 2010.
- Leśniczówka Pranie. Antologia wierszy, red. Zbigniew Fałtynowicz, Gołdap 2000, wyd. II, Gołdap 2006.
Zobacz też
- Materiał filmowy o muzeum na eŚwiatowid.pl [1]
- http://www.lesniczowkapranie.art.pl/