Kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Bartołtach Wielkich

Z LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR
Skocz do: nawigacja, szukaj
Źródło: www.polskaniezwykla.pl
Źródło: www.panoramio.com
Źródło: Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej. T. 1, red. B. Magdziarz, Olsztyn 1999, s. 101.
Fot. Joanna Jakutowicz. 2012 rok.
Źródło: www.kolomedievi.umk.pl
Fot. Joanna Jakutowicz. 2012 rok.
Źródło: www.kolomedievi.umk.pl

Zabytek architektury sakralnej wzniesiony na początku XVIII wieku.

Lokalizacja

Kościół został wybudowany na terenie wsi Bartołty Wielkie (niem. Groβ Bartelsdorf). Wieś położona jest pomiędzy Jeziorem Tumiańskim i Bartołtem Wielkim, w gminie Barczewo, w powiecie olsztyńskim.

Historia

Pierwsze wzmianki na temat świątyni w tej miejscowości pochodzą z końca XIV wieku. W wieku XVI na jej miejscu wybudowano nowy kościół. W dniu 14 marca 1582 roku jego konsekracji dokonał biskup warmiński Marcin Kromer. Budowla ta została jednak zniszczona w wyniku pożaru w 1620 roku. Na przełomie XVII i XVIII wieku na jej fundamentach i pozostałościach murów wzniesiono obecny kościół. W 1702 roku jego poświęcenia dokonał biskup Andrzej Załuski. W połowie XIX wieku kościół ten został przebudowany, a w 1897.roku drewnianą wieżę dzwonniczą zastąpiono konstrukcją murowaną. Od 1862 roku istnieje tu parafia pw. św. Jakuba Apostoła.

Opis

Jest to kościół orientowany, salowy, murowany z cegły, z wyjątkiem wieży otynkowany. W ukształtowaniu jego bryły widać wpływy gotyckie. Współistnieją one z barokowym detalem architektonicznym i elementami dekoracji wnętrza (regencyjna ornamentyka stropu w prezbiterium). Po stronie wschodniej znajduje się niższe i nieco węższe od nawy, półkoliście zamknięte prezbiterium. Na jego szczycie wznosi się niewielka latarenka zwieńczona chorągiewką z datą 1888. Po stronie zachodniej znajduje się wieża z kruchtą w przyziemiu. W dolnych kondygnacjach ma ona kształt prostokątny, w wyższych, zwężających się ku górze, ośmiokątny. Całość wieńczy hełm kopułowy i latarnią i umieszczonym na szczycie kutym, metalowym krzyżem. Ściany korpusu nawowego, z prostokątnymi oknami zamkniętymi łukiem odcinkowym, wzmocnione zostały szkarpami. Całość zamknięto dachem dwuspadowym krytym dachówką. We wnętrzu zastosowano strop drewniany płaski.

Wyposażenie

Większość wyposażenia datuje się na XIX wiek. Z okresów wcześniejszych pochodzi m.in.:

  • barokowy ołtarz główny z około 1700 roku, z obrazem św. Jakuba Apostoła,
  • rokokowa ambona,
  • renesansowa płyta nagrobna Michała Lubieńskiego z 1624 roku.

W przedsionku kościoła znajduje się także, pochodząca z przydrożnej kapliczki, ludowa rzeźba Matki Boskiej trzymającej na kolanach martwego Jezusa Chrystusa

Ciekawostki

W kościele tym odbywają się koncerty towarzyszące w ramach Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Chóralnej im. Feliksa Nowowiejskiego w Barczewie.

Zobacz też

Bibliografia

  1. Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej. Tom 1 / red. Bronisław Magdziarz. – Olsztyn : Kuria Metropolitalna Archidiecezji Warmińskiej, 1999. – S. 100-101.
  2. Skurzyński, Piotr: Warmia i polskie Dolne Prusy: przewodnik turystyczny / Piotr Skurzyński. – Gdynia : Wydawnictwo Region, 2012. – S. 54-55.

Linki

Źródło: „http://leksykonkultury.ceik.eu/index.php?title=Kościół_pw._św._Jakuba_Apostoła_w_Bartołtach_Wielkich&oldid=59722”