Dzwony z kościoła pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Kiwitach

Źródło: Leihglocken, Warszawa 2011, s. 191.

Źródło: Leihglocken, Warszawa 2011, s. 189.

Zabytki sztuki ludwisarskiej z kościoła pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Kiwitach, pochodzące z XVII wieku.

Historia

Autorem dzwonu z 1622 roku jest ludwisarz z Lubeki Mathis Uhl. Drugi dzwon wykonał w 1652 roku Nikolaus Schmidischen z Królewca. Do 1945 roku wisiały one na wieży dzwonniczej kościoła. Oba dzwony zostały wywiezione w głąb Niemiec. Starszy z nich trafił do kościoła katolickiego St. Fronleichnam w Essen-Balbeck. Tam został odnaleziony przez byłego proboszcza z Kiwit Jana Wronkę. Drugi był pod opieką Fundacji Prus Wschodnich i Zachodnich w Bawarii. Obecnie oba stanowią eksponaty w mauzoleum Ucieczka i wygnanie niedaleko Monachium.

Opis

• Dzwon z 1622 roku - jest to dzwon spiżowy, ważący 510 kg, o wysokości – 96 cm. Wieńczy go sześcioramienna korona z kluczem, ozdobiona na kabłąkach maszkaronami. Na dekorację dzwonu składają się: dwa półwałki na czapie i u jeden dołu dzwonu, fryz arkadkowy z podwieszonymi kwiatonami, liliami, maswerkiem w polu arkadki oraz inskrypcja zamknięta plecionką z motywem wstęgi i perełkowania. Napis zapisany w języku łaciński pismem kapitałowym głosi: CASPARUS A STÖSEL PK IN HONOREM PETRI ET PAVLI M MATTHIS VHL ANNO 1622
• Dzwon z 1652 roku - jest to dzwon spiżowy, ważący 1200 kg, o średnicy dolnej – 66 cm i wysokości całkowitej – 120 cm. Wieńczy go sześcioramienna korona z kluczem. Na bogatą dekorację dzwonu składają się: w górnej części płaszcza fryz roślinny, inskrypcje oddzielone ornamentem sznurowym, szeroki ornament z główkami putto, poniżej półwałki, fryz lambrekinowy z ornamentem wstęgowo-roślinnym i twarzami. Dzwon zdobi także plakieta z wizerunkiem Najświętszej Marii Panny. Na płaszczu dzwonu umieszczono trzy inskrypcje w języku łacińskim, zapisane majuskułą humanistyczną, mówiące o wzwaniu dzwonu i jego autorze oraz datowaniu:
  • IN LAVDEM DEI ATQVE HONOREM BEATAE VIRGINIS MARIAE ET SS PETRI ET PAVLI APOSTOLORVM PATRONORVM KIWITTENSVUM / IN OMNEM TERRAM EXIVIT SONVS EORVM IN IPSA OCTAVA SS APLORVM ANNO DNI 1652
  • SVB PAROCHO VNBLI AC / NBLI CASPARO A STOSSEL
  • FVDIT ME / NICOLAVS SCHMIDICHEN

Bibligrafia

1. Tureczek, Marceli: Leihglocken : Dzwony z obszaru Polski w granicach po 1945 roku przechowywane na terenie Niemiec = Bells from territories within post-1945 borders of Poland stored in Germany / Marceli Tureczek. – Warszawa : Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Departament Dziedzictwa Kulturowego, 2011. – S. 188, 190.