Towarzystwo Teatru i Muzyki Ludowej w Olsztynie

Stowarzyszenie kulturalne, z siedzibą w Olsztynie, działające w województwie olsztyńskim w latach 1946-1948.

Historia

Towarzystwo powstało w 1946 r. jako Oddział Wojewódzki Towarzystwa Teatru i Muzyki Ludowej RP z inicjatywy Zarządu Głównego oraz grona działaczy oświatowych, pracujących w Kuratorium Okręgu Szkolnego w Olsztynie. Przygotowania do powstania oddziału trwały od grudnia 1945 r. W styczniu 1946 r. powołano Tymczasowy Komitet Organizacyjny, w skład którego weszli: Władysław Gębik, Józef Knotz i Tadeusz Gączowski. 18 lutego 1946 r. komitet uzyskał zgodę Zarządu Głównego Towarzystwa na utworzenie oddziału w Olsztynie, który został oficjalnie zarejestrowany 19 marca 1946 r. Pierwszy Zarząd Główny Towarzystwa tworzyli:

• Władysław Gębik – przewodniczący
• Jan Grabowski – wiceprzewodniczący
• Jan Dębski – wiceprzewodniczący
• Zofia Kottik – skarbnik
• Stanisław Zacharuk – sekretarz
• oraz członkowie: Irena Pawłowska, Jadwiga Lindner, Stefan Stokowski, Tadeusz Gączowski, Maria Zientara, Jadwiga Kontrymowicz, Aleksander Brückner, Kazimierz Pietrzak, Władysława Muzolfowa, Gabriela Rudzińska.

W kwietniu 1947 r. wybrano nowy Zarząd w składzie:

• Władysław Gębik – przewodniczący
• Jan Grabowski – wiceprzewodniczący
• Stefan Stokowski – skarbnik
• Maria Rudeńska – sekretarz
• członkowie: Maria Zientara, Tadeusz Gączowski, Papińska.

Na początku roku 1948 ponownie wybrano Zarząd, do którego weszli:

• Władysław Gębik – przewodniczący
• Jan Grabowski – wiceprzewodniczący
• członkowie: Stefan Stokowski, Maria Zientara, Maria Rudeńska, Tadeusz Gączowski, Władysław Bohucki, Łabędź, Józef Szypkowski, Aleksander Grygiel, Jan Teodorowicz, Franciszek Guwer.

20 marca 1948 r. Towarzystwo Teatru i Muzyki Ludowej w Olsztynie zostało włączone do Towarzystwa Uniwersytetów Ludowych RP i przekształcone w jego Wydział Teatralny.

Cele

Statut Towarzystwa Teatru i Muzyki Ludowej RP wymieniał następujące cele istnienia stowarzyszenia: „upowszechnienie i doskonalenie działalności społecznej w dziedzinie teatrów, chórów i muzyki oraz tworzenie warunków do korzystania przez najszersze warstwy społeczne z dorobku kulturalnego narodu i czynnego ich udziału w tworzeniu nowych wartości kulturalnych”. Działacze olsztyńscy nie przejęli wymienionych celów statutowych dosłownie, ale starali się dostosować je do specyfiki regionu. Poprzez pracę na rzecz rozwoju teatru i muzyki chcieli:

• wspierać proces repolonizacji ziem Warmii i Mazur
• zabiegać o włączenie dorobku kultury Warmii i Mazur do kultury narodowej Polski
• zbierać i opisywać melodie ludowe warmińskie i mazurskie
• działać na rzecz repolonizacji i integracji ludności (głównie poprzez teatr amatorski)
• włączyć się w życie kulturalne regionu
• tworzyć nową jakość kultury regionu, opartą na kulturze ludowej autochtonów i kulturze innych regionów
• łączyć działalność kulturalną z oświatową i wychowawczą na rzecz dorosłych.

Działalność

Towarzystwo podejmowało różnorodną działalność na rzecz rozwoju amatorskiego ruchu artystycznego oraz oświaty dorosłych w województwie olsztyńskim. Jednym z pierwszych przedsięwzięć organizacji była budowa bazy koniecznej dla rozwoju amatorskiego ruchu teatralnego (szatnia teatralna, biblioteka repertuarowa). Szatnię teatralną, przy której działała również pracownia krawiecka, zorganizowano w marcu 1946 r. Towarzystwo zorganizowało także kurs kukiełkowy dla członków teatrów amatorskich (na przełomie 1946/1947). Stowarzyszenie było organizatorem „Godów Wiosennych”, wydarzenia artystyczno-kulturalnego, zaangażowanego w integrację dorobku kulturalnego Polski.
Przy Towarzystwie Teatru i Muzyki Ludowej w Olsztynie powołano teatr kukiełkowy pod kierunkiem Ireny Stankiewicz, który prowadził objazdową działalność w terenie.
Stowarzyszenie inicjowało również powstanie i wspierało działalność powiatowych oddziałów Towarzystwa w terenie: Lidzbarku Warmińskim, Górowie Iławeckim, Biskupcu, Bartoszycach, Pasłęku, Ostródzie, Kętrzynie, Piszu, Morągu, Mrągowie, Węgorzewie i Olsztynie.

Bibliografia

Bierkowski, Tadeusz: Działalność Towarzystwa Teatru i Muzyki Ludowej RP w Olsztynie w latach 1946-1948 / Tadeusz Bierkowski. – Tab. // „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”. – 1975, nr 1, s. 3-20.