Alojzy Śliwa: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
| (Nie pokazano 14 wersji utworzonych przez 8 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | [[Image: | + | [[Image:Dzialacze bierut.jpg|thumb|right|200px|Alojzy Śliwa (po lewej), Prezydent Bolesław Bierut, [[Maria Zientara-Malewska]], [[Michał Lengowski]], Premier Józef Cyrankiewicz, nieznana osoba, 1948 r.<br>Źródło: Zbiory Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie. <br> Zdjęcie nadesłał [[Andrzej Cieślak]]]] |
| + | (1885-1969) - pisarz, poeta, redaktor, działacz polski na [[ewim:Warmia|Warmii]] i [[ewim:Mazury|Mazurach]], gawędziarz | ||
== Biografia i działalność == | == Biografia i działalność == | ||
| − | Urodził się 16 lutego 1885 r. w Skajbotach. Po ukończeniu szkoły podstawowej uczył się krawiectwa w Klebarku Wielkim i Olsztynie. W 1903 r. zdał egzamin czeladniczy i podjął pracę. W latach 1905-1907 odbył służbę wojskową. Zatrudnił się w Berlinie, gdzie działał w Związku Towarzystw Polskich | + | Urodził się 16 lutego 1885 r. w [[ewim:Skajboty|Skajbotach]]. Po ukończeniu szkoły podstawowej uczył się krawiectwa w [[ewim:Klebark Wielki|Klebarku Wielkim]] i [[ewim:Olsztyn|Olsztynie]]. W 1903 r. zdał egzamin czeladniczy i podjął pracę. W latach 1905-1907 odbył służbę wojskową. Zatrudnił się w Berlinie, gdzie działał w Związku Towarzystw Polskich, Związku Polaków oraz był sekretarzem Towarzystwa Krawców. Pracował na rzecz Komitetu Narodowego Polaków na Obczyźnie, towarzystw śpiewaczych i stowarzyszeń ludowych. W 1919 roku ukończył kurs plebiscytowy i prowadził działalność plebiscytową w [[ewim:Dźwierzuty|Dźwierzutach]]. Po przegranym plebiscycie zamieszkał w Poznaniu, gdzie założył [[ewim:Towarzystwo Byłych Pracowników Plebiscytowych|Towarzystwo Byłych Pracowników Plebiscytowych]]. W latach 1920-1929 pracował w policji państwowej, 1928-1940 Krawieckich Zakładach Umundurowania. W 1940 roku wysiedlony, zamieszkał w Mędrzechowie, gdzie pracował jako tłumacz gminny. W maju 1945 roku wrócił na [[ewim:Warmia|Warmię]]. Był wójtem w [[ewim:Gutkowo|Gutkowie]], następnie pracował w Zakładach Jajczarsko-Drobiarskich w Olsztynie. Angażował się w działania społeczno-kulturalne, był radnym powiatowym w Olsztynie. W 1952 r. został współzałożycielem i członkiem redakcji „[[Słowo na Warmii i Mazurach|Słowa na Warmii]]”. Zbierał i zapisywał ludowe pieśni i legendy w ramach współpracy z olsztyńską delegaturą Państwowego Instytutu Sztuki. Działał w Stowarzyszeniu PAX. Otrzymywał rentę dla specjalnie zasłużonych Polsce Ludowej. Zmarł 24 listopada 1969 r. w Olsztynie; pochowany w Gutkowie. |
== Twórczość == | == Twórczość == | ||
| − | Debiutował w 1912 roku wierszami i zagadkami w dodatku do „[[Gazeta Olsztyńska|Gazety Olsztyńskiej]]” – „Gość Niedzielny”. Drukował swoje utwory w pismach Pomorza i Wielkopolski. W swoich wierszach nawoływał do walki o mowę polską apelował do postaw patriotycznych. Po II wojnie światowej wiersze i artykuły publikował w „[[Wiadomości Mazurskie|Wiadomościach Mazurskich]]” i „[[Życie Olsztyńskie|Życiu Olsztyńskim]]”. W „[[Słowo na Warmii i Mazurach|Słowie na Warmii i Mazurach]]” zamieszczał wiersze i artykuły pisane gwarą warmińską, felietony ''[[Kuba spod Gietrzwałdu gada]]''. Od 1952 roku członek [[ | + | Debiutował w 1912 roku wierszami i zagadkami w dodatku do „[[Gazeta Olsztyńska|Gazety Olsztyńskiej]]” – „Gość Niedzielny”. Drukował swoje utwory w pismach Pomorza i Wielkopolski. W swoich wierszach nawoływał do walki o mowę polską apelował do postaw patriotycznych. Po II wojnie światowej wiersze i artykuły publikował w „[[Wiadomości Mazurskie|Wiadomościach Mazurskich]]” i „[[Życie Olsztyńskie|Życiu Olsztyńskim]]”. W „[[Słowo na Warmii i Mazurach|Słowie na Warmii i Mazurach]]” zamieszczał wiersze i artykuły pisane gwarą warmińską, felietony ''[[Kuba spod Gietrzwałdu gada]]''. Od 1952 roku członek [[Związek Literatów Polskich. Oddział w Olsztynie|Związku Literatów Polskich]]. Popularyzował warmińskie zwyczaje oraz poruszał tematy aktualne. Jego utwory zostały zamieszczone w antologiach i kiermaszach bajek. Pisał wiersze pełne patosu i powagi, patriotyzmu. Opublikował: |
* ''[[Spisałem dla potomności]]'' (Olsztyn, 1965), poezje | * ''[[Spisałem dla potomności]]'' (Olsztyn, 1965), poezje | ||
* ''[[Spacerki po Olsztynie]]'' (Warszawa 1967, wyd. 2 Olsztyn 1970, wyd. 3 Olsztyn 1989, wspomnienia | * ''[[Spacerki po Olsztynie]]'' (Warszawa 1967, wyd. 2 Olsztyn 1970, wyd. 3 Olsztyn 1989, wspomnienia | ||
| Linia 24: | Linia 25: | ||
#''Olsztyńskie biografie literackie 1945-1988 : praca zbiorowa'' / pod red. Jana Chłosty. – Olsztyn : Towarzystwo Naukowe im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1991. – Bibliogr. przy hasłach. – S. 100-101. | #''Olsztyńskie biografie literackie 1945-1988 : praca zbiorowa'' / pod red. Jana Chłosty. – Olsztyn : Towarzystwo Naukowe im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1991. – Bibliogr. przy hasłach. – S. 100-101. | ||
#Oracki, Tadeusz: ''Rozmówiłbym kamień… : z dziejów literatury ludowej oraz piśmiennictwa regionalnego Warmii i Mazur w XIX i XX wieku'' / Tadeusz Oracki. – Warszawa : Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1976. – S. 330-334. | #Oracki, Tadeusz: ''Rozmówiłbym kamień… : z dziejów literatury ludowej oraz piśmiennictwa regionalnego Warmii i Mazur w XIX i XX wieku'' / Tadeusz Oracki. – Warszawa : Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1976. – S. 330-334. | ||
| − | + | [[Category:Wielkie postaci Warmii i Mazur|Śliwa,Alojzy]] | |
| − | [[Category: | + | [[Category:Historia kultury|Śliwa,Alojzy]] |
| − | [[Category: | + | [[Category:Pisarze i poeci|Śliwa,Alojzy]] |
| − | [[Category:Pisarze]] | + | [[Category:Organizatorzy i animatorzy kultury|Śliwa,Alojzy]] |
| − | [[Category: | + | [[Category:Badacze historii i kultury|Śliwa,Alojzy]] |
| − | [[Category: | + | [[Category:Literatura|Śliwa,Alojzy]] |
| − | [[Category:Literatura]] | + | [[Category:Działacze społeczni|Śliwa,Alojzy]] |
| − | [[Category: | + | [[Category:Etnografia|Śliwa,Alojzy]] |
| − | [[Category: | + | [[Category:Prusy Wschodnie|Śliwa,Alojzy]] |
| − | [[Category: | + | [[Category:Olsztyn|Śliwa,Alojzy]] |
| + | [[Category:Powiat olsztyński|Śliwa,Alojzy]] | ||
| + | [[Category:Barczewo (gmina miejsko-wiejska)|Śliwa,Alojzy]] | ||
| + | [[Category:Dźwierzuty (gmina wiejska)|Śliwa,Alojzy]] | ||
| + | [[Category:1801-1918|Śliwa,Alojzy]] | ||
| + | [[Category:1919-1944|Śliwa,Alojzy]] | ||
| + | [[Category:1945-1989|Śliwa,Alojzy]] | ||
Aktualna wersja na dzień 10:11, 17 wrz 2015
Źródło: Zbiory Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie.
Zdjęcie nadesłał Andrzej Cieślak
(1885-1969) - pisarz, poeta, redaktor, działacz polski na Warmii i Mazurach, gawędziarz
Spis treści
Biografia i działalność
Urodził się 16 lutego 1885 r. w Skajbotach. Po ukończeniu szkoły podstawowej uczył się krawiectwa w Klebarku Wielkim i Olsztynie. W 1903 r. zdał egzamin czeladniczy i podjął pracę. W latach 1905-1907 odbył służbę wojskową. Zatrudnił się w Berlinie, gdzie działał w Związku Towarzystw Polskich, Związku Polaków oraz był sekretarzem Towarzystwa Krawców. Pracował na rzecz Komitetu Narodowego Polaków na Obczyźnie, towarzystw śpiewaczych i stowarzyszeń ludowych. W 1919 roku ukończył kurs plebiscytowy i prowadził działalność plebiscytową w Dźwierzutach. Po przegranym plebiscycie zamieszkał w Poznaniu, gdzie założył Towarzystwo Byłych Pracowników Plebiscytowych. W latach 1920-1929 pracował w policji państwowej, 1928-1940 Krawieckich Zakładach Umundurowania. W 1940 roku wysiedlony, zamieszkał w Mędrzechowie, gdzie pracował jako tłumacz gminny. W maju 1945 roku wrócił na Warmię. Był wójtem w Gutkowie, następnie pracował w Zakładach Jajczarsko-Drobiarskich w Olsztynie. Angażował się w działania społeczno-kulturalne, był radnym powiatowym w Olsztynie. W 1952 r. został współzałożycielem i członkiem redakcji „Słowa na Warmii”. Zbierał i zapisywał ludowe pieśni i legendy w ramach współpracy z olsztyńską delegaturą Państwowego Instytutu Sztuki. Działał w Stowarzyszeniu PAX. Otrzymywał rentę dla specjalnie zasłużonych Polsce Ludowej. Zmarł 24 listopada 1969 r. w Olsztynie; pochowany w Gutkowie.
Twórczość
Debiutował w 1912 roku wierszami i zagadkami w dodatku do „Gazety Olsztyńskiej” – „Gość Niedzielny”. Drukował swoje utwory w pismach Pomorza i Wielkopolski. W swoich wierszach nawoływał do walki o mowę polską apelował do postaw patriotycznych. Po II wojnie światowej wiersze i artykuły publikował w „Wiadomościach Mazurskich” i „Życiu Olsztyńskim”. W „Słowie na Warmii i Mazurach” zamieszczał wiersze i artykuły pisane gwarą warmińską, felietony Kuba spod Gietrzwałdu gada. Od 1952 roku członek Związku Literatów Polskich. Popularyzował warmińskie zwyczaje oraz poruszał tematy aktualne. Jego utwory zostały zamieszczone w antologiach i kiermaszach bajek. Pisał wiersze pełne patosu i powagi, patriotyzmu. Opublikował:
- Spisałem dla potomności (Olsztyn, 1965), poezje
- Spacerki po Olsztynie (Warszawa 1967, wyd. 2 Olsztyn 1970, wyd. 3 Olsztyn 1989, wspomnienia
- Kuba spod Gietrzwałdu gada (Olsztyn 1972), felietony
Nagrody i odznaczenia
- Medal Niepodległości (1933)
- Złoty Krzyż Zasługi
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
- Medal Rodła (1986, pośmiertnie)
Upamiętnienie
Turystyczny szlak czarny, pieszy w okolicach Olsztyna nosi imię Alojzego Śliwy. Ulica w centrum Olsztyna nazwana została imieniem Alojzego Śliwy.
Bibliografia
- Chłosta, Jan: Znani i nieznani Olsztyniacy XIX i XX wieku / Jan Chłosta. – Olsztyn : Książnica Polska, 1996. – S. 175-177.
- Kruk, Swietłana: Alojzy Śliwa : działacz i poeta (1885-1969) / Swietłana Kruk // „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”. – 1970, nr 1, s. 156-161.
- Olsztyńskie biografie literackie 1945-1988 : praca zbiorowa / pod red. Jana Chłosty. – Olsztyn : Towarzystwo Naukowe im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1991. – Bibliogr. przy hasłach. – S. 100-101.
- Oracki, Tadeusz: Rozmówiłbym kamień… : z dziejów literatury ludowej oraz piśmiennictwa regionalnego Warmii i Mazur w XIX i XX wieku / Tadeusz Oracki. – Warszawa : Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1976. – S. 330-334.
