Ordo Stellae

Źródło: Ze zbiorów WBP w Olsztynie

Łaciński dramat liturgiczny – funkcjonujący z polskim podtytułem – Rzecz o Gwieździe – jeden z najstarszych zabytków europejskiego teatru, opracowany i wykonywany przez członków Scholi Teatru Wiejskiego „Węgajty” od 1995 r.

Historia

Źródłem tekstu jest rękopis z XII w., zachowany w opactwie Saint-Benoit nad Loarą (Francja). Artyści Scholi z Węgajt korzystali z wielu źródeł, by jak najstaranniej odtworzyć całokształt widowiska. Studiowali m.in. miniatury, by nauczyć się specyfiki dawnych gestów liturgiczno-artystycznych (przyklęknięcie, złożenie dłoni), samodzielnie wykonali też kopie niektórych instrumentów. Bożonarodzeniowy dramat Schola wystawiła po raz pierwszy w 1995 r. i od tego czasu stanowi ważną część ich repertuaru. Prezentowana jest zwłaszcza w okresie grudnia-stycznia – częstokroć w kościołach parafialnych warmińskiej gminy Jonkowo. Artyści przedstawili dramat również w innych miastach Polski: Jarosławiu, Warszawie, Suwałkach i w Tyńcu – podczas nabożeństw i na przeglądach.
W pierwszych czterech latach grupa występowała z Ordo jedenaście razy:

• styczeń 1995 – Nowe Kawkowo, Lutry;
• styczeń 1996 – Jonkowo, Olsztyn, Jarosław;
• styczeń 1997 – Jonkowo, Olsztyn, Warszawa;
• styczeń 1998 – Nowe Kawkowo, Czarnia, Płock.

Źródło: Ze zbiorów WBP w Olsztynie

Twórcy

• Johann Wolfgang Niklaus – kierownictwo artystyczne
• Damien Poisblaud – kierownictwo muzyczne
• Marcin Bornus-Szczyciński – konsultacja wokalna
• Robert Pożarski – konsultacja muzyczna
• Małgorzata Niklaus i Magdalena Góra – opracowanie plastyczne
• Maciej Góra – opracowanie instrumentalne
• Anna Łopatowska – plastyka gestu
• Michał Koss – konsultacja filologiczna

Obsada

• Archanioł – Monika Paśnik-Petryczenko
• Pasterze – Swietłana Bucka, Robert Pożarski, Johann Wolfgang Niklaus, Sergij Petryczenko
• Akuszerki – Zuzanna Krasoczko, Małgorzata Nikalus, Anna Derewecka
• Trzej Magowie – Maciej Góra, Johann Wolfgang Niklaus, Sergij Petryczenko
• Gwardzista – Michał Siciarek
• Herod – Robert Pożarski
• Skryba – Monika Paśnik-Petryczenko

Akcja

Akcja dramatu rozgrywa się w kilku miejscach biblijnych: na pastwisku koło Betlejem, na drodze do tego miasta, w Jerozolimie, w Betlejem oraz w Egipcie. Jego treść zapewnia historia narodzenia Jezusa Chrystusa, lecz opowiedziana z perspektywy zaangażowanych w to zwyczajnych ludzi: Pasterzy, którym objawia się Archanioł, Akuszerek, zaangażowanych w pomoc rodzącej Marii, Trzech Magów, prowadzonych przez gwiazdę, króla Heroda i jego dworzan. Kulminację akcji stanowi adoracja Dzieciątka przez Królów i Pasterzy. W treść wplecione zostały hymny oraz kolędy. Całość stanowi rozbudowaną, bogatszą formę dramatu liturgicznego, która za dni swojego powstania dawała widzom pełny, udramatyzowany obraz wydarzeń ewangelicznych. Jakkolwiek trzeba nadmienić, że owa widowiskowa teatralność nie była wówczas nadrzędnym celem, ale liturgiczne ukonkretnienie faktów biblijnych.
Dramat rozgrywany jest w języku oryginału – łacińskim.

Bibliografia

1. Niklaus, Wolfgang: Misterium wcielenia : z Wolfgangiem Niklausem, kierownikiem Scholi Teatru Wiejskiego „Węgajty” rozmawia Jacek Borkowicz. - „Więź”. - 1999, nr 3, s. 49-60.
2. „Ordo Stellae”, czyli „Rzecz o Gwieździe” // „Wiadomości Archidiecezji Warmińskiej”. – 2001, nr 51-53, s. 101-102.
3. Szyłłejko, Tadeusz: Pobożny teatr średniowieczny // Tadeusz Szyłłejko. - „Gazeta Warmii i Mazur”. – 1999, nr 7, s. 4.