Sanktuarium Podwyższenia Krzyża Świętego w Chwalęcinie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
| (Nie pokazano 11 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | [[Image: | + | [[Image:Chwalecink.jpg|thumb|right|290px|Źródło: [http://archipelag.ceik.eu archipelag.ceik.eu]]] |
| + | [[Image:Chwalecink2.jpg|thumb|right|290px|Źródło: [http://archipelag.ceik.eu archipelag.ceik.eu]]] | ||
| + | [[Image:Chwalecink3.jpg|thumb|right|290px|Źródło: [http://archipelag.ceik.eu archipelag.ceik.eu]]] | ||
| + | [[Image:Chwalecink4.jpg|thumb|right|290px|Źródło: [http://archipelag.ceik.eu archipelag.ceik.eu]]] | ||
| − | + | (1720-1728) - Najmniejsze i najbardziej zapomniane miejsce pielgrzymkowe na Warmii, potocznie nazywane „młodszym bratem” Świętej Lipki. | |
| − | |||
| − | |||
==Legenda „czarnego krucyfiksu” <br> == | ==Legenda „czarnego krucyfiksu” <br> == | ||
To małe sanktuarium w [[ewim:Chwalęcin|Chwalęcinie]] koło [[ewim:Orneta|Ornety]] jest mniej znane od [[ewim:Gietrzwałd|Gietrzwałdu]] czy [[ewim:Święta Lipka|Świętej Lipki]], ale może zadziwić. | To małe sanktuarium w [[ewim:Chwalęcin|Chwalęcinie]] koło [[ewim:Orneta|Ornety]] jest mniej znane od [[ewim:Gietrzwałd|Gietrzwałdu]] czy [[ewim:Święta Lipka|Świętej Lipki]], ale może zadziwić. | ||
| − | Od strony drogi chwalęcińskiej wygląda niepozornie, natomiast wnętrze świątyni zaskakuje przepychem późnobarokowej [[Polichromia w Sanktuarium Podwyższenia Krzyża Świętego w Chwalęcinie|polichromii]], przedstawiającej legendę Krzyża Świętego, któremu kościół zawdzięcza swoją nazwę. | + | Od strony drogi chwalęcińskiej wygląda niepozornie, natomiast wnętrze świątyni zaskakuje przepychem późnobarokowej [[Polichromia w Sanktuarium Podwyższenia Krzyża Świętego w Chwalęcinie|polichromii]], przedstawiającej legendę Krzyża Świętego, któremu kościół zawdzięcza swoją nazwę. Sanktuarium znane jest bowiem ze słynącego łaskami [[ewim:Czarny Krucyfiks z Sanktuarium Podwyższenia Krzyża Świętego w Chwalęcinie|tzw. Czarnego Krucyfiksu]]. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==Historia kościoła <br> == | ==Historia kościoła <br> == | ||
| − | + | W latach 80 XVII wieku planowano przebudowę kaplicy. Niestety, sprzeciw proboszcza z Osetnika na wiele lat odsunął te działania. Proboszcz ten planowała przeznaczyć zebrane fundusze na odbudowę kościoła w Osetniku zniszczonego przez pożar. Za sprzeciwianie się budowie został ukarany apopleksją. | |
| − | |||
| − | |||
| − | W latach 80 XVII wieku planowano przebudowę kaplicy. Niestety, sprzeciw proboszcza z Osetnika na wiele lat odsunął te działania | ||
Kiedy wyraził zgodę na budowę, choroba ustąpiła. Historia ta jest jednym z 6 cudów opisanych na [[Polichromia w Sanktuarium Podwyższenia Krzyża Świętego w Chwalęcinie|polichromii]] na emporach w kościele. | Kiedy wyraził zgodę na budowę, choroba ustąpiła. Historia ta jest jednym z 6 cudów opisanych na [[Polichromia w Sanktuarium Podwyższenia Krzyża Świętego w Chwalęcinie|polichromii]] na emporach w kościele. | ||
| − | + | Kiedy przystąpiono do budowy wybuchła Wielka Wojna Północna co sprawiło, że przebudowa została przesunięta w czasie. Chwalęcin stał się jeszcze bardziej znanym miejscem, kiedy na Warmii wybuchła epidemia dżumy (1709-1711). W najcięższym okresie przybywały tu tłumy ludzi prosząc o wstawiennictwo Boskie i ocalenie przed chorobą. Po wygaśnięciu zarazy kapituła zdecydowała, że jako wotum za odejście choroby powstanie nie kaplica, a kościół. Ostatecznie, w 1715 roku, po zbadaniu uzdrowień i cudów zadecydowano o budowie. | |
| − | Projekt kościoła nawiązuje do sanktuarium w Świętej Lipce. | + | Projekt kościoła nawiązuje do sanktuarium w Świętej Lipce. Kościół powstawał w latach 1720-1728, na miejscu wcześniej wybudowanych kaplic: w 1570 roku i rozpoczętej w początku XVIII wieku. Prace budowlane zlecono mieszkającemu od wielu lat w Ornecie, a pochodzącemu z Westfalii, mistrzowi Janowi Krzysztofowi Reimersowi. W grudniu 1720 roku prace budowlane przerwano z powodu śmierci Reimersa. Dopiero kiedy kapituła zatrudniła nieznanego z imienia mistrza budowlanego i przekazała osiem tysięcy florenów, prace zostały dokończone według planu pozostawionego przez Reimersa. W rezultacie powstał kościół w halowy (ze sztucznie wydzielonymi nawami), który poprzez dodanie symetrycznych zakrystii z emporami, oraz półkolistej absydy zyskał plan zbliżony do krzyża. |
| − | Wyposażenie kościoła było stopniowo uzupełniane przez cały XVIII wiek. We wnętrzu świątyni pozorne sklepienie krzyżowe z lunetami pokryte jest piękną [[Polichromia w Sanktuarium Podwyższenia Krzyża Świętego w Chwalęcinie|polichromią]] z czternastoma scenami Legendy Krzyża Świętego. Malowidła wykonane są na drewnie i pokrywają całe sklepienie. Jest ona dziełem Jana Lossau z Braniewa( 1722-1788). Lossau pracował nad [[Polichromia w Sanktuarium Podwyższenia Krzyża Świętego w Chwalęcinie|polichromią]] w latach 1748 - 1749. W zamyśle wzorował się na Andrei Pozzo, włoskim jezuicie. | + | Wyposażenie kościoła było stopniowo uzupełniane przez cały XVIII wiek. We wnętrzu świątyni pozorne sklepienie krzyżowe z lunetami pokryte jest piękną [[Polichromia w Sanktuarium Podwyższenia Krzyża Świętego w Chwalęcinie|polichromią]] z czternastoma scenami Legendy Krzyża Świętego. Malowidła wykonane są na drewnie i pokrywają całe sklepienie. Jest ona dziełem Jana Lossau z Braniewa( 1722-1788). Lossau pracował nad [[Polichromia w Sanktuarium Podwyższenia Krzyża Świętego w Chwalęcinie|polichromią]] w latach 1748 - 1749. W zamyśle wzorował się na Andrei Pozzo, włoskim jezuicie. w drugiej ćwierci XVIII w. powstały figury Marii i anioła na prospekcie organowym przypisywane rzeźbiarzowi z Reszla [[ewim:Jan Chrystian Schmidt|Janowi Chrystianowi Schmidtowi]]. |
| − | Bogato zdobione są również ołtarze wybudowane w Reszlu i dodawane od 1728 roku. Niemal całe wyposażenie wnętrza i malowidła pochodzą z lat 30. i 40. XVIII wieku. Neoklasycystyczna fasada pochodzi z 1830 roku. Narożne kaplice wybudowano w latach 1820-1836. W 1836 r. kościół otoczono odpustowym dziedzińcem.Z myślą o pielgrzymkach w latach 1820- 1836 zbudowano krużganki | + | Bogato zdobione są również ołtarze wybudowane w Reszlu i dodawane od 1728 roku. Prawy ołtarz boczny z 1730 r., a najprawdopodobniej też główny powstały w warsztacie [[ewim:Krzysztof Peucker|Krzysztofa Peuckera]]. Niemal całe wyposażenie wnętrza i malowidła pochodzą z lat 30. i 40. XVIII wieku. Neoklasycystyczna fasada pochodzi z 1830 roku. Narożne kaplice wybudowano w latach 1820-1836. W 1836 r. kościół otoczono odpustowym dziedzińcem.Z myślą o pielgrzymkach w latach 1820- 1836 zbudowano krużganki |
Dzisiaj pielgrzymi rzadko zaglądają do Chwalęcina. Tylko w niedzielę odprawiana jest jedna msza święta. | Dzisiaj pielgrzymi rzadko zaglądają do Chwalęcina. Tylko w niedzielę odprawiana jest jedna msza święta. | ||
| + | Kościół jest siedzibą [[ewim:Parafia pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Chwalęcinie|Parafii pw. Krzyża Świętego w Chwalęcinie]]. | ||
==Ciekawostka<br> == | ==Ciekawostka<br> == | ||
| Linia 45: | Linia 40: | ||
==Źródła<br> == | ==Źródła<br> == | ||
| − | + | #http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/3681,chwalecin-miniaturowe-sanktuarium.html | |
| − | + | #http://orneta.wm.pl/9672,Chwalecin-Sanktuarium-Podwyzszenia-Krzyza-Swietego.html | |
| − | + | #https://dziedzictwo.ekai.pl/@@chwalecin_kosciol_sw_krzyza | |
| − | + | #https://pl.wikipedia.org/wiki/Chwal%C4%99cin_(wojew%C3%B3dztwo_warmi%C5%84sko-mazurskie) | |
| − | |||
| − | |||
Aktualna wersja na dzień 09:31, 28 gru 2020
(1720-1728) - Najmniejsze i najbardziej zapomniane miejsce pielgrzymkowe na Warmii, potocznie nazywane „młodszym bratem” Świętej Lipki.
Legenda „czarnego krucyfiksu”
To małe sanktuarium w Chwalęcinie koło Ornety jest mniej znane od Gietrzwałdu czy Świętej Lipki, ale może zadziwić. Od strony drogi chwalęcińskiej wygląda niepozornie, natomiast wnętrze świątyni zaskakuje przepychem późnobarokowej polichromii, przedstawiającej legendę Krzyża Świętego, któremu kościół zawdzięcza swoją nazwę. Sanktuarium znane jest bowiem ze słynącego łaskami tzw. Czarnego Krucyfiksu.
Historia kościoła
W latach 80 XVII wieku planowano przebudowę kaplicy. Niestety, sprzeciw proboszcza z Osetnika na wiele lat odsunął te działania. Proboszcz ten planowała przeznaczyć zebrane fundusze na odbudowę kościoła w Osetniku zniszczonego przez pożar. Za sprzeciwianie się budowie został ukarany apopleksją. Kiedy wyraził zgodę na budowę, choroba ustąpiła. Historia ta jest jednym z 6 cudów opisanych na polichromii na emporach w kościele.
Kiedy przystąpiono do budowy wybuchła Wielka Wojna Północna co sprawiło, że przebudowa została przesunięta w czasie. Chwalęcin stał się jeszcze bardziej znanym miejscem, kiedy na Warmii wybuchła epidemia dżumy (1709-1711). W najcięższym okresie przybywały tu tłumy ludzi prosząc o wstawiennictwo Boskie i ocalenie przed chorobą. Po wygaśnięciu zarazy kapituła zdecydowała, że jako wotum za odejście choroby powstanie nie kaplica, a kościół. Ostatecznie, w 1715 roku, po zbadaniu uzdrowień i cudów zadecydowano o budowie.
Projekt kościoła nawiązuje do sanktuarium w Świętej Lipce. Kościół powstawał w latach 1720-1728, na miejscu wcześniej wybudowanych kaplic: w 1570 roku i rozpoczętej w początku XVIII wieku. Prace budowlane zlecono mieszkającemu od wielu lat w Ornecie, a pochodzącemu z Westfalii, mistrzowi Janowi Krzysztofowi Reimersowi. W grudniu 1720 roku prace budowlane przerwano z powodu śmierci Reimersa. Dopiero kiedy kapituła zatrudniła nieznanego z imienia mistrza budowlanego i przekazała osiem tysięcy florenów, prace zostały dokończone według planu pozostawionego przez Reimersa. W rezultacie powstał kościół w halowy (ze sztucznie wydzielonymi nawami), który poprzez dodanie symetrycznych zakrystii z emporami, oraz półkolistej absydy zyskał plan zbliżony do krzyża.
Wyposażenie kościoła było stopniowo uzupełniane przez cały XVIII wiek. We wnętrzu świątyni pozorne sklepienie krzyżowe z lunetami pokryte jest piękną polichromią z czternastoma scenami Legendy Krzyża Świętego. Malowidła wykonane są na drewnie i pokrywają całe sklepienie. Jest ona dziełem Jana Lossau z Braniewa( 1722-1788). Lossau pracował nad polichromią w latach 1748 - 1749. W zamyśle wzorował się na Andrei Pozzo, włoskim jezuicie. w drugiej ćwierci XVIII w. powstały figury Marii i anioła na prospekcie organowym przypisywane rzeźbiarzowi z Reszla Janowi Chrystianowi Schmidtowi.
Bogato zdobione są również ołtarze wybudowane w Reszlu i dodawane od 1728 roku. Prawy ołtarz boczny z 1730 r., a najprawdopodobniej też główny powstały w warsztacie Krzysztofa Peuckera. Niemal całe wyposażenie wnętrza i malowidła pochodzą z lat 30. i 40. XVIII wieku. Neoklasycystyczna fasada pochodzi z 1830 roku. Narożne kaplice wybudowano w latach 1820-1836. W 1836 r. kościół otoczono odpustowym dziedzińcem.Z myślą o pielgrzymkach w latach 1820- 1836 zbudowano krużganki
Dzisiaj pielgrzymi rzadko zaglądają do Chwalęcina. Tylko w niedzielę odprawiana jest jedna msza święta. Kościół jest siedzibą Parafii pw. Krzyża Świętego w Chwalęcinie.
Ciekawostka
To w Sanktuarium Podwyższenia Krzyża Świętego w Chwalęcinie reżyser Jan Jakub Kolski kręcił w 2009 roku zdjęcia do filmu "Wenecja".
Zobacz też
- Sanktuarium Maryjne Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny i św. Józefa w Krośnie
- Sanktuarium Najświętszego Sakramentu i Męki Pańskiej w Głotowie
- Bazylika Mniejsza Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Świętej Lipce
- Bazylika Mniejsza Narodzenia NMP w Gietrzwałdzie
- Bazylika Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Stoczku Klasztornym
- Polichromia w Sanktuarium Podwyższenia Krzyża Świętego w Chwalęcinie
Źródła
- http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/3681,chwalecin-miniaturowe-sanktuarium.html
- http://orneta.wm.pl/9672,Chwalecin-Sanktuarium-Podwyzszenia-Krzyza-Swietego.html
- https://dziedzictwo.ekai.pl/@@chwalecin_kosciol_sw_krzyza
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Chwal%C4%99cin_(wojew%C3%B3dztwo_warmi%C5%84sko-mazurskie)
