Kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Bartołtach Wielkich: Różnice pomiędzy wersjami

Z LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
m
 
(Nie pokazano 9 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
[[Image: kosciol_jakub_bartolty_1.jpg|thumb|right|200px|Źródło: [http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/gallery,1,5147.html www.polskaniezwykla.pl] ]]
+
[[Image: kosciol_jakub_bartolty_1a.jpg|thumb|right|290px|Fot. Mieczysław Kalski ]]
[[Image: kosciol_jakub_bartolty_2.jpg|thumb|right|200px|Źródło: [http://www.panoramio.com/photo/16598891 www.panoramio.com] ]]
+
[[Image: kosciol_jakub_bartolty_2a.jpg|thumb|right|290px|Fot. Mieczysław Kalski ]]
[[Image: kosciol_jakub_bartolty_3.jpg|thumb|right|200px|Źródło: ''Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej. T. 1'', red. B. Magdziarz, Olsztyn 1999, s. 101.]]
+
[[Image: bartoltywielkie.jpg|thumb|right|290px|Fot. Janusz Gerszberg ]]
[[Image: kosciol_jakub_bartolty_5.jpg|thumb|right|200px| Fot. Joanna Jakutowicz. 2012 rok.<br>Źródło: [http://www.kolomedievi.umk.pl/index.php?view=detail&id=18047&option=com_joomgallery&Itemid=66#joomimg www.kolomedievi.umk.pl] ]]
 
[[Image: kosciol_jakub_bartolty_4.jpg|thumb|right|200px| Fot. Joanna Jakutowicz. 2012 rok.<br>Źródło: [http://www.kolomedievi.umk.pl/index.php?view=detail&id=18045&option=com_joomgallery&Itemid=66#joomimg www.kolomedievi.umk.pl] ]]
 
 
 
 
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony na początku XVIII wieku.  
 
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony na początku XVIII wieku.  
  
 
==Lokalizacja==
 
==Lokalizacja==
Kościół został wybudowany na terenie wsi [[ewim:Bartołty Wielkie|Bartołty Wielkie]] (niem. Groβ Bartelsdorf). Wieś położona jest pomiędzy [[ewim:Jezioro Tumiańskie|Jeziorem Tumiańskim]] i [[ewim:Jezioro Bartołt Wielki| Bartołtem Wielkim]], w [[ewim:Gmina Barczewo|gminie Barczewo]], w [[ewim:Powiat olsztyński| powiecie olsztyńskim]].  
+
Kościół został wybudowany na terenie wsi [[ewim:Bartołty Wielkie|Bartołty Wielkie]] (niem. Groβ Bartelsdorf). Wieś położona jest pomiędzy [[ewim:Jezioro Tumiańskie|Jeziorem Tumiańskim]] i [[ewim:Jezioro Bartołt Wielki| Bartołtem Wielkim]], w [[ewim:Barczewo (gmina miejsko-wiejska)|gminie Barczewo]], w [[ewim:Powiat olsztyński| powiecie olsztyńskim]].  
  
 
==Historia==
 
==Historia==
Pierwsze wzmianki na temat świątyni w tej miejscowości pochodzą z końca XIV wieku. W wieku XVI na jej miejscu wybudowano nowy kościół. W dniu 14 marca 1582 roku jego konsekracji dokonał biskup warmiński [[ewim:Marcin Kromer|Marcin Kromer]]. Budowla ta została jednak zniszczona w wyniku pożaru w 1620 roku. Na przełomie XVII i XVIII wieku na jej fundamentach i pozostałościach murów wzniesiono obecny kościół. W 1702 roku jego poświęcenia dokonał biskup [[ewim:Andrzej Załuski|Andrzej Załuski]]. W połowie XIX wieku kościół ten został przebudowany, a w 1897.roku drewnianą wieżę dzwonniczą zastąpiono konstrukcją murowaną. Od 1862 roku istnieje tu parafia [[ewim:Parafia pw. św. Jakuba Apostoła w Bartołtach Wielkich| pw. św. Jakuba Apostoła]].
+
Pierwsze wzmianki na temat świątyni w tej miejscowości pochodzą z końca XIV wieku. W wieku XVI na jej miejscu wybudowano nowy kościół. W dniu 14 marca 1582 roku jego konsekracji dokonał biskup warmiński [[Marcin Kromer|Marcin Kromer]]. Budowla ta została jednak zniszczona w wyniku pożaru w 1620 roku. Na przełomie XVII i XVIII wieku na jej fundamentach i pozostałościach murów wzniesiono obecny kościół. W 1702 roku jego poświęcenia dokonał biskup [[ewim:Andrzej Chryzostom Załuski|Andrzej Załuski]]. W połowie XIX wieku kościół ten został przebudowany, a w 1897.roku drewnianą wieżę dzwonniczą zastąpiono konstrukcją murowaną. Od 1862 roku istnieje tu parafia [[ewim:Parafia pw. św. Jakuba Apostoła w Bartołtach Wielkich| pw. św. Jakuba Apostoła]].
  
 
==Opis==
 
==Opis==
Linia 22: Linia 19:
 
*renesansowa płyta nagrobna Michała Lubieńskiego z 1624 roku.  
 
*renesansowa płyta nagrobna Michała Lubieńskiego z 1624 roku.  
 
W przedsionku kościoła znajduje się także, pochodząca z przydrożnej kapliczki, ludowa rzeźba Matki Boskiej trzymającej na kolanach martwego Jezusa Chrystusa  
 
W przedsionku kościoła znajduje się także, pochodząca z przydrożnej kapliczki, ludowa rzeźba Matki Boskiej trzymającej na kolanach martwego Jezusa Chrystusa  
 +
 +
==Ciekawostki==
 +
W kościele tym odbywają się koncerty towarzyszące w ramach [[Międzynarodowy Festiwal Muzyki Chóralnej im. Feliksa Nowowiejskiego w Barczewie | Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Chóralnej im. Feliksa Nowowiejskiego w Barczewie]].
 +
 +
==Zobacz też==
 +
*[[Marcin Kromer|Marcin Kromer]]
 +
*[[ewim:Andrzej Chryzostom Załuski|Andrzej Załuski]]
 +
*[[ewim:Parafia pw. św. Jakuba w Bartołtach Wielkich|Parafia pw. św. Jakuba Apostoła w Bartołtach Wielkich]]
 +
*[[Międzynarodowy Festiwal Muzyki Chóralnej im. Feliksa Nowowiejskiego w Barczewie]]
  
 
==Bibliografia==
 
==Bibliografia==
Linia 27: Linia 33:
 
#Skurzyński, Piotr: ''Warmia i polskie Dolne Prusy: przewodnik turystyczny'' / Piotr Skurzyński. – Gdynia : Wydawnictwo Region, 2012. – S. 54-55.
 
#Skurzyński, Piotr: ''Warmia i polskie Dolne Prusy: przewodnik turystyczny'' / Piotr Skurzyński. – Gdynia : Wydawnictwo Region, 2012. – S. 54-55.
  
==Zobacz też==
+
==Linki==
 
*Materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://portal.barczewo.pl/?page_id=366 www.portal.barczewo.pl] [dostęp 11.02.2014 r.]
 
*Materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://portal.barczewo.pl/?page_id=366 www.portal.barczewo.pl] [dostęp 11.02.2014 r.]
  
[[Category:Obiekty architektury]]
+
[[Category:Kościoły i kaplice]]
[[Category:Historia kultury]]
+
 
 
[[Category:Powiat olsztyński]]  
 
[[Category:Powiat olsztyński]]  
 +
[[Category:Barczewo (gmina miejsko-wiejska)]]
 
[[Category:1701-1800]]
 
[[Category:1701-1800]]

Aktualna wersja na dzień 18:29, 26 gru 2022

Fot. Mieczysław Kalski
Fot. Mieczysław Kalski
Fot. Janusz Gerszberg

Zabytek architektury sakralnej wzniesiony na początku XVIII wieku.

Lokalizacja

Kościół został wybudowany na terenie wsi Bartołty Wielkie (niem. Groβ Bartelsdorf). Wieś położona jest pomiędzy Jeziorem Tumiańskim i Bartołtem Wielkim, w gminie Barczewo, w powiecie olsztyńskim.

Historia

Pierwsze wzmianki na temat świątyni w tej miejscowości pochodzą z końca XIV wieku. W wieku XVI na jej miejscu wybudowano nowy kościół. W dniu 14 marca 1582 roku jego konsekracji dokonał biskup warmiński Marcin Kromer. Budowla ta została jednak zniszczona w wyniku pożaru w 1620 roku. Na przełomie XVII i XVIII wieku na jej fundamentach i pozostałościach murów wzniesiono obecny kościół. W 1702 roku jego poświęcenia dokonał biskup Andrzej Załuski. W połowie XIX wieku kościół ten został przebudowany, a w 1897.roku drewnianą wieżę dzwonniczą zastąpiono konstrukcją murowaną. Od 1862 roku istnieje tu parafia pw. św. Jakuba Apostoła.

Opis

Jest to kościół orientowany, salowy, murowany z cegły, z wyjątkiem wieży otynkowany. W ukształtowaniu jego bryły widać wpływy gotyckie. Współistnieją one z barokowym detalem architektonicznym i elementami dekoracji wnętrza (regencyjna ornamentyka stropu w prezbiterium). Po stronie wschodniej znajduje się niższe i nieco węższe od nawy, półkoliście zamknięte prezbiterium. Na jego szczycie wznosi się niewielka latarenka zwieńczona chorągiewką z datą 1888. Po stronie zachodniej znajduje się wieża z kruchtą w przyziemiu. W dolnych kondygnacjach ma ona kształt prostokątny, w wyższych, zwężających się ku górze, ośmiokątny. Całość wieńczy hełm kopułowy i latarnią i umieszczonym na szczycie kutym, metalowym krzyżem. Ściany korpusu nawowego, z prostokątnymi oknami zamkniętymi łukiem odcinkowym, wzmocnione zostały szkarpami. Całość zamknięto dachem dwuspadowym krytym dachówką. We wnętrzu zastosowano strop drewniany płaski.

Wyposażenie

Większość wyposażenia datuje się na XIX wiek. Z okresów wcześniejszych pochodzi m.in.:

  • barokowy ołtarz główny z około 1700 roku, z obrazem św. Jakuba Apostoła,
  • rokokowa ambona,
  • renesansowa płyta nagrobna Michała Lubieńskiego z 1624 roku.

W przedsionku kościoła znajduje się także, pochodząca z przydrożnej kapliczki, ludowa rzeźba Matki Boskiej trzymającej na kolanach martwego Jezusa Chrystusa

Ciekawostki

W kościele tym odbywają się koncerty towarzyszące w ramach Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Chóralnej im. Feliksa Nowowiejskiego w Barczewie.

Zobacz też

Bibliografia

  1. Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej. Tom 1 / red. Bronisław Magdziarz. – Olsztyn : Kuria Metropolitalna Archidiecezji Warmińskiej, 1999. – S. 100-101.
  2. Skurzyński, Piotr: Warmia i polskie Dolne Prusy: przewodnik turystyczny / Piotr Skurzyński. – Gdynia : Wydawnictwo Region, 2012. – S. 54-55.

Linki