Portret dzieci Augusty i Arthura von Groeben z pałacu w Ponarach

Z LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR
Skocz do: nawigacja, szukaj

XIX-wieczny zabytek sztuki malarskiej pochodzący z pałacu w Ponarach koło Morąga.

Historia

Obraz namalowany został w sierpniu 1854 roku, przez królewieckiego artystę Rudolfa Gratza (ur. 1820 roku), we wczesnym okresie jego twórczości.[1] Autor ten realizował zamówienia dla znaczących w XIX wieku rodów pruskich, w tym rodziny von Groeben. Obraz zamówiony zostało przez hrabiego Arthura von der Groebena, najprawdopodobniej jako jedno z dzieł mających wzbogacić istniejącą już w pałacu w Ponarach kolekcję portretów rodowych. Dzieło trafiło do Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie po 1945 roku dzięki akcji zabezpieczania obiektów zabytkowych.

Opis

Olejny portret małoformatowy wykonany został na płótnie. Ma wymiary 37 x 45 cm. Na górnej ramie blejtramu widnieje napis wykonany atramentem (częściowo wypłowiały i zatarty) mówiący o datach urodzin sportretowanych postaci. Napis na dolnej ramie, bardziej czytelny podaje nieco inne daty urodzin dzieci i dodatkowe dane na temat ich późniejszych losów.

Charakterystyka

Portret przedstawia czworo młodszych dzieci Arthura Johanna Wolfganga Wilhelma von der Groeben (1812-1893) i Augusty z domu Dörnberg. Od lewej ukazani zostali: Wilhelm, Lidia, Julia oraz Klara.

  • hrabia Wilhelm Arthur von der Groeben-Ponarien (urodzony 16 maja/lub marca 1850 roku – zmarły w 1899 roku) – od 28 września 1886 roku żonaty z Agnes von Kleist, po śmierci ojca 5 stycznia 1893 roku – pan na Ponarach (Majoratsherr auf Ponarien)
  • Lidia (urodzona 28 maja 1846 roku – zmarła w 1923 roku w Berlinie)
  • Julia (urodzona 30 grudnia 1848 roku – zmarła w 1926 roku w Kwidzynie, gdzie jej mąż Friedrich von Tippelskirch, za którego wyszła w 1881 roku, był pastorem)
  • Klara (urodzona 1 listopada 1852 roku – zmarła w 1916 roku w Ballenstedt/Harz) – od 1885 roku żona Alfreda von Alvensleben.

Centralną postacią na obrazie jest ośmioletnia Lidia, siedząca w fotelu z otwartą książką na kolanach. Dziewczynka ubrana jest w białą suknię, wiązaną w pasie, z falbaną wokół dekoltu. Z lewej strony, z ręką wspartą na ramie fotela stoi czteroletni Wilhelm, w ciemnozielonym kaftaniku, obwiedzionym czerwoną lamówką i pasem oraz w czerwonych spodniach. Jako jedyny ma wzrok zwrócony w stronę oglądającego obraz. Po prawej stronie obrazu ukazano kolejne siostry: sześcioletnią Julię, w stroju identycznym jak Lidii, jednak z krótkimi, nieco falowanymi, jasnymi włosami, a także dwuletnią Klarę, usadowioną w mniejszym foteliku, w sukience turkusowej z barwnymi aplikacjami. Na obrazie zwraca uwagę delikatność rysów twarzy dziecięcych, które nie tylko zachowały swoją indywidualność, ale wykazują podobieństwo do rodziców. Większy schematyzm zastosował natomiast artysta w przypadku strojów i dłoni dzieci. Fryzury wszystkich postaci są gładko zaczesane, a upozowaną, nieco sztuczną scenkę podkreśla kompozycja typowa dla przedstawień dzieci w XIX wieku (spotykanych także na rodzinnych fotografiach von Groebenów).[2]

Przypisy

  1. ↑ W Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie przechowywane są także portrety rodziców sygnowane przez tego autora: portret Augusty von Groeben oraz portret Arthura von Groeben.
  2. ↑ Album z rodzinnymi fotografiami rodziny zachowany jest w zbiorach Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie.

Bibliografia

  1. Kluk, Iwona B.: Nieznane portrety autorstwa Rudolfa Gratza wychowanka Akademii sztuk Pięknych w Królewcu / Iwona B. Kluk // „Folia Fromborcensia”. - R. II (1999), nr 2, s. 75-98.
  2. Dawny portret dziecka ze zbiorów polskich. Katalog wystawy / pod red. Kamili Wróblewskiej. - Olsztyn : Muzeum Warmii i Mazur, 1976. - S. 22, 95.
  3. Dziecko w dawnej sztuce // „Panorama Północy”. - 1976, nr 22, s. 8-9.
Źródło: „http://leksykonkultury.ceik.eu/index.php?title=Portret_dzieci_Augusty_i_Arthura_von_Groeben_z_pałacu_w_Ponarach&oldid=76109”