Pomnik Plebiscytowy z 1920 roku w Ostródzie

Pomnik Plebiscytowy z 1920 roku znajdował się w Parku Collisa w Ostródzie
Źródło: Ze zbiorów Ostródzkiego Stowarzyszenia Kulturowego Sasinia

Pomnik Plebiscytowy z 1920 roku znajdował się w Parku Collisa w Ostródzie
Źródło: Ze zbiorów Ostródzkiego Stowarzyszenia Kulturowego Sasinia

Monument przed zapomnieniem uratowali członkowie Ostródzkiego Stowarzyszenia Kulturowego Sasinia.
Źródło: Ze zbiorów Ostródzkiego Stowarzyszenia Kulturowego Sasinia

Obecnie kamień plebiscytowy wyeksponowany jest odnowionym Parku Collisa w Ostródzie
Źródło: Ze zbiorów Ostródzkiego Stowarzyszenia Kulturowego Sasinia

Pomnik Plebiscytowy z 1920 roku w Ostródzie.

Historia

11 lipca 1920 roku na terenie Powiśla, Warmii i Mazur odbyły się plebiscyty, których wyniki miały zadecydować o przynależności tych ziem do państwa polskiego lub niemieckiego. W wyniku przeprowadzonego głosowania trzy wsie powiatu ostródzkiego: Napromek, Lubstynek i Groszki weszły w skład Rzeczypospolitej Polskiej. W Ostródzie, mimo starań Jana Hocha i Oskara Maczkowskiego z Komitetu Polskiego, tylko 17 siedemnaście osób oddało swój głos za Polską. W latach dwudziestych XX wieku, w wielu miejscowościach powiatu ostródzkiego lokalne społeczności fundowały monumenty w postaci głazów plebiscytowych. Po II wojnie światowej pomniki te niszczono, zacierając miejsca, w których się znajdowały. Do czasów dzisiejszych przetrwało zaledwie kilka kamieni z 1920 roku. Przez wiele lat uważano, że pomnik plebiscytowy w Ostródzie również został zniszczony. W maju 1999 roku odnalazł go Wojciech Gudaczewski. Mimo wielu publikacji prasowych i zgłoszeń do lokalnych władz samorządowych oraz Państwowej Służby Ochrony Zabytków w Olsztynie brakowało dobrej woli ze strony urzędników by ustawić, ważącego około jednej tony, zaginionego świadka historii. W październiku 2002 roku członkowie Ostródzkiego Stowarzyszenia Kulturowego „Sasinia”, po wcześniejszych rozmowach z inspektorem PSOZ Wiktorem Knercerem, postanowili uratować od zapomnienia plebiscytowy pomnik. Własnym kosztem, po oczyszczeniu przyległego terenu z liści i nieczystości, ustawili monument. Stało się to w przededniu 82 rocznicy (31.10.1920r.) przekazania stronie polskiej trzech wsi powiatu ostródzkiego, które po plebiscycie 1920 roku znalazły się w granicach Polski.

Opis

Granitowy głaz narzutowy o wadze ok. 1 tony, z wykutą datą "11.07.1920", pierwotnie ze złoconymi cyframi,obecnie z białymi. Ustawiony w Parku Collisa w Ostródzie po Plebiscycie w 1920 roku. Po 1945 roku zaginął. Odnaleziony w 1999 roku. Obecnie znajduje się w zrewitalizowanym Parku Collisa w Ostródzie, przy ul. 3 Maja.

Bibliografia

1. Gudaczewski, Wojciech: Pomniki dawnej Ostródy / Wojciech Gudaczewski // „Ostródzki Museion”. - 2001, z. 2, s. 1, 8-13.