Stefan Burczyk

Na ławeczce w olsztyńskiej Alei gwiazd: Stefan Burczyk, Artur Steranko, Bohdan Głuszczak, Źródło: http://www.olsztyn24.com/

(1924 - 2014) – aktor teatralny i filmowy, reżyser, pedagog

Biografia

Stefan Burczyk urodził się 28 grudnia 1924 r. w Algierze. Następnie razem z rodzicami zamieszkał w Wilnie, gdzie ojciec, filolog klasyczny, uczył w gimnazjum. Stefan Burczyk ukończył Państwową Wyższą Szkołę Teatralną w Warszawie z siedzibą w Łodzi. Pracował w zawodzie aktora, w 1958 r. ukończył Wydział Reżyserski Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie (dyplom 1963). Pracował w teatrach:

• Teatr Wojska Polskiego w Łodzi – 1947
• Teatr Ziemi Pomorskiej w Toruniu 1947-1950
• Teatr Polski w Bielsku-Cieszynie – 1951
• Teatry Ziemi Pomorskiej Bydgoszcz-Toruń – scena w Toruniu – 1951-1954
• Teatr Polski w Warszawie -1955- 1957
• Teatry Ziemi Pomorskiej Bydgoszcz-Toruń – scena w Bydgoszczy – 1958
• Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu – 1958-1959
• Teatr Ateneum im. Stefana Jaracza w Warszawie – 1960
• Teatry Dramatyczne w Poznaniu (Teatr Polski i Teatr Nowy) – 1960-1962
• Teatr Ziemi Pomorskiej w Grudziądzu 1963
• Teatr im. Stefana Żeromskiego Kielce-Radom 1963
• Teatr im. Aleksandra Fredry w Gnieźnie – 1964
• Teatr Polski w Bydgoszczy – 1964-1965
• Teatr im. Wiliama Horzycy w Toruniu -1965-1968
• Lubuski Teatr im. Leona Kruczkowskiego w Zielonej Górze -1968
• Teatr im. Juliusza Osterwy w Lublinie 1969
• Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu 1969-1970
• Teatr Ziemi Łódzkiej w Łodzi -1970
• Teatr Ziemi Pomorskiej w Grudziądzu – 1970-1975
• Teatr im. Stefana Jaracza w Olsztynie 1975-

W 1991 r. przeszedł na emeryturę, ale nie zakończył kariery aktorskiej. Był pedagogiem Studia Aktorskiego w Olsztynie, mężem aktorki Ireny Telesz-Burczyk oraz ojcem Piotra i Pawła, aktora. Stefan Burczyk zmarł w Olsztynie 05 lipca 2014 r. w wieku 90 lat.

Twórczość

Jako aktor debiutował 7 marca 1947 r. , debiut reżyserski 10 kwietnia 1950 r. w Teatrze Lalki i Aktora „Baj Pomorski” w Toruniu. W swoim dorobku miał wiele ról i znakomitych kreacji. Z ważniejszych wymieniał Małomiejskiego w „Grzegorzu Niezgule” Moliera, księdza Piotra w „Dziadach” Adama Mickiewicza, Andre Škunca w „Przedstawieniu Hamleta we wsi Głucha Dolna”. Grał w wielu filmach kinowych i telewizyjnych. Występował m.in. w Andrzeja Wajdy, Agnieszki Holland, Jerzego Kawalerowicza, Roberta Glińskiego. Wystąpił w filmach fabularnych i serialach telewizyjnych:

• We dwoje – 1977
• Aktorzy prowincjonalni -1978
• Dux Polonorum – Niemcza 1017 - 1978
• W słońcu i w deszczu – 1979
• Cwał – 1995
• Słaba wiara w opowieści weekendowe – 1996
• 13 posterunek -1997
• La Ballata Dei Lavavetrio – 1998
• Wszystkie pieniądze świata – 1999
• Złotopolscy – 1999, 2000
• Świat według Kiepskich – 2000
• Świąteczna przygoda – 2000
• Twarze i maski – 2000
• M jak miłość – 2001
• Quo vadis – 2002
• Kasia i Tomek – 2003
• Na Wspólnej – 2003-2011
• Święta polskie - 2005
• Unkenrufe (Wróżby kumaka)– 2005
• Daleko od noszy – 2006
• Faceci do wzięcia – 2006
• Kto nigdy nie żył – 2006
• Hania – 2007
• Ryś – 2007
• Jeszcze nie wieczór – 2008
• Mniejsze zło – 2009
• Ostatnia akcja – 2009
• Różyczka - 2010

Twórczość w Olsztynie

Stefan Burczyk pracował w Olsztynie od 1975 roku. Wystąpił w spektaklach:

• Jak wam się podoba – William Shakespeare, reż. Andrzej Żarnecki, grana postać – Dionizy, Jakub, premiera 30 listopada 1975
• Trzy siostry – Antoni Czechow, reż. Krzysztof Rościszewski, grana postać – Fiodor Kułygin, premiera 28 luty 1976
• Znachor – Tadeusz Dołęga-Mostowicz, reż. Krzysztof Rościszewski, grana postać – Pijak I, premiera 19 kwietnia 1976
• Grzegorz Niezguła – Molier, reż. Bohdan Korzeniewski, grana postać – Małomiejski, premiera 12 listopada 1976
• Wujaszek Wania – Antoni Czechow, reż. Krzysztof Rościszewski, grana postać – Aleksander Sierebriakow, premiera – 28 styczeń 1977
• Dziady – Adam Mickiewicz, reż. Henryk Baranowski, grana postać – Ksiądz, Ks. Piotr, premiera 19 maja 1977
• Wariatka z Chaillot – Jean Giraudoux, reż. Lech Hellwig-Górzyński, grana postać Rogen van Hutten, premiera 19 listopada 1977
• Egzamin – Jan Paweł Gawlik, reż. Andrzej Rozhin, grana postać – Prof. Chmura, premiera 28 styczeń 1978
• Głosy – Ireneusz Iredyński, reż. Marcin Jarnuszkiewicz, grana postać - On, premiera 11 marca 1978
• Woyzeck – Georg Buchner, reż. Agnieszka Holland, Laco Adamik, grana postać – Doktor, premiera 11 czerwca 1978
• Święte pole –Grizelda Gabaro, reż. Zbigniew Wróbel, grana postać – Martin, premiera 23 września 1978
• Postój w Arco-Iris – Dymitr Dimow, reż. Stefan Stajczew, grana postać Molinero, premiera 16 listopada 1978
• Przedstawienie Hamleta we wsi Głucha Dolna – Ivo Brešan, reż. Krzysztof Rościszewski, grana postać – Andre Škunca, premiera 17 marca 1979
• Damy i huzary – Aleksander Fredro, reż. Stefan Burczyk, grana postać Kapelan, premiera 30 października 1979
• Antygona – Helmut Kajzer, reż. Krzysztof Rościszewski, grana postać – Terezjasz, premiera 24 stycznia 1980
• Gorzkie żale w dozorcówce – Istvan Ciurka, reż. Krzysztof Rościszewski, grana postać – Polar, premiera 31 maja 1980
• Wróg ludu – Henryk Ibsen, reż. Jan Błeszyński, grana postać Aslaksen, premiera 11 kwietnia 1981
• Pieśń o drodze – Jerzy Ignaciuk, reż. Jacek Pacocha, Krzysztof Rościszewski, premiera 4 lipca 1981
• Na dnie – Maksym Gorki, reż. Krzysztof Rościszewski, grana postać – Baron, premiera 23 października 1982
• Hamlet – William Shakespeare, reż. Krzysztof Rościszewski, grana postać – Ozyrys, premiera 27 marca 1983
• Zemsta – Aleksander Fredro, reż. Janusz Kozłowski, grana postać – Papkin, premiera 19 czerwca 1983
• Ślub – Witold Gombrowicz, reż. Wojciech Maryański, grana postać – Kanclerz, premiera 17 grudnia 1983
• Kordian – Juliusz Słowacki, reż. Jerzy Hutek, grana postać – Grzegorz, premiera 24 lutego 1984
• Król IV – Stanisław Grochowiak, reż. Janusz Kozłowski, grana postać – Liktor, Fortynbras, premiera 10 czerwca 1984
• Wesele – Stanisław Wyspiański, reż. Jerzy Wróblewski, grana postać – Żyd, premiera 28 października 1984
• Popiół i diament – Jerzy Andrzejewski, reż. Roman Kordziński, grana postać – Puciatycki, premiera 16 marca 1985
• Ożenić się nie mogę – Aleksander Fredro, reż. Krzysztof Ziembiński, grana postać – Urzędnik, premiera 21 września 1985
• Wielki Fryderyk– Adolf Nowaczyński, reż. Roman Kordziński, grana postać – Hans Joachim von Zieten, premiera 16 listopada 1985
• Zemsta – Aleksander Fredro, reż. Stefania Domańska, grana postać – Dyndalski, premiera 16 lutego 1986
• Punk, czyli ballada i sonet – Roman Kordziński, reż. Roman Kordziński, grana postać – Stańczyk, premiera 22 marca 1986
• Czekając na Godota – Samuel Beckett, reż. Janusz Kozłowski, grana postać – Lucky, premiera 28 czerwca 1986
• Opiekun mojej żony – Georges Feydeau, reż. Krzysztof Ziembiński, grana postać – Caponet, premiera 7 czerwca 1987
• Ten miły, stary dom – Aleksiej Arbuzow, reż. Jerzy Wróblewski, grana postać – Erast Wenecjanow, premiera 7 listopada 1987
• Romans z wodewilu – Władysław Krzemiński, reż. Stefania Domańska, grana postać – Walenty, premiera 16 stycznia 1988
• Rewolwer – Aleksander Fredro, reż. Jerzy Wróblewski, grana postać – Pan Podesta, premiera 30 czerwca 1988
• Rewizor – Mikołaj Gogol, reż. Walery Bucharin, grana postać – Iwan Kuźmicz Szpiekin, premiera 10 grudnia 1988
• Królewna Śnieżka – Jerzy Rakowiecki, Jerzy Wittlin, reż. Stefania Domańska, grana postać – Strażnik, premiera 4 lutego 1989
• Bóg – Allen Woody, reż. Marek Mokrowiecki, grana postać – Bob Parki, premiera 12 maja 1990
• Nie – tylko we Lwowie – Wojciech Dzieduszycki, reż. Halina Dzieduszycka, grana postać – Wilniuk, premiera 12 września 1990
• Sen nocy letniej – William Shakespeare, reż. Jacek Andrucki, grana postać – Ryjek, premiera 28 kwietnia 1991
• Zejście aktora – Michel de Ghelderode, reż. Janusz Kozłowski, grana postać – Fagot alias Fagoti, premiera 5 grudnia 1992
• Pułapka – Tadeusz Różewicz, reż. Krzysztof Rościszewski, grana postać – Szewc, Pan u Fryzjera, premiera 23 marca 1993
• Żołnierz królowej Madagaskaru – Julian Tuwim wg. Dobrzańskiego, reż. Zbigniew Marek Hass, grana postać – Baryton, premiera 6 czerwca 1993
• Msza za miasto Arras – Andrzej Szczypiorski, reż. Janusz Kijowski, grana postać – Farias de Sexe, premiera 23 stycznia 1994
• Balladyna – Julisz Słowacki, reż. Bogusław Kierc, grana postać – (Tamten), premiera 8 października 1994
• Czyż nie dobija się koni? – Horace McCoy, reż. Tomasz Dudkiewicz, grana postać – Wielebny Oscar Gilder, premiera 11 lutego 1995
• Mieszczanin szlachcicem – Moliere, reż. Jan Bratkowski, grana postać – Mistrz ceremonii tureckiej, premiera 13 stycznia 1996
• Końcówka – Samuel Beckett, reż. Andrzej Fabisiak, grana postać – Nagg, premiera 27 września 1997
• Czas nagli – Antonio Tabucchi, reż. Maciej Mydlak, grana postać – Głos, premiera 21 listopada 2004

Reżyserował w Olsztynie:

• Damy i huzary – Aleksander Fredro, premiera 30 października 1979

Nagrody i odznaczenia

Stefan Burczyk był laureatem wielu nagród m.in.:

• III nagroda II Ogólnopolskiego Konkursu Recytatorskiego (1955)
• Nagroda zespołowa XXI Festiwalu Teatrów Polski Północnej za twórczy wkład w realizację „Przedstawienia Hamleta we wsi Głucha Dolna” (1979)
• Laureat plebiscytu II Teatralna Kreacja Roku 1993 za rolę Agenta Fagot alias Fagoti w „Zejściu aktora” Michel’a de Ghelderode (1993)
• Wyróżnienie Kapituły IV Teatralna Kreacja Roku 1995 za role w 1994 (1995)
• Laureat Teatralnej Kreacji Roku za rolę drugoplanową Oscara Gildera w "Czyż nie dobija się koni?" Horace McCoya (1995)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2005)
  

18 stycznia 2011 r. w Olsztynie uhonorowano artystę w Alei Gwiazd naprzeciwko Teatru im. Stefana Jaracza rzeźbą Adama Myjaka, w areopagu Wolnych Ptaków Sztuki.

Multimedia

Film udostępniony w ramach projektu Regionalna Kronika Filmowa

Bibliografia

1. Burczyk, Stefan: Ta praca mnie pasjonuje / Stefan Burczyk ; rozm. Ewa Labes-Kunicka // „Olsztyński Informator Kulturalny”. – 1995, nr 2, s. 7-8.
2. Katarzyński, Władysław: Pojedynek o rolę papieża wygrał z Holoubkiem : jubileusz aktora Teatru im. Stefana Jaracza / Władysław Katarzyński // „Gazeta Olsztyńska”. – 2010, nr 33, s. 7.
3. Kurs, Tomasz: Benefis mistrza / Tomasz Kurs // „Gazeta Wyborcza”. – 2005, nr 18, dod. „Olsztyn”, 1.
4. Niedźwiecki, Jacek: Olsztyn kocham za ludzi, których tu poznałem / Jacek Niedźwiecki // „Gazeta Olsztyńska”. – 2009, nr 195, dod. „Olsztyn Dzień po Dniu”, nr 1974, s. 7.
5. Prusiński, Tadeusz: Jest teatr w Olsztynie / Tadeusz Prusiński. – Olsztyn : Teatr im. Stefana Jaracza, 2005.

Zobacz też

1. Biografia filmowa [1]
2. Biografia teatralna [2]