Wojewódzki Dom Kultury w Olsztynie

Instytucja kultury o zasięgu wojewódzkim działająca w Olsztynie w latach 1951-1992.

Historia

W trzecim kwartale 1950 r. Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Olsztynie przekazało Dom Młodzieżowy w Olsztynie na własność Okręgowej Radzie Związków Zawodowych. Uroczystość otwarcia Wojewódzkiego Domu Kultury i Oświaty Związków Zawodowych odbyła się 1 października 1951 r. Nowopowstała placówka była pierwszą w Olsztynie ogólnie dostępną placówką upowszechniania kultury. Zgodnie z tendencjami ogólnopolskimi, w myśl obowiązujących zarządzeń centralnych w 1957 r. Wojewódzki Dom Kultury i Oświaty Związków Zawodowych przekazany został Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie. Utworzono w ten sposób Wojewódzki Dom Kultury, powierzając mu funkcję instuktażowo-metodyczną. W tym celu powołano w 1958 r. Dział Instruktażu i Poradnictwa, przekształcony w 1959 na Ośrodek Metodyczny, który do roku 1970 pełnił wiodącą rolę w Wojewódzkim Domu Kultury. O kolejnej zmianie funkcji WDK zadecydowała reforma administracyjna państwa z 1975 r. Zlikwidowała ona dotychczas funkcjonujące powiatowe domy kultury i w ich miejsce powoła filie Wojewódzkiego Domu Kultury. Pracownicy, zadania, środki finansowe i majątek zniesionych jednostek WDK. Statut Wojewódzkiego Domu Kultury określał jako siedziby filii następujące miasta: Bartoszyce, Biskupice, Iława, Kętrzyn, Lidzbark Warmiński, Morąg, Mrągowo, Nidzica, Ostróda, Szczytno. Każda filia otrzymała jako obszar swego działania 4-5 gmin. Gminy podolsztyńskie pozostały pod bezpośrednią opieką Wojewódzkiego Domu Kultury. Po przemianach ustrojowych 24 czerwca 1992 r. placówkę przemianowano na Regionalny Ośrodek Kultury w Olsztynie.

Zadania

Podstawowe zadania Wojewódzkiego Domu Kultury i Oświaty Związków Zawodowych określono jako masowo-polityczne, z aktywnie rozwijającą się działalnością artystyczną i w szczególności objęły one:

• organizację pracownikom i ich rodzinom wypoczynku i rozrywki po pracy
• pomoc związkom zawodowym w realizacji zadań
• organizacja i rozwój współzawodnictwa pracy
• popularyzacja nowatorskich metod pracy

Przed Wojewódzkim Domem Kultury postawiono nieco inne zadania:

• rozbudzenie i zaspokajanie potrzeb kulturalnych mieszkańców miasta
• prowadzenie poradnictwa na rzecz placówek terenowych
• podnoszenie poziomu kadr kulturalno-oświatowych.

Po 1975 r. w podstawowych zadaniach WDK zwiększyła się odpowiedzialność w zakresie tworzenia klubów i domów kultury na terenie województwa. Znacznemu rozszerzeniu uległa też działalność informacyjna i propagandowa.

Dyrektorzy WDK

• Cezary Deruga (1951)
• Leopold Czepik, Stefan Nowak, Tadeusz Grabara (1951-1952)
• Władysław Jarczewski (1953-1970)
• Kazimierz Oniszczuk (1971-)
• Leszek Grad

Działalność

Zróżnicowana działalność WDK obejmowała:

• Organizację konkursów i turniejów, np. Turniej Wiedzy o Warmii i Mazurach, Turniej Wiedzy o Koperniku
• Organizację wystaw, np. Wojewódzka Wystawa Twórczości Ludowej, Wystawy Kwiatów
• Popularyzację wybranych zagadnień nowoczesnej nauki i techniki, poprzez organizację konkursów, wystaw, wykładów itp.
• Organizację przeglądów twórczości amatorskiej: zespołów chóralnych, dziecięcych, piosenki radzieckiej, żołnierskiej, partyzanckiej, przeglądy w konkursach recytatorskich i innych
• Organizację kursów wiedzy praktycznej, np. kroju i szycia, kursy z zakresu gospodarstwa domowego, obsługa sprzętu technicznego, nauka języków obcych (język angielski, niemiecki, węgierski)
• Prowadzenie Uniwersytetu Powszechnego we współpracy z Towarzystwem Wiedzy Powszechnej
• Działalność instruktażowo-metodyczną dla jednostek w terenie
• Działalność poradniczą i szkoleniowa w zakresie organizowania amatorskiego ruchu artystycznego
• Prowadzenie Centrali Księgozbiorów Ruchomych działającej przy Dziale Bibliotecznym WDK
• Organizowanie klubokawiarni w ośrodkach wiejskich
• Promocję amatorskiej twórczości artystycznej, m.in. – program „Szukamy Młodych Talentów”
• Działalność filmową – funkcjonowanie kina i Dyskusyjnego Klubu Filmowego
• Organizację imprez:
  • Ogólnopolskie Spotkania Zamkowe „Śpiewajmy Poezję”
  • Ogólnopolski Festiwal Filmów Turystycznych i Krajoznawczych
  • Olsztyńskie Dni Folkloru
  • Wojewódzka Giełda Programowa Klubów i Domów Kultury
• Działalność zespołów i klubów:
  • Teatr Lalek „Warmiaczek”
  • Teatr Dramatyczny
  • Zespół Pieśni i Tańca „Olsztyn”
  • Pantomima Olsztyńska
  • Zespół Wokalno-Instrumentalny „Arabeska”
  • Amatorski Klub Filmowy „Grunwald”
  • Klub Tańca Towarzyskiego „Miraż”
  • Amatorski Klub Tańca Towarzyskiego
  • Chór Męski „Surma”
  • Amatorski Zespół Plastyczny
  • Klub Literacki skupiający miłośników literatury regionalnej
  • Klub Brydża Sportowego
  • Klub Filatelistów
  • Klub Złotego Wieku

Bibliografia

1. Jotzo, Edith: Działalność kulturalno-oświatowa Wojewódzkiego Domu Kultury w Olsztynie w latach 1951-1975 / Edith Jotzo. – Łódź, 1976. Praca magisterska napisana pod kierunkiem E. Podgórskiej w Zakładzie Historii Wychowania i Oświaty Instytutu Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Łódzkiego, Archiwum Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie, 1976, sygn. 10/168.