Marek Barański

Źródło: zbiory WBP w Olsztynie

Okładka najnowszego tomiku poety
Źródło: zbiory WBP w Olsztynie

Marek Barański z Andrzejem Cieślakiem, 6 listopada 2014 r.
Źródło: Archiwum Andrzeja Cieślaka

(1951- ) – poeta, pisarz, dziennikarz i redaktor

Biografia

Marek Leszek Barański urodził się 22 marca 1951 r. w Olsztynie. Jest absolwentem III Liceum Ogólnokształcącego w Olsztynie. Ukończył prawo na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Pracę dziennikarską rozpoczął w 1976 r. w „Gazecie Olsztyńskiej”, w której pracował do 1983 roku. W latach 1984-1990 pracował w „Warmii i Mazurach”, a w latach 1990-1991 w „Wiadomościach Dobromiejskich” i „Rozmaitościach Dobromiejskich”. W czerwcu 1990 r. powrócił do pracy w „Gazecie Olsztyńskiej”, gdzie jest dziennikarzem i redaktorem.
W latach 1994-1995 współpracował z Radiem Wa-Ma. W latach 1999-2006 wykładał warsztat dziennikarski w Podyplomowym Studium Dziennikarstwa Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie , a następnie Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. W latach 2003-2014 uczestniczył w pracach Kapituły Nagród Prezydenta Olsztyna - Statuetek św. Jakuba. Wchodzi w skład Kapituły „Wawrzynu” – Nagrody Literackiej Warmii i Mazur. Kurator wystawy (wspólnie z Małgorzatą Jackiewicz-Garniec) w BWA Galerii Sztuki w Olsztynie 27 marca - 4 maja 2014 „Ikony i ślady. Nasz Olsztyn”. Pomysłodawca wystawy Erwin Sówka „Sztukmistrz ze Śląska” w BWA Galerii Sztuki w Olsztynie 13 czerwca - 24 sierpnia 2014 . Od 2010 r. redaguje w „Gazecie Olsztyńskiej” raz w miesiącu kolumnę poetycką „Strona z wierszem”. Prowadzi blog „Widok z okna” (baranski.wm.pl)

Twórczość

Autor recenzji filmowych, teatralnych, plastycznych, artykułów o sztuce, wywiadów z ludźmi kultury oraz komentarzy. Zadebiutował opowiadaniem w tygodniku harcerskim „Na Przełaj” w 1968 r. W 1970 r. w studenckim Radio Bielany UMK w Toruniu zadebiutował wierszami. Zamieszczał swoje utwory poetyckie m.in. w „Borussii”, „Czasie Kultury”, „Toposie” i „Poezji Dzisiaj”. Pierwszy tom wierszy pt. Piecyk na niebie opublikował w 2000 r.
Działał w amatorskim ruchu filmowym, współrealizując dokumenty i filmy animowane, w tym w 1977 r. z Krzysztofem Janickim animację Razem, wyróżnioną m.in. na Ogólnopolskim Festiwalu Amatorskich Filmów Animowanych (Bielsko-Biała, 1977).
Nadal zajmuje się filmem. Dla TVP Polonia zrealizował w 1999 r. film dokumentalny Przed zagadką. Lustro Hieronima Skurpskiego (zdjęcia Dominik Kozioł), a w 2011 r. animację Czesław Miłosz (zdjęcia Magda Rogowska-Otremba). Z Tadeuszem i Bartoszem Burniewiczami (Bury Design) zrealizował filmy: „Muszę się rozedrzeć” o twórczości Janusza Połoma (2015) i „Aleksander Wołos” (2014), o twórczości zmarłego w 2014 olsztyńskiego pastelisty. W gimnazjalnym konkursie przedmiotowym z języka polskiego w którym uczestniczyło 5 tys. uczniów i 200 nauczycieli z województwa kujawsko-pomorskiego w roku szkolnym 2013/2014, trzy zadania dotyczyły „Wiersza o reporterze” z tomu „Wiersze magnetofonowe”. Anna Agnieszka Szablowska w swojej książce „Tadeusz Gronowski sztuka plakatu i reklamy” (Warszawa 2005, Instytut Sztuki PAN) o autorze jednego z najsłynniejszych przedwojennych plakatów „Radion sam pierze”(1928) cytuje wypowiedzi Tadeusza Gronowskiego, z artykułu „O tym jak czarny kot wyskoczył z piany”, „Warmia i Mazury”, 1986 nr 20 , s.3.

Publikacje

• Poezja:
  • Piecyk na niebie (2000)
  • Wiersze magnetofonowe (2004)
  • Poezja w miejscach publicznych (2008)
  • Echo i dym (2010)
  • Tyłeczek modelki Herzigowej (2013)
• Eseje, wstępy do katalogów, komentarze, artykuły w pracach zbiorowych:
  • Mucha Wiecherta („Warmia i Mazury” 1987, nr 4)
  • Podróż do obrazów („Borussia” 2001, nr 24/25)
  • Obrazy Olsztyna – katalog wystawy Olsztyńskie klimaty w BWA (2003)
  • Aleksander Wołos, Głowy i główki (2004)
  • Olsztyn filmowy, w: Olsztyn Kultura i nauka 1945-2005 (2006)
  • Chorągiew na wieży, w: Rozmowy z Hieronimem Skurpskim (2006)
  • Mazur z ulicy Warmińskiej. Portret w ruchu, w: Skurpski opisanie świata (2014)
  • Wspominając pana Hieronima, w: Artysta, który miał świadomość spełnienia (2014)

Wystawy zbiorowe

• 2006 – Pożegnanie (wystawa fotograficzna pamięci Hieronima Skurpskiego) wspólnie z Ryszardem Czerwińskim i Stanisławem Zbigniewem Kamieńskim, Galeria Rynek MOK, Olsztyn,
• 2012 – Kryzys i format, Koszary Dragonów, Olsztyn
• 2012 – Wskrzeszenie, Galeria Impresja, Zabrze
• 2014 – Literatura i sztuka. Absolwenci LO 3 na 50 lat szkoły, Galeria Amfilada, MOK, Olsztyn

Nagrody i wyróżnienia

1. Wyróżnienie w konkursie Wydziału Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego na scenariusz filmowy (1987)
2. Wyróżnienie w konkursie poetyckim im. Jana Śpiewaka (1995)
3. Nominacja do nagrody w konkursie poetyckim im. Jacka Bierezina (1996)
4. Nagroda Prezydenta Olsztyna (2012)
5. Nagroda Prezydenta Olsztyna im. Hieronima Skurpskiego w dziedzinie sztuk plastycznych (2013)

Bibliografia

1. Rojek, Józef Jacek: Literaci & literatura Warmii i Mazur : przewodnik eseistyczny / Józef Jacek Rojek ; [aut. zdj. Wacław Kapusto et al.]. – Olsztyn: Fundacja Środowisk Twórczych, 2008. – S. 206-207.
2. Słownik dziennikarzy polskich 1945-1985 A-Z / pod red. Wacława Zuchniewicza // „Prasa Polska”. – 1986, nr 10, s. 33.
3. Kto jest kim w województwie warmińsko-mazurskim. – Olsztyn : Agencja Promocji „Ga Ga Art”, 2001. – S. 21.
4. Białecka, Sylwia: Krąg Borussiański : bibliografia podmiotowo-przedmiotowa / Sylwia Białecka. Cz. IX: Marek Leszek Barański // „Bibliotekarz Warmińsko-Mazurski”. – 2011, nr 3/4. – Tryb dostępu: http://www.wbp.olsztyn.pl/bwm/bwm_3-4_2011/krag_boruss.html.
5. Kowalewski, Włodzimierz: Felieton radiowy [on-line]. – Tryb dostępu: http://ro.com.pl/nagroda-im-skurpskiego-dla-poety-m-baranskiego/0190372.

Zobacz też

• Blog Marka Barańskiego
• Animacja Razem (1977)