Portret Agnieszki Dönhoff z pałacu w Drogoszach

Źródło: Malarstwo Warmii i Mazur od XV do XVIII wieku, Olsztyn 1978, il. 35.

Obraz na ekspozycji w olsztyńskim muzeum. Fot. G. Kumorowicz.
Źródło: muzeum.olsztyn.pl

XVII-wieczny zabytek sztuki malarskiej pochodzący z pałacu w Drogoszach koło Kętrzyna.

Historia

Portret powstał w 1609 roku. Jego autorem jest anonimowy artysta, zaliczany do grona twórców prowincjonalnych, pracujących na początku XVII wieku dla przedstawicieli pruskich rodów arystokratycznych, w tym Dönhoffów. Do 1945 roku portret znajdował się w pałacu w Drogoszach koło Kętrzyna. Obecnie należy do Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie.

Opis

Dzieło wykonano techniką olejną na płótnie. Praca ma wymiary 96 x 77 cm. Poddany był pełnej konserwacji w 1966 roku. Ten sam anonimowy malarz stworzył w jednym czasie także portret Krzysztofa Dönhoffa, małżonka Agnieszki Dönhoff.

Charakterystyka

Portret przedstawia Agnieszkę Dönhoff z domu Agnes von Wittinghoff gen. Scheel, pierwszą żonę Krzysztofa Dönhoffa, wojewody inflandzkiego, matkę Henryka Dönhoffa (Heinrich Graf von Dönhoff) urodzonego około 1585 roku, późniejszego sekretarza królewskiego i wojewody parnawskiego, zmarłą po 1611 roku. Kobieta na obrazie została zaprezentowana w pozycji en trios quarts do kolan. Portret ukazuje postać w stroju mającym podkreślać zamożny status arystokratki. Kobieta ma na sobie ubiór i dodatki, które mocno kontrastują z ciemnym tłem, czyli białą bluzkę o fakturze gładkiej i połyskującej oraz zapiętą wokół szyi, układającą się sztywno na dekolcie długiej i prostej sukni, jasną kryzę. Element ten wzmacnia bardzo jasną karnację twarzy, szczególnie na pełnych policzkach. Twarz kobiety okalają wysoko zaczesane ciemne włosy ukryte niemal całkowicie pod czepcem zdobionym perłami. Na ramionach ma ona kamizelę z brązowego futra, na szyi natomiast wiszą liczne łańcuchy, w tym jeden okazały. Ręce zdobią misternie wykonane bransolety. W dłoniach przytrzymuje rękawiczki. W prawym górnym rogu widnieje kartusz z herbem rodowym Agnes von Wittinghoff gen. Scheel. Portret namalowany został poprawnie i zgodnie z zapotrzebowaniem dworskim, jednak, zdaniem znawców sztuki tego okresu, „jest to dzieło bez większych walorów psychologicznych”.

Bibliografia

1. Sztuka dawna w zbiorach muzeów województwa olsztyńskiego. - Olsztyn : Wojewódzki Konserwator Zabytków, 1971. - S. 39, il. 30.