Ołtarze z kościoła pw. św. Antoniego Padewskiego w Kadynach

Z LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR
Skocz do: nawigacja, szukaj
Dawny ołtarz główny, przewieziony w 1831 roku do kościoła w Opinie.
Źródło: M. Smoliński, Rzeźbiarz Jan Chrystian Schmidt: rola Warmii jako prowincji artystycznej w XVIII wieku, Olsztyn 2006, s. 253.
Obecny ołtarz główny.
Źródło: D. Dettlaff, J. P. Dettlaff, Kościoły Diecezji Elbląskiej: nasze dziedzictwo: dekanaty Elbląga T. 1. - Bydgoszcz 2006, s. 141.

Zabytki sztuki sakralnej z pierwszej połowy XVIII wieku, stanowiące element wyposażenia kościoła pw. św. Antoniego Padewskiego w Kadynach.

Historia

Pierwszy drewniany kościół powstał w Kadynach w latach 1686-1688. W latach 1716-1739 wzniesiono w tym samym miejscu świątynię murowaną. Wtedy też, administrujący nią ojcowie bernardyni, zaczęli gromadzić stosowne jej wyposażenie. Po utracie przez Polskę niepodległości na skutek rozbiorów cały region został przyłączony do państwa pruskiego. W 1826 roku nowe władze dokonały kasaty świątyni i znajdującego się obok klasztoru bernardynów. Wówczas też znajdujące się tam wyposażenie uległo rozproszeniu. Przywracanie kompleksu zabudowań do użyteczności rozpoczęto dopiero na początku lat 90-tych XX wieku. Od tego momentu zaczęto też ponowne kompletownie wyposażenia. Jednym z najcenniejszych nowych nabytków jest ustawiony w prezbiterium zabytkowy ołtarz, pochodzący z sanktuarium maryjnego w Krośnie.

Opis

W prezbiterium kościoła umieszczony był ołtarz główny poświęcony Matce Bożej Niepokalanej. Ołtarz ten przywieziono z Reszla 3 stycznia 1736 roku. Jego fundatorem i twórcą był geometra warmiński i rzeźbiarz Krzysztof Peucker. W październiku 1742 roku ołtarz został pozłocony przez brata zakonnego Antoniego Słaboszewskiego. W 1831 roku ołtarz ten przewieziono do kościoła w Opinie. W bezpośrednim sąsiedztwie ołtarza głównego swoje miejsce miały dwa ołtarze boczne dedykowane św. Franciszkowi z Asyżu i św. Antoniemu Padewskiemu. Figury z ołtarza św. Franciszka z Asyżu zostały wykonane w Reszlu, a w całości ołtarz ten został ustawiony w kościele kadyńskim 21 maja 1738 roku. Ołtarz św. Antoniego Padewskiego ufundował w 1716 roku dzierżawca starostwa tolkmickiego Kazimierz Stanisław Kietrzewski. Jego wykonawcą był reszelski rzeźbiarz Jan Chrystian Schmidt. Przy złoceniu ołtarzy w lutym 1741 roku zatrudniony był artysta Baar z Jezioran, wcześniej, w 1695 roku, kwestarz zakonny brat Junibert Petzer ozdobił te obrazy srebrnymi elementami. W 1715 roku ufundowano do tych ołtarzy dwie cynowe lampy. W mensach ołtarzowych złożono relikwie świętych męczenników: Gendianusa, Pelagiusza i Erkulanusa. Te trzy najważniejsze w świątyni ołtarze zostały poświęcone wraz z całym kościołem 21 czerwca 1749 roku przez biskupa Jana Krasińskiego. Na ścianach bocznych kościoła umieszczono jeszcze trzy inne ołtarze. Pierwszy z nich, ku czci św. Anny, został pozłocony 14 sierpnia 1744 roku, drugi zaś, Matki Bożej, w kaplicy Loretańskiej w 1743 roku. Autorem złoceń był kadyński brat zakonny Antoni Słaboszewski. Prawdopodobnie w pierwszym ołtarzu znajdował się obraz św. Anny, który w 1691 roku podarował zakonnikom w Kadynach mieszczanin fromborski Offmann. W 1748 roku z inicjatywy gwardiana Jana Kapistrana Sławskiego ustawiono w nawie głównej ołtarz ku czci św. Józefa. W górnej kondygnacji ołtarza znalazł się obraz św. Barbary, a całość pozłocono w 1750 roku. O trzecim ołtarzu wiadomo, że poświęcony był św. Karolowi Boromeuszowi, a w 1711 roku ozdobiły go dwa cynowe kandelabry ufundowane przez elblążanina Arnolda Frebesa. Po 1826 roku ołtarze te (nie wiadomo czy wszystkie), a także obrazy i rzeźby, przeniesiono do kościoła pw. św. Mikołaja we Fromborku. Wraz z resztą wyposażenia tej świątyni zostały one zniszczone w 1945 roku.[1]

Zobacz tez

Bibliografia

  1. Dettlaff, Danuta: Kościoły Diecezji Elbląskiej: nasze dziedzictwo: dekanaty Elbląga / Danuta Dettlaff, Jan P. Dettlaff. T. 1. - Bydgoszcz : Studio Plus, 2006. – S. 140.
  2. Smoliński, Mariusz: Rzeźbiarz Jan Chrystian Schmidt: rola Warmii jako prowincji artystycznej w XVIII wieku / Mariusz Smoliński. - Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2006. – S. 39-40, 48-49.
  3. Zawadzki, Wojciech: Dzieje klasztoru bernardyńskiego w Kadynach / Wojciech Zawadzki. - Olsztyn : Hosianum, 2002.

Przypisy

  1. ↑ Zob. Województwo elbląskie / oprac. aut. Marian Arszyński i Marian Kutzner; red. nacz. Jerzy Z. Łoziński, Barbara Wolff-Łozińska. – Warszawa : Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1980. – S. 109-111.

Linki

Źródło: „http://leksykonkultury.ceik.eu/index.php?title=Ołtarze_z_kościoła_pw._św._Antoniego_Padewskiego_w_Kadynach&oldid=62584”