Tadeusz Czapliński
(1927- ) – rzeźbiarz i malarz amator
Spis treści
Biografia
Urodził się 1 czerwca 1927 r. w Budach Piasecznych, byłym powiecie sierpeckim[1]. Ojciec Tadeusza Czaplińskiego był legionistą w Legionach Piłsudskiego, walczył pod Lwowem i Przemyślem. Odznaczony Krzyżem Virtuti Militari. Po 1945 r. rodzina zamieszkała w Brzydowie, powiat suski. Tadeusz Czapliński w 1948 r. został powołany do wojska. Po odbyciu służby wojskowej zamieszkał w Olsztynie. Pracował jako archiwista, udzielał się jako organizator sportowy. Aktywnie uczestniczył w życiu społeczno-kulturalnym miasta. Na emeryturze od 1978 roku.
Twórczość
Ojciec, Stefan Czapliński oprócz pracy na roli zajmował się wyrobem przedmiotów użytkowych z drewna, wikliny, słomy. Tadeusz Czapliński mając ok. 10 również zaczął tworzyć drewniane przedmioty użytkowe. W latach 60.tych XX wieku zaczął interesować się rzeźbą. Początkowo rzeźbił w korze różne maski i głowy ludzi, ciągle doskonaląc swój warsztat. Po przejściu na emeryturę poważnie zajął się rzeźbą i malarstwem. „Lubił rzeźbić przede wszystkim ludzi wiejskich przy pracy i zabawie (…) Innym (…) cyklem jego rzeźb byli wojacy, jacy występowali w dziejach ojczyzny, począwszy od piastowskich wojów po żołnierzy II wojny światowej” [2]. Stworzył również cykl rzeźb o tematyce sakralnej, m.in. „Droga Krzyżowa” dla kościoła w Pastwie niedaleko Kwidzyna. Rzeźby monumentalne powstawały głównie podczas udziału w plenerach artystycznych. Większość prac jest polichromowana. Pracuje używając scyzoryków oraz dłut.
Tadeusz Czapliński maluje obrazy farbami olejnymi, akwarelami oraz pastelami. Tematyka malarstwa jest różnorodna: pejzaże, architektura oraz martwa natura. Stworzył cykl, ponad 20 obrazów architektury starego Olsztyna. Jego prace znajdują się w wielu zbiorach prywatnych oraz instytucjach (m.in. Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie, Dom Kombatanta w Olsztynie) w kraju i za granicą (Europa, Azja, Ameryka, Australia).
W latach sześćdziesiątych XX wieku zaczął pisać skecze i satyry, później poezje oraz opowiadania. Jego twórczość pozostała w rękopisach.
Od 1984 r. członek Stowarzyszenia Twórców Ludowych (Oddział Warmińsko-Mazurski w Węgorzewie), członek Klubu Plastyka Amatora „Sąsiedzi” w Olsztynie (wieloletni działacz zarządu).
Wystawy, nagrody i wyróżnienia
Wystawy indywidualne
- 1975 – wystawa rzeźby i malarstwa w Klubie „Kabanosik” w Olsztynie
- 1976 – wystawa plastyczna w Klubie „Kabanosik” w Olsztynie
- 1980 – wystawa plastyczna w Klubie „Sąsiedzi” w Olsztynie
- 1981 – wystawa plastyczna w Klubie „Sąsiedzi” w Olsztynie
- 1997 – wystawa plastyczna w Klubie „Spichlerz” w Olsztynie z okazji 70. rocznicy urodzin
- 2007 – wystawa plastyczna w Klubie „Spichlerz” w Olsztynie z okazji 80. rocznicy urodzin
- 2009 – wystawa plastyczna „Olsztyn w akwareli” w Klubie „Sąsiedzi” w Olsztynie
- 2009 – wystawa plastyczna „Architektura Starego Olsztyna” w Galerii „Centrum Młodych” Polsko-Niemieckiego Centrum Młodzieży Europejskiej w Olsztynie
Wystawy zbiorowe
Brał udział w wielu wystawach w kraju i za granicą. Między innymi:
- 1969 – Konkursie „Diabły Warmii, Mazur i Powiśla” – wyróżnienie za pracę Lataniec
- 1976 – zbiorowa wystawa plastyków amatorów w Olsztynie
- 1977 – Wojewódzki Przegląd Sztuki Ludowej w Olsztynku – II nagroda w plecionkarstwie
- 1977 – ogólnopolska wystawa resortu MSW w Warszawie – II nagroda
- 1978 – wystawa regionalna w Białymstoku
- 1979 – Ogólnopolska Wystawa Wojsko Polskie w Warszawie
- 1979 – ogólnopolska wystawa resortu MSW w Warszawie
- 1980 – ogólnopolska wystawa Cepelii w Częstochowie – II nagroda
- 1980 – ogólnopolska wystawa emerytów i rencistów Złote Ręce w Bydgoszczy – II nagroda
- 1980 – ogólnopolska wystawa w Warszawie – II nagroda za rzeźbę „Warmiacy”
- 1981 – I Przegląd Rzeźby Ludowej i Nieprofesjonalnej w Biskupcu – III nagroda
- 1982 – wystawa Polska Sztuka Ludowa w Sofii (Bułgaria)
- 1982 – XIII Wojewódzki Przegląd Plastyki Nieprofesjonalnej w Mrągowie – wyróżnienie
- 1982 – II Wojewódzki Przegląd Rzeźby Ludowej i Nieprofesjonalnej w Biskupcu – II nagroda za zestaw rzeźb
- 1983 – wystawa Polska Sztuka Ludowa w Poczdamie (Niemiecka Republika Demokratyczna)
- 1983 – wystawa plastyczna w Kaliningradzie (ZSRR)
- 1983 – III Wojewódzki Przegląd Rzeźby Ludowej i Nieprofesjonalnej w Biskupcu – I nagroda za płaskorzeźbę „Orka wczoraj i dziś”
- 1983 – I Wojewódzkie Triennale Plastyki Nieprofesjonalnej Olsztyn ‘83
- 1983 – ogólnopolska wystawa Wojsko w sztuce ludowej
- 1984 – Wojewódzki Plener Plastyki Nieprofesjonalnej Rudziska ’84
- 1984 - IV Wojewódzki Przegląd Rzeźby Ludowej i Nieprofesjonalnej w Biskupcu – nagroda za płaskorzeźbę o ciekawej fakturze i kolorystyce
- 1985 – Wojewódzki Plener Plastyki Nieprofesjonalnej Rudziska ’85
- 1986 – VI Wojewódzki Przegląd Rzeźby Ludowej i Nieprofesjonalnej w Biskupcu – I nagroda za rzeźbę „Pieta”
- 1987 – XVIII Wojewódzki Przegląd Plastyki Nieprofesjonalnej w Mrągowie - I nagroda za pejzaż warmiński
- 1987 - VII Wojewódzki Przegląd Rzeźby Ludowej i Nieprofesjonalnej w Biskupcu – nagroda za zestaw rzeźb w drewnie Diabły
- 1987 – wystawa rzeźby amatorskiej – Diabły w Łęczycy
- 1987 – wystawa rzeźby amatorskiej w Łodzi
- 1987 – poplenerowa wystawa plastyczna w Dybawce k. Przemyśla
- 1988 – wystawa konkursowa w Iławie – I nagroda za „Zestaw diabłów”
- 1989 – Przeglądzie Sztuki Ludowej Warmii i Mazur w Olsztynie
- 1993 – Przeglądzie Sztuki Ludowej w Elblągu
- 1994 - XIV Wojewódzki Przegląd Rzeźby Ludowej i Nieprofesjonalnej w Biskupcu – III miejsce w kategorii rzeźby ludowej
- 1996 – wystawa konkursowa w Iławie – I nagroda za rzeźby „Święta Rodzina”
- 1996 – XVI Wojewódzki Przegląd Rzeźby Ludowej i Nieprofesjonalnej w Biskupcu – II miejsce w kategorii rzeźby ludowej za rzeźbę „Kapela Ludowa”
- 1997 – wystawa „Świety Wojciech” w twórczości ludowej” w Lednicy
- 1998 – XVIII Wojewódzki Przegląd Rzeźby Ludowej i Nieprofesjonalnej w Biskupcu – wyróżnienie za rzeźby polichromowane „Baba Jaga”, „Harmonista”, „Klarnecista”
- 1999 – XIX Wojewódzki Przegląd Rzeźby Ludowej i Nieprofesjonalnej w Biskupcu – wyróżnienie za czerpanie inspiracji z tradycji warmińskich
- 1999 – XXX Wojewódzki Przegląd Plastyki Nieprofesjonalnej Mrągowo ‘99
- 2000 – XXXI Wojewódzki Przegląd Plastyki Nieprofesjonalnej w Mrągowie
- 2001 – XXI Wojewódzki Przegląd Rzeźby Ludowej i Nieprofesjonalnej w Biskupcu – wyróżnienie za zestaw rzeźb
- 2005 – XXV Wojewódzki Przegląd Rzeźby Ludowej i Nieprofesjonalnej w Biskupcu - wyróżnienie honorowe za pracę Szachy
- 2005 – XXV Przegląd Twórczości Klubu Plastyka Amatora „Sąsiedzi” w Olsztynie
- 2005 – wystawa plastyczna „Od Nikifora do Ociepki” w Muzeum Budownictwa Ludowego Park Etnograficzny w Olsztynku
- 2006 – XXVI Wojewódzki Przegląd Rzeźby Ludowej i Nieprofesjonalnej w Biskupcu – wyróżnienie za zestaw rzeźb
Corocznie bierze udział w Wojewódzkich Przeglądach Plastyki Nieprofesjonalnej w Mrągowie oraz Przeglądach Twórczości Klubu Plastyka Amatora „Sąsiedzi” w Olsztynie
Odznaczenia
- 1973 – Złota odznaka „Zasłużony dla Warmii i Mazur”
- 1973 – Srebrny Krzyż Zasługi
- 1974 – Medal 30-lecia Polski Ludowej
- 1976 – Złota Odznaka PZPN
- 1984 – Medal 40-lecia Polski Ludowej
- 1988 – Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
- 1998 – „Złoty Krzyż Zasługi”
- 2003 – „Zasłużony Obywatel Olsztyna”
- Brązowa, Srebrna i Złota Odznaka „W służbie narodu”
Bibliografia
- Ankieta, Dokumenty Życia Społecznego Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Olsztynie, Sygn. 80/09/11
- Ankieta , Archiwum Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie, Sygn, 31/405
- Beba, Bożena: Współczesna sztuka ludowa na Warmii i Mazurach / Bożena Beba. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2008.
- Tadeusz Czapliński, Życiorys, Archiwum Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie, Sygn, 31/405
