Andrzej Strumiłło

Z LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR
Skocz do: nawigacja, szukaj
Nasza ziemia.
Źródło: Andrzej Strumiłło. Rysunki mazurskie, Olsztyn, 1972. Z archiwum WBP w Olsztynie
Ściana lasu pod Niedźwiedzim Rogiem.
Źródło: Andrzej Strumiłło. Rysunki mazurskie, Olsztyn, 1972. Z archiwum WBP w Olsztynie
Andrzej Strumiłło. Rysunki mazurskie - katalog wystawy, Olsztyn, BWA, 1972.
Źródło: Z archiwum WBP w Olsztynie

(1928- ) – malarz, grafik, rysownik, ilustrator, scenograf, fotograf, poeta, pisarz, podróżnik

Biografia

Urodził się 23 marca 1928 r. w Wilnie w rodzinie Rafała Strumiłło-Pietraszkiewicza i Kazimiery z domu Jurszanówny. Po śmierci ojca zamieszkał z bliskimi w Lublinie. Ukończył Wydział Malarstwa w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Dyplom otrzymał w 1950 r. Studiował także w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Łodzi pod kierunkiem Władysława Strzemińskiego. W 1953 r. przeniósł się z Łodzi do wsi Krzyże koło Pisza, gdzie zajął się restauracją domu. Mieszkał w nim w żoną Danutą i dwójką dzieci do jesieni 1956 r. Przez kolejne lata związany był z Warszawą. Wielokrotnie jednak wracał do Puszczy Piskiej.Od 1984 r. mieszka i tworzy w Maćkowej Rudzie, małej wsi nad rzeką Czarna Hańcza na Suwalszczyźnie.

Działalność

W latach 1949-1953 pełnił funkcję asystenta w krakowskiej i łódzkiej alma mater. W 1977 r. został profesorem ASP w Krakowie (do 1980 r.). W tym okresie zainicjował i organizował Spotkania Sztuka – Środowisko w Wigrach. W latach 1982-1984 był kierownikiem Graphic Presentation Unit Sekretariatu Generalnego ONZ w Nowym Jorku. W 1987 r. pracował jako wykładowca w Suwałkach. Odbył wiele podróży do krajów azjatyckich, które wpłynęły na jego twórczość (stworzył cykle rysunkowe i fotograficzne, m.in. Chiny 1954, 1961; Włochy 1957; Indie 1959, 1970, 1972; Nepal 1974, 1980; Japonia i Tajlandia 1987). Zgromadził kolekcję sztuki i przedmiotów kultury materialnej Dalekiego i Środkowego Wschodu dla Muzeum Etnograficznego w Krakowie i Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie. Uczestniczy w licznych inicjatywach proekologicznych i kulturalnych na rzecz regionu, m.in. jest propagatorem idei utworzenia Mazurskiego Parku Narodowego. W latach 90-tych podjął pracę jako wykładowca Wszechnicy Mazurskiej w Olecku, z którą związany był do 2008 r. Jest kuratorem wielu międzynarodowych plenerów dla rzeźbiarzy i malarzy.

Twórczość

W czasie pobytu na Mazurach (w Krzyżach i powiecie piskim) w swojej twórczości nawiązywał – jak sam twierdzi – „do szczęśliwych krajobrazów z dzieciństwa, które miały niebo północne, śnieg wypadał nieco wcześniej, a wiosna przychodziła później”. Przywiązanie do takiego krajobrazu jest tematem większych i mniejszych kompozycji malarskich i rysunkowych. Są one przeważnie dokumentami z natury, związane z określonym miejscem, pogodą, przeżyciem, ludźmi. Podkreślał wielokrotnie przywiązanie do ziemi mazurskiej, wspominał powroty do Puszczy Piskiej, gdzie „rysował trawy i korony drzew, w pokorze i bez pracownianych ambicji”.[1] Z tego okresu pochodzą m.in. obrazy i rysunki:

  • Nasza Ziemia[2]
  • Brzeg Jeziora Nidzkiego
  • Dziewczynka z Krzyży
  • Rybaczówka w Krzyżach (I, II, III)
  • Gajówka Krzyże
  • Ściana Lasu pod Niedźwiedzim Rogiem
  • Stary cmentarz w Niedźwiedzim Rogu
  • Zrąb pod Karwicą
  • Ręce Julii Faryj
  • Władysław Padyjasek – robotnik leśny
  • Na pomoście
  • Las na tle nieba
  • Dom starego Śmigielskiego (I, II)
  • Autoportret z 1956 r.
  • Jastrząb na drzwiach stodoły
  • Widok z mojego okna
  • Na wielkim Ostrowiu
  • Na kutrze „Bajka”
  • Mój syn Rafał na koniu
  • Linia w lesie
  • Odpoczynek
  • Stefan Ptaszek – gospodarz
  • Portret Józia
  • Jeziorny brzeg nocą

Miał ponad sto wystaw indywidualnych (malarstwa, rysunków, fotografii) w kraju i zagranicą, w tym także w Olsztynie i Elblągu. 30 kwietnia 2006 r. w Krzyżach oraz Muzeum Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w Praniu odbyły się wernisaże wystaw 40 mazurskich rysunków artysty. Część z nich to ilustracje „Kroniki Olsztyńskiej”. Artysta jest także autorem obrazu olejnego "Leśniczówka Pranie".[3] Andrzej Strumiłło jest także pisarzem i poetą. Wydał trzy tomiki poezji (Moje, 1970; Jak, 1983; Ja, 2010), dzienniki (Factum est. Dzienniki 1978-2006, 2008), tom esejów oraz liczne książki o przyrodzie i kulturze (m.in. o Nepalu).

Nagrody i wyróżnienia

Został uhonorowany wieloma odznaczeniami państwowymi i nagrodami za osiągnięcia artystyczne, propagowanie kultury polskiej zagranicą oraz działalność społeczną, m.in.:

  • Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski
  • Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski
  • Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1999)
  • Bundesverdienstkreuz (Niemcy 1999)
  • Złotym Medalem Gloria Artis (2005)
  • dwukrotnie nagrodą Ministra Kultury i Sztuki
  • Nagrodą Ministra Spraw Zagranicznych
  • Nagrodą Miasta Warszawy
  • Nagrodą Marszałka Województwa Podlaskiego oraz tytułami Zasłużony dla Miasta Suwałk (2001) i Honorowy Obywatel Miasta Suwałk (2002)

W grudniu 2008 r. podjęło działalność Centrum Sztuki Współczesnej - Galeria Andrzeja Strumiłły w Suwałkach (Oddział Muzeum Okręgowego), które oprócz stałej ekspozycji dzieł artysty, organizuje także wystawy czasowe sztuki współczesnej.

Przypisy

  1. Andrzej Strumiłło – rysunki mazurskie, Olsztyn : ZPAP ; BWA, 1972. – Katalog wystawy z archiwum WBP w Olsztynie.
  2. Krzyże - osada nad Jeziorem Nidzkim – Mazury, materiał na stronie www.galileusz.pl
  3. Łukasz Borkowski, Mazurskie klimaty w fotografii i rysunku, materiał na stronie www.lesniczowkapranie.art.pl

Zobacz też