Pałac w Markowie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja oczekująca na przejrzenie] |
| (Nie pokazano 15 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
Zabytek architektury wzniesiony na początku XVIII wieku. | Zabytek architektury wzniesiony na początku XVIII wieku. | ||
==Lokalizacja== | ==Lokalizacja== | ||
| − | Pałac został wybudowany na terenie wsi [[ewim:Markowo|Markowo]] (niem. Reichertswalde), w środkowej części dawnego zespołu, w otoczeniu rozległego parku i zabudowań gospodarczych. Wieś położona jest w powiecie ostródzkim, w | + | Pałac został wybudowany na terenie wsi [[ewim:Markowo|Markowo]] (niem. Reichertswalde), w środkowej części dawnego zespołu, w otoczeniu rozległego parku i zabudowań gospodarczych. Wieś położona jest w [[ewim:Powiat ostródzki|powiecie ostródzkim]], w [[ewim:Morąg (gmina miejsko-wiejska)|gminie Morąg]]. |
==Historia== | ==Historia== | ||
| Linia 17: | Linia 11: | ||
==Wyposażenie== | ==Wyposażenie== | ||
| − | Pałac posiadał bogate wyposażenie. Były tam barokowe i rokokowe kominki, piece kaflowe, dekoracyjne parkiety, sztukaterie. Przed II wojną światową w znajdowały się tam zbiory dzieł sztuki, w tym: kolekcja kilkuset obrazów, m.in. galeria portretu rodowego i zbiory malarstwa holenderskiego (portrety) z XVII wieku | + | Pałac posiadał bogate wyposażenie. Były tam barokowe i rokokowe kominki, piece kaflowe, dekoracyjne parkiety, sztukaterie. Przed II wojną światową w znajdowały się tam zbiory dzieł sztuki, w tym: kolekcja kilkuset obrazów, m.in. galeria portretu rodowego i zbiory malarstwa holenderskiego (portrety) z XVII wieku, a także 20 gobelinów z XVII wieku, przedstawiających historię św. Józefa, skrzynia posagowa z 1617 roku, cenne meble, porcelana, zbiory biblioteczne. Pod koniec wojny i tuż po jej zakończeniu większość cennego wyposażenia została rozszabrowana lub zniszczona. Udało się ocalić część galerii portretu, która dziś eksponowana jest w [[Muzeum im. Johanna Gottfrieda Herdera w Morągu |Muzeum w Morągu]], utworzonym w dawnym [[Pałac Dohnów w Morągu |pałacu Dohnów]]. Zobaczyć tam można m.in. zachowany z Markowa [[Portret Krzysztofa Delfikusa Dohny z pałacu w Markowie|portret Krzysztofa Delfikusa Dohny]], oraz jego [[Portret Krzysztofa Dohny z pałacu w Markowie|ojca Krzysztofa]], [[Portret Urszuli Dohny z pałacu w Markowie|matki Urszuli]], siostry [[Portret Henrietty Amalii Dohny z pałacu w Markowie|Henrietty Amalii]]. |
==Ciekawostki== | ==Ciekawostki== | ||
| − | *Markowo było jednym z kilku majątków należących do rodu zu Dohna. Wśród najważniejszych wymienia się posiadłości w [[ewim:Słobity|Słobitach]], [[ewim:Gładysze|Gładyszach]], [[ewim:Ławki|Ławkach]] i [[ewim:Karwiny|Karwinach]], a także szereg innych, jak np. w [[ewim:Dawidy|Dawidach]], [[ewim:Bielica|Bielicy]], [[ewim:Sasiny|Sasinach]], [[ewim:Parkwice|Parkwicach]], [[ewim:Kamieniec|Kamieńcu]] i [[ewim:Morąg|Morągu]]. | + | *Markowo było jednym z kilku majątków należących do rodu Dohnów (niem. zu Dohna). Wśród najważniejszych wymienia się posiadłości w [[ewim:Słobity|Słobitach]], [[ewim:Gładysze|Gładyszach]], [[ewim:Ławki (gmina Wilczęta)|Ławkach]] i [[ewim:Karwiny|Karwinach]], a także szereg innych, jak np. w [[ewim:Dawidy|Dawidach]], [[ewim:Bielica|Bielicy]], [[ewim:Sasiny|Sasinach]], [[ewim:Parkwice|Parkwicach]], [[ewim:Kamieniec|Kamieńcu]] i [[ewim:Morąg|Morągu]]. |
| − | *W pobliżu wsi, na wzniesieniu w lesie, znajduje się cmentarz rodu | + | *W pobliżu wsi, na wzniesieniu w lesie, znajduje się cmentarz rodu Dohnów. Składa się on z kamiennego półokręgu, grobowców Friedricha Ludwiga (1873-1924) i jego syna Christopha Friedricha (1907-1934), kamiennych schodów i innych kamiennych elementów architektonicznych. |
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| Linia 27: | Linia 21: | ||
#Magdziarz, Tadeusz: ''Śladami rodu Dohnów : skarby utracone'' / Tadeusz Magdziarz // „Poznaj Swój Kraj”. - 2009, nr 7-9, s. 32-33. | #Magdziarz, Tadeusz: ''Śladami rodu Dohnów : skarby utracone'' / Tadeusz Magdziarz // „Poznaj Swój Kraj”. - 2009, nr 7-9, s. 32-33. | ||
#Przygodzki, Krzysztof: ''Tu przez czterysta lat mieszkał ród von - zu Dohna : ocalić od zapomnienia'' / Krzysztof Przygodzki // „Gazeta Olsztyńska”. - 27 III 2009, nr 73, dod. Gazeta Morąska, nr 13, s. 8. | #Przygodzki, Krzysztof: ''Tu przez czterysta lat mieszkał ród von - zu Dohna : ocalić od zapomnienia'' / Krzysztof Przygodzki // „Gazeta Olsztyńska”. - 27 III 2009, nr 73, dod. Gazeta Morąska, nr 13, s. 8. | ||
| − | #Rzempołuch, Andrzej: ''Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich'' / Andrzej Rzempołuch. - Olsztyn : Remix, 1992. – S. 86-87. | + | #Rzempołuch, Andrzej: ''Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich'' / Andrzej Rzempołuch. - Olsztyn : Remix, 1992. – S. 86-87. |
| + | #Wańkowska-Sobiesiak, Joanna: ''Świat bliski, znajomy? '' / Joanna Wańkowska-Sobiesiak. - Olsztyn : Studio Poligrafii Komputerowej „SQL”, 2008. – S. 82-86. | ||
==Zobacz też== | ==Zobacz też== | ||
| Linia 33: | Linia 28: | ||
*''Szlakiem posiadłości rodu Donów'', materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://www.it.mragowo.pl/szlakiem-posiadlosci-rodu-dohnow,8,1927,pl.html www.it.mragowo.pl] [dostęp 15.01.2014 r.] | *''Szlakiem posiadłości rodu Donów'', materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://www.it.mragowo.pl/szlakiem-posiadlosci-rodu-dohnow,8,1927,pl.html www.it.mragowo.pl] [dostęp 15.01.2014 r.] | ||
| − | [[Category: | + | [[Category:Pałace i dwory]] |
| − | [[Category: | + | [[Category:Morąg (gmina miejsko-wiejska)]] |
[[Category:Powiat ostródzki]] | [[Category:Powiat ostródzki]] | ||
[[Category:1701-1800]] | [[Category:1701-1800]] | ||
Aktualna wersja na dzień 12:37, 30 cze 2015
Zabytek architektury wzniesiony na początku XVIII wieku.
Lokalizacja
Pałac został wybudowany na terenie wsi Markowo (niem. Reichertswalde), w środkowej części dawnego zespołu, w otoczeniu rozległego parku i zabudowań gospodarczych. Wieś położona jest w powiecie ostródzkim, w gminie Morąg.
Historia
Pierwszy dwór obronny powstał w tym miejscu po 1561 roku, kiedy to książę pruski Albrecht Fryderyk nadał Markowo i kilka innych wsi synom burgrabiego Piotra Dohny. Od tego czasu do 1945 roku majątek ten był w posiadaniu rodu Dohnów (linia Dohna-Reichertswalde). W latach 1701-1704 dotychczasowy dwór rozbudowano według projektu nadwornego architekta Dohnów Johanna Caspera Hindersina. Powstały w ten sposób pałac przebudowano w wieku XIX, a po 1905 roku dobudowano do jego naroży w elewacji frontowej wieże. Po zakończeniu drugiej wojny światowej w pałacu przez jakiś czas stacjonowali żołnierze radzieccy. Później na terenie majątku utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne, natomiast pałac zaadoptowano na mieszkania dla pracowników i magazyny. Stopniowo dewastowany, został opuszczony w latach siedemdziesiątych. Obecnie jest w ruinie - zachowane zostały jedynie zręby ścian. Z zespołu pałacowego zachowała się oficyna z XVIII wieku oraz niektóre zabudowania gospodarcze.
Opis
Była to budowla barokowa, ale utrzymana jeszcze w tradycji renesansu. Wzniesiono ją na rzucie wydłużonego prostokąta, z bocznymi mocno wysuniętymi ryzalitami od strony ogrodu. Pałac posiadał jedno piętro, półpiętro w górnej części i przykryty był dachem dwuspadowym, z prostokątnym szczytem od strony ogrodu. W północnej części korpusu zachowane zostały relikty pierwszego dworu – w postaci dużych pomieszczeń ze sklepieniami krzyżowymi, wspartymi na graniastych filarach. W trakcie przebudowy, która miała miejsce w XIX wieku przekształcono dach pałacu, zlikwidowano prostokątny szczyt, a także dodano lukarny. Z tego okresu pochodził też najprawdopodobniej duży taras przy elewacji północno-wschodniej, z lustrzanymi schodami i kamienną balustradą. Od strony dziedzińca znajdowały się alkierzowe wieże, wzniesione na planie kwadratu. W zachodniej umieszczona była kaplica pałacowa ze sklepieniem krzyżowym, ozdobiona polichromiami.
Wyposażenie
Pałac posiadał bogate wyposażenie. Były tam barokowe i rokokowe kominki, piece kaflowe, dekoracyjne parkiety, sztukaterie. Przed II wojną światową w znajdowały się tam zbiory dzieł sztuki, w tym: kolekcja kilkuset obrazów, m.in. galeria portretu rodowego i zbiory malarstwa holenderskiego (portrety) z XVII wieku, a także 20 gobelinów z XVII wieku, przedstawiających historię św. Józefa, skrzynia posagowa z 1617 roku, cenne meble, porcelana, zbiory biblioteczne. Pod koniec wojny i tuż po jej zakończeniu większość cennego wyposażenia została rozszabrowana lub zniszczona. Udało się ocalić część galerii portretu, która dziś eksponowana jest w Muzeum w Morągu, utworzonym w dawnym pałacu Dohnów. Zobaczyć tam można m.in. zachowany z Markowa portret Krzysztofa Delfikusa Dohny, oraz jego ojca Krzysztofa, matki Urszuli, siostry Henrietty Amalii.
Ciekawostki
- Markowo było jednym z kilku majątków należących do rodu Dohnów (niem. zu Dohna). Wśród najważniejszych wymienia się posiadłości w Słobitach, Gładyszach, Ławkach i Karwinach, a także szereg innych, jak np. w Dawidach, Bielicy, Sasinach, Parkwicach, Kamieńcu i Morągu.
- W pobliżu wsi, na wzniesieniu w lesie, znajduje się cmentarz rodu Dohnów. Składa się on z kamiennego półokręgu, grobowców Friedricha Ludwiga (1873-1924) i jego syna Christopha Friedricha (1907-1934), kamiennych schodów i innych kamiennych elementów architektonicznych.
Bibliografia
- Jackiewicz-Garniec, Małgorzata: Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich : dobra utracone czy ocalone? / Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec. – Olsztyn : Studio Wydawnicze Arta Mirosław Garniec, 2001. - S. 74-77.
- Magdziarz, Tadeusz: Śladami rodu Dohnów : skarby utracone / Tadeusz Magdziarz // „Poznaj Swój Kraj”. - 2009, nr 7-9, s. 32-33.
- Przygodzki, Krzysztof: Tu przez czterysta lat mieszkał ród von - zu Dohna : ocalić od zapomnienia / Krzysztof Przygodzki // „Gazeta Olsztyńska”. - 27 III 2009, nr 73, dod. Gazeta Morąska, nr 13, s. 8.
- Rzempołuch, Andrzej: Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich / Andrzej Rzempołuch. - Olsztyn : Remix, 1992. – S. 86-87.
- Wańkowska-Sobiesiak, Joanna: Świat bliski, znajomy? / Joanna Wańkowska-Sobiesiak. - Olsztyn : Studio Poligrafii Komputerowej „SQL”, 2008. – S. 82-86.
Zobacz też
- Markowo, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.rezydencjezudohna.pl [dostęp 15.01.2014 r.]
- Szlakiem posiadłości rodu Donów, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.it.mragowo.pl [dostęp 15.01.2014 r.]
