Kościół pw. Znalezienia Krzyża Świętego i Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Klebarku Wielkim: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
| (Nie pokazano 5 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | [[Image: | + | [[Image: kosciol_znalezienia_klebark_1a.jpg|thumb|right|290px|Fot. Mieczysław Kalski ]] |
| − | [[Image: kosciol_znalezienia_klebark_2.jpg|thumb|right| | + | [[Image: kosciol_znalezienia_klebark_2.jpg|thumb|right|290px| Fot. Mieczysław Kalski ]] |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony pod koniec XIX wieku. | Zabytek architektury sakralnej wzniesiony pod koniec XIX wieku. | ||
| Linia 17: | Linia 10: | ||
==Historia== | ==Historia== | ||
| − | Trudno ustalić kiedy wybudowano pierwszy kościół w tej miejscowości, ponieważ nie zachowała się o nim żadna wzmianka. Wiadomo jedynie, że pod koniec XV wieku należał do dekanatu [[ewim:Dobre Miasto |Dobre Miasto]]. W połowie XVI wieku postawiono tu nowy kościół późnogotycki, który został konsekrowany przez biskupa [[Marcin Kromer |Marcina Kromera]] w dniu 1 sierpnia 1581 roku ku czci Znalezienia Krzyża Świętego i Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny. Obecny kościół został zbudowany w tym samym miejscu w 1892 roku. W dniu 21 września 1896 roku jego konsekracji dokonał biskup warmiński [[ewim: Andrzej Thiel |Andrzej Thiel]]. W dniu 8 września 2002 roku zostało tu erygowane Archidiecezjalne Sanktuarium Krzyża Świętego. | + | Trudno ustalić kiedy wybudowano pierwszy kościół w tej miejscowości, ponieważ nie zachowała się o nim żadna wzmianka. Wiadomo jedynie, że pod koniec XV wieku należał do dekanatu [[ewim:Dobre Miasto |Dobre Miasto]]. W połowie XVI wieku postawiono tu nowy kościół późnogotycki, który został konsekrowany przez biskupa [[Marcin Kromer |Marcina Kromera]] w dniu 1 sierpnia 1581 roku ku czci Znalezienia Krzyża Świętego i Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny. Obecny kościół został zbudowany w tym samym miejscu w 1892 roku. W dniu 21 września 1896 roku jego konsekracji dokonał biskup warmiński [[ewim: Andrzej Thiel |Andrzej Thiel]]. W dniu 8 września 2002 roku zostało tu erygowane Archidiecezjalne Sanktuarium Krzyża Świętego. Od tego czasu jego kustoszem jest [[ewim:Henryk Błaszczyk|ks. Henryk Błaszczyk]]. |
==Opis== | ==Opis== | ||
| Linia 30: | Linia 23: | ||
==Ciekawostki== | ==Ciekawostki== | ||
*W dniu 13 września 2002 roku w uroczystej ceremonii Prymas Polski, kardynał [[ewim:Józef Glemp |Józef Glemp]], przekazał do nowo utworzonego sanktuarium relikwiarz z cząstką Świętego Krzyża, której wiarygodność potwierdzono Dekretem Stolicy Apostolskiej z 29 kwietnia 2002 roku. | *W dniu 13 września 2002 roku w uroczystej ceremonii Prymas Polski, kardynał [[ewim:Józef Glemp |Józef Glemp]], przekazał do nowo utworzonego sanktuarium relikwiarz z cząstką Świętego Krzyża, której wiarygodność potwierdzono Dekretem Stolicy Apostolskiej z 29 kwietnia 2002 roku. | ||
| + | |||
| + | ==Multimedia== | ||
| + | <youtube>oNlFzTJt3v8</youtube><br>Film udostępniony w ramach projektu [http://rkf.warmia.mazury.pl/ Regionalna Kronika Filmowa] | ||
==Zobacz też== | ==Zobacz też== | ||
| + | *[[ewim:Parafia pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Klebarku Wielkim|Parafia pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Klebarku Wielkim]] | ||
*[[Marcin Kromer |Marcin Kromer]] | *[[Marcin Kromer |Marcin Kromer]] | ||
*[[ewim: Andrzej Thiel |Andrzej Thiel]] | *[[ewim: Andrzej Thiel |Andrzej Thiel]] | ||
*[[ewim: Peter Andreas Händel |Peter Andreas Händel]] | *[[ewim: Peter Andreas Händel |Peter Andreas Händel]] | ||
*[[ewim:Józef Glemp |Józef Glemp]] | *[[ewim:Józef Glemp |Józef Glemp]] | ||
| + | *[[ewim:Henryk Błaszczyk|Henryk Błaszczyk]] | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| Linia 45: | Linia 43: | ||
*''Klebark Wielki: Kościół Znalezienia Świętego Krzyża i Narodzenia NMP (1892). Plebania (pocz. XIX w.)'', materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/5161,klebark-wielki-kosciol-znalezienia-swietego-krzyza-i-narodzenia-nmp-(1892)--plebania-(pocz--xix-w-).html www.polskaniezwykla.pl] [dostęp 09.12.2013 r.] | *''Klebark Wielki: Kościół Znalezienia Świętego Krzyża i Narodzenia NMP (1892). Plebania (pocz. XIX w.)'', materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/5161,klebark-wielki-kosciol-znalezienia-swietego-krzyza-i-narodzenia-nmp-(1892)--plebania-(pocz--xix-w-).html www.polskaniezwykla.pl] [dostęp 09.12.2013 r.] | ||
| − | |||
[[Category:Kościoły i kaplice]] | [[Category:Kościoły i kaplice]] | ||
| − | + | ||
[[Category:Powiat olsztyński]] | [[Category:Powiat olsztyński]] | ||
[[Category:Purda (gmina wiejska)]] | [[Category:Purda (gmina wiejska)]] | ||
| − | [[Category:1801- | + | [[Category:1801-1918]] |
Aktualna wersja na dzień 13:52, 28 kwi 2016
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony pod koniec XIX wieku.
Spis treści
Lokalizacja
Kościół został wybudowany w centrum wsi Klebark Wielki (niem. Groß Kleeberg). Wieś położona jest w powiecie olsztyńskim, w gminie Purda.
Historia
Trudno ustalić kiedy wybudowano pierwszy kościół w tej miejscowości, ponieważ nie zachowała się o nim żadna wzmianka. Wiadomo jedynie, że pod koniec XV wieku należał do dekanatu Dobre Miasto. W połowie XVI wieku postawiono tu nowy kościół późnogotycki, który został konsekrowany przez biskupa Marcina Kromera w dniu 1 sierpnia 1581 roku ku czci Znalezienia Krzyża Świętego i Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny. Obecny kościół został zbudowany w tym samym miejscu w 1892 roku. W dniu 21 września 1896 roku jego konsekracji dokonał biskup warmiński Andrzej Thiel. W dniu 8 września 2002 roku zostało tu erygowane Archidiecezjalne Sanktuarium Krzyża Świętego. Od tego czasu jego kustoszem jest ks. Henryk Błaszczyk.
Opis
Jest to kościół orientowany; halowy, trójnawowy, wzniesiony w stylu neogotyckim, murowany z cegły, nie otynkowany. Od strony wschodniej znajduje się wyodrębnione prezbiterium, a po obu jego stronach – kwadratowe zakrystie. Od strony północnej usytuowana została kruchta, zwieńczona z trzech stron schodkowymi szczytami, a od zachodniej – wysoka, kwadratowa wieża, w górnej partii gęsto dekorowana bliźnimi, półkolistymi, tynkowanymi wnękami. W najwyższej kondygnacji wieży umieszczono tarcze zegarowe, a ponad nimi niewielkie szczyty. Całość przykryto dachem namiotowym. Dwuspadowy dach korpusu nawowego pokryty został dachówką, kruchty – blachą, a zakrystii – papą. We wnętrzu nawy zastosowano sklepienia krzyżowo-żebrowe, bogato polichromowane.
Wyposażenie
Wystrój i wyposażenie wnętrza w jest większości neogotyckie. W tym stylu wykonano ołtarz główny, dwa ołtarze boczne i ambonę. W prawym ołtarzu bocznym, z nastawą w formie tryptyku, przedstawiono scenę Ukrzyżowania, wizerunki św. Mikołaja, św. Barbary i św. Katarzyny, a na skrzydłach na skrzydłach: Chrystusa przyjmującego marnotrawnego syna jako Dobry Pasterz, Matkę Boską Bolesną i św. Jana Ewangelistę. W ołtarzu znajduje się zabytkowy portatyl z relikwiami świętych męczenników Mansueta, Konkorda i Restytuta, konsekrowany w 1674 roku przez biskupa kijowskiego i czernichowskiego, Jana z Rupniewa, opata płockiego. W ołtarzu bocznym lewym umieszczono koronowany obraz Madonny z Dzieciątkiem pochodzący z 1862 roku. W kościele znajduje się także chrzcielnica granitowa w kształcie kielicha, ława gdańska z XVII wieku, a także cenne zabytki sztuki złotniczej, w tym m.in.:
- kielich z 1612 roku, nieznanego złotnika,
- srebrny pacyfikał z 1693 roku, z sygnaturą P.A.H. – Peter Andreas Händel,
- kielich barokowy z 1751 roku, puszka późnobarokowa z 1756 roku, a także trybularz i łódka z około 1750 roku, wykonane w warsztacie złotniczym Jana Geese w Olsztynie.
Ciekawostki
- W dniu 13 września 2002 roku w uroczystej ceremonii Prymas Polski, kardynał Józef Glemp, przekazał do nowo utworzonego sanktuarium relikwiarz z cząstką Świętego Krzyża, której wiarygodność potwierdzono Dekretem Stolicy Apostolskiej z 29 kwietnia 2002 roku.
Multimedia
Film udostępniony w ramach projektu Regionalna Kronika Filmowa
Zobacz też
- Parafia pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Klebarku Wielkim
- Marcin Kromer
- Andrzej Thiel
- Peter Andreas Händel
- Józef Glemp
- Henryk Błaszczyk
Bibliografia
- Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej. Tom 1 / red. Bronisław Magdziarz. – Olsztyn : Kuria Metropolitalna Archidiecezji Warmińskiej, 1999. – S. 88.
- Przewodnik po zabytkowych kościołach Południowej Warmii. – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1973. – S. 41-42.
- Sanktuaria Archidiecezji Warmińskiej / pod red. Janiny Bosko, Jacka Macieja Wojtkowskiego. – Olsztyn : Agencja Wydawnicza „Remix”, 2009. – S. 59-67
Linki
- Klebark Wielki: Kościół Znalezienia Świętego Krzyża i Narodzenia NMP (1892). Plebania (pocz. XIX w.), materiał zamieszczony na stronie internetowej www.polskaniezwykla.pl [dostęp 09.12.2013 r.]
