Mazurski Uniwersytet Ludowy w Rudziskach Pasymskich: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
(Added tag: 'Powiat szczycieński') |
|||
| (Nie pokazano 5 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Image:mulrudziska.jpg|thumb|right|290px|Budynek Uniwersytetu w 1932 r. (Pensjonat).<br>Źródło: http://szczytnopocztowki.blogspot.com/]] | [[Image:mulrudziska.jpg|thumb|right|290px|Budynek Uniwersytetu w 1932 r. (Pensjonat).<br>Źródło: http://szczytnopocztowki.blogspot.com/]] | ||
| − | Placówka oświatowa powoływana w celu repolonizacji młodzieży zamieszkującej teren Mazur, działająca w latach 1945-1950 | + | Placówka oświatowa powoływana w celu repolonizacji młodzieży zamieszkującej teren [[ewim:Mazury|Mazur]], działająca w latach 1945-1950 |
==Historia== | ==Historia== | ||
| − | Mazurski Uniwersytet Ludowy w Rudziskach koło Pasymia rozpoczął swoją działalność 1 grudnia 1945 r. i był jedną z dwóch placówek tego typu w dawnym województwie olsztyńskim (drugi to [[Uniwersytet Ludowy w Jurkowym Młynie]]<ref>Oba uniwersytety różniły się od siebie metodami i programami, a nawet sposobami rekrutacji słuchaczy.</ref>). Placówka została powołana z inicjatywy [[Instytut Mazurski |Instytutu Mazurskiego]] w Olsztynie, a jej głównym organizatorem i dyrektorem został [[Karol Małłek]] (ówczesny prezes Instytutu). Na początku 1948 r. Uniwersytet przestał podlegać Instytutowi Mazurskiemu i został przekazany Wojewódzkiemu Związkowi Samorządowemu, a jesienią 1949 r. przejął go Związek Samopomocy Chłopskiej w Olsztynie. Uniwersytet został zlikwidowany w 1950 r. | + | Mazurski Uniwersytet Ludowy w [[ewim:Rudziska Pasymskie |Rudziskach]] koło [[ewim:Pasym|Pasymia]] rozpoczął swoją działalność 1 grudnia 1945 r. i był jedną z dwóch placówek tego typu w dawnym województwie olsztyńskim (drugi to [[Uniwersytet Ludowy w Jurkowym Młynie]]<ref>Oba uniwersytety różniły się od siebie metodami i programami, a nawet sposobami rekrutacji słuchaczy.</ref>). Placówka została powołana z inicjatywy [[Instytut Mazurski w Olsztynie |Instytutu Mazurskiego]] w Olsztynie, a jej głównym organizatorem i dyrektorem został [[Karol Małłek]] (ówczesny prezes Instytutu). Na początku 1948 r. Uniwersytet przestał podlegać Instytutowi Mazurskiemu i został przekazany Wojewódzkiemu Związkowi Samorządowemu, a jesienią 1949 r. przejął go Związek Samopomocy Chłopskiej w Olsztynie. Uniwersytet został zlikwidowany w 1950 r. |
==Cele== | ==Cele== | ||
| Linia 10: | Linia 10: | ||
==Działalność== | ==Działalność== | ||
| − | Działalność repolonizacyjna, prowadzona w ramach Uniwersytetu trwała przeciętnie od 5 do 6 miesięcy. Absolwenci, po ukończeniu zajęć, natychmiast przystępowali do pracy repolonizacyjnej w swoim rodzimym miejscu lub podejmowali dalszą naukę w liceach ogólnych i pedagogicznych. Kontakt z Mazurskim Uniwersytetem Ludowym utrzymywało wielu wybitnych twórców kultury i nauki polskiej. Szczególnie owocną współpracę prowadzili aktorzy [[Teatr im. Stefana Jaracza w Olsztynie |Teatru im. Stefana Jaracza]], a wśród nich [[Stanisław Igar]] i [[Jerzy Krassowski]], pomagając czynnie w przygotowaniu różnorodnych imprez i widowisk. W ciągu pięciu lat Uniwersytet Ludowy w Rudziskach zwiedziło ponad 31 tysięcy gości. Odwiedziny te spełniały ogromną rolę, unaoczniały działaczom wojewódzkim i krajowym ogrom i złożoność problemów tego regionu, a jednocześnie zapoznawały z metodami pracy repolonizacyjnej. Z okazji tych wizyt słuchacze Uniwersytetu Ludowego przygotowywali wieczornice o bogatym programie, zapoznając uczestników z bogactwem kultury miejscowej ludności. | + | Działalność repolonizacyjna, prowadzona w ramach Uniwersytetu trwała przeciętnie od 5 do 6 miesięcy. Absolwenci, po ukończeniu zajęć, natychmiast przystępowali do pracy repolonizacyjnej w swoim rodzimym miejscu lub podejmowali dalszą naukę w liceach ogólnych i pedagogicznych. Kontakt z Mazurskim Uniwersytetem Ludowym utrzymywało wielu wybitnych twórców kultury i nauki polskiej. Szczególnie owocną współpracę prowadzili aktorzy [[Teatr im. Stefana Jaracza w Olsztynie |Teatru im. Stefana Jaracza]], a wśród nich [[Stanisław Igar]] i [[Jerzy Krassowski]], pomagając czynnie w przygotowaniu różnorodnych imprez i widowisk. Personel pedagogiczny stanowili nauczyciele polskich szkół z okresu międzywojnia na Warmii i Powiślu, m.in. [[Franciszek Jankowski]]. W ciągu pięciu lat Uniwersytet Ludowy w Rudziskach zwiedziło ponad 31 tysięcy gości. Odwiedziny te spełniały ogromną rolę, unaoczniały działaczom wojewódzkim i krajowym ogrom i złożoność problemów tego regionu, a jednocześnie zapoznawały z metodami pracy repolonizacyjnej. Z okazji tych wizyt słuchacze Uniwersytetu Ludowego przygotowywali wieczornice o bogatym programie, zapoznając uczestników z bogactwem kultury miejscowej ludności. |
==Osiągnięcia== | ==Osiągnięcia== | ||
| Linia 26: | Linia 26: | ||
*Zobacz stan obecny siedziby na stronie [http://www.trzeciarzesza.info/galeria/categories.php?cat_id=56&sessionid=5b812e4632d5e2d171859c049fb9ff7e Galerii Prus Wschodnich] | *Zobacz stan obecny siedziby na stronie [http://www.trzeciarzesza.info/galeria/categories.php?cat_id=56&sessionid=5b812e4632d5e2d171859c049fb9ff7e Galerii Prus Wschodnich] | ||
| − | |||
| − | |||
[[Category:Ośrodki naukowe]] | [[Category:Ośrodki naukowe]] | ||
| − | [[Category:1945- | + | [[Category:1945-1989]] |
[[Category:Powiat szczycieński]] | [[Category:Powiat szczycieński]] | ||
| + | [[Category:Pasym (gmina miejsko-wiejska)]] | ||
Aktualna wersja na dzień 09:51, 30 wrz 2014
Placówka oświatowa powoływana w celu repolonizacji młodzieży zamieszkującej teren Mazur, działająca w latach 1945-1950
Historia
Mazurski Uniwersytet Ludowy w Rudziskach koło Pasymia rozpoczął swoją działalność 1 grudnia 1945 r. i był jedną z dwóch placówek tego typu w dawnym województwie olsztyńskim (drugi to Uniwersytet Ludowy w Jurkowym Młynie[1]). Placówka została powołana z inicjatywy Instytutu Mazurskiego w Olsztynie, a jej głównym organizatorem i dyrektorem został Karol Małłek (ówczesny prezes Instytutu). Na początku 1948 r. Uniwersytet przestał podlegać Instytutowi Mazurskiemu i został przekazany Wojewódzkiemu Związkowi Samorządowemu, a jesienią 1949 r. przejął go Związek Samopomocy Chłopskiej w Olsztynie. Uniwersytet został zlikwidowany w 1950 r.
Cele
Program wychowawczy Uniwersytetu oparty został na treściach tkwiących w historii i kulturze regionu, wychodzono bowiem z założenia, że młode pokolenie pozostające pod naciskiem germanizacji, wychowane w szkole niemieckiej nie posiada odpowiednio ukształtowanej wiedzy o historii ziemi mazurskiej i jej mieszkańcach. Specyfikę programu miało stanowić przywracanie pamięci historycznej Mazurów, przypomnienie ich dziejów zawartych w przeszłości regionu, kulturze ludowej, zwyczajach, pieśniach i gadkach, podaniach i obrzędach. W mazurskiej kulturze ludowej zachowały się dawne tradycje i zwyczaje, mające wyraźne wspólne pochodzenie i związki z kulturą polską. Wydobycie tych wartości miało stanowić dowód oraz pomost łączący ludność mazurską z ludnością i kulturą polską. Zakładano, iż związek młodzieży skupionej w Uniwersytecie Ludowym miał stanowić etap konieczny na drodze do odnalezienia świadomości narodowej i przezwyciężenia depresji i apatii wywołanej skutkami wojny.[2] Elementem wzmacniającym i przyspieszającym proces odnajdywania świadomości narodowej miało być nawiązywanie kontaktu słuchaczy Uniwersytetu z krajem przez organizację wycieczek oraz szeroki udział w amatorskim ruchu artystycznym w ramach uczestnictwa w zlotach świetlicowych i prezentowania dorobku artystycznego w kraju. Pod koniec 1948 r., wraz ze zmianą instytucji prowadzącej nastąpiły zmiany programowe. Dotychczasowy charakter ogólnokształcący, uzyskiwany dzięki dużej liczbie zajęć z zakresu wiedzy o regionie oraz zajęć kulturalnych, został ograniczony na rzecz uzawodowienia.
Działalność
Działalność repolonizacyjna, prowadzona w ramach Uniwersytetu trwała przeciętnie od 5 do 6 miesięcy. Absolwenci, po ukończeniu zajęć, natychmiast przystępowali do pracy repolonizacyjnej w swoim rodzimym miejscu lub podejmowali dalszą naukę w liceach ogólnych i pedagogicznych. Kontakt z Mazurskim Uniwersytetem Ludowym utrzymywało wielu wybitnych twórców kultury i nauki polskiej. Szczególnie owocną współpracę prowadzili aktorzy Teatru im. Stefana Jaracza, a wśród nich Stanisław Igar i Jerzy Krassowski, pomagając czynnie w przygotowaniu różnorodnych imprez i widowisk. Personel pedagogiczny stanowili nauczyciele polskich szkół z okresu międzywojnia na Warmii i Powiślu, m.in. Franciszek Jankowski. W ciągu pięciu lat Uniwersytet Ludowy w Rudziskach zwiedziło ponad 31 tysięcy gości. Odwiedziny te spełniały ogromną rolę, unaoczniały działaczom wojewódzkim i krajowym ogrom i złożoność problemów tego regionu, a jednocześnie zapoznawały z metodami pracy repolonizacyjnej. Z okazji tych wizyt słuchacze Uniwersytetu Ludowego przygotowywali wieczornice o bogatym programie, zapoznając uczestników z bogactwem kultury miejscowej ludności.
Osiągnięcia
Mazurski Uniwersytet Ludowy w Rudziskach stał się w latach 1945-1950 najbardziej znaną placówką repolonizacyjną, którą ukończyło 310 osób. Wśród absolwentów było m.in. 235 Mazurów, 40 Warmiaków, 17 Ślązaków 2 Kaszubów.
Przypisy
Bibliografia
- Bierkowski, Tadeusz: Społeczny ruch kulturalno-oświatowy na Warmii i Mazurach w latach 1945-1970 / Tadeusz Bierkowski. - Bydgoszcz-Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie, 1980. - S. 70-77.
- Malec, Teresa Czesława: Rodzina i oświata jako podstawowe czynniki procesów integracyjnych społeczeństwa Warmii i Mazur w latach 1945-1956 / Teresa Czesława Malec. - Olsztyn : Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Informatyki i Ekonomii TWP, [b.r.w.]. - S. 63-64.
- Warmia i Mazury w Polsce Ludowej / praca zbiorowa pod red. Edmunda Wojnowskiego. - Olsztyn : OBN, 1985. - S. 93.
Zobacz też
- Zobacz stan obecny siedziby na stronie Galerii Prus Wschodnich
