Jan Chłosta
(1938- ) – historyk, badacz dziejów Warmii, publicysta, krytyk literacki, encyklopedysta
Biografia
Urodził się 27 grudnia 1938 r. w Olsztynie, w rodzinie warmińskiej pochodzącej ze Starych Włók koło Barczewa. W 1961 r. rozpoczął naukę w Studium Nauczycielskim w Olsztynie, a w 1964 r. studia w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Gdańsku. Dyplom Filologii Polskiej uzyskał w 1968 r. Praca dyplomowa nosiła tytuł „Zawartość prasy literackiej i naukowej województwa olsztyńskiego 1945-1968”. W 1975 r. na Uniwersytecie Wrocławskim obronił pracę doktorską z zakresu historii pt.: „Rola „Gazety Olsztyńskiej” w utrwalaniu polskości Warmii, Mazur i Powiśla w latach 1918-1939”. Mieszka i pracuje w Olsztynie.
Działalność
W latach 1960-1984 pracował w Oddziale Wojewódzkim Stowarzyszenia PAX w Olsztynie (od 1974 r. był prezesem Stowarzyszenia), a następnie do końca 1986 r. jako redaktor naczelny Instytutu Wydawniczego PAX w Warszawie. W latach 1990-2006 był dyrektorem Warmińsko-Mazurskiego Oddziału Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” w Olsztynie. Jest pracownikiem naukowym Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie (do 2009 r. pełnił funkcję przewodniczącego Komisji do Badań nad Kulturą Warmii i Mazur, od 2009 r. wiceprezesa Towarzystwa Naukowego im. Wojciecha Kętrzyńskiego) i wykładowcą na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. Jest członkiem wielu stowarzyszeń naukowych.
Publikacje
Jest autorem ponad 700 artykułów publicystycznych i naukowych o tematyce regionalnej, drukowanych od 1960 r. w „Życiu Olsztyńskim”, „Słowie na Warmii i Mazurach”, „Posłańcu Warmińskim”. Opublikował także ponad dwadzieścia książek, szkiców i prac naukowych na temat przeszłości Warmii, Mazur i Powiśla. Wśród prac można wymienić m.in.:
- Wydawnictwo „Gazety Olsztyńskiej” w latach 1918-1939 (1977)
- Olsztyńskie biografie literackie 1945-1988 (1991)
- Znani i nieznani olsztyniacy XIX i XX wieku (1996)
- Ludzie godni pamięci - warmińsko-mazurscy patroni olsztyńskich ulic (1997)
- Warmia i Mazury w literaturze polskiej i niemieckiej po 1945 r. (1998)
- Prusy Wschodnie w literaturze niemieckiej l 945-1990 (1999)
- Wybór reportaży o Warmii i Mazurach 1945-1949 (1999)
- Słownik Warmii historyczno-geograficzny (2002)
- Dzieje Dywit (2008) – wspólnie z Markiem Książkiem
- Zwyczaje i obrzędy na Warmii (2009)
Jan Chłosta jest również autorem i redaktorem serii Wspomnień o warmińskich i mazurskich pisarzach i działaczach oświatowo-kulturalnych m.in.: Marii Zientarze-Malewskiej, Władysławie Gębiku, Emilii Sukertowej-Biedrawinie, Karolu Małłku, Władysławie Knosalinie, Janie Boenigku czy Otylii Grotowej, Sewerynie Pieniężnym, Kazimierzu Jaroszyku.
Nagrody
- Nagroda im. Michała Lengowskiego
- Nagroda Miasta Olsztyna.
- Nagroda im. Biskupa Ignacego Krasickiego i Medalu „Godzien Kraj Kochania” za: „ukazanie w swoim dorobku naukowo-publicystycznym odwiecznej obecności kultury Warmii w kulturze polskiej ze szczególnym uwzględnieniem prac biograficznych i encyklopedycznych, poświęconym ludziom oraz wydarzeniom tworzącym historię Warmii, Mazur i Powiśla”. (2005)
- Nagroda Osobowość Warmii i Mazur w kategorii: kultura (2009)
Odznaczenia
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2005)
Bibliografia
- Olsztyńskie biografie literackie 1945-1988 / praca zbiorowa pod red. Jana Chłosty. – Olsztyn : Towarzystwo Naukowe im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1991. – S. 115.
- Rojek, Józef Jacek: Literaci & literatura Warmii i Mazur. Przewodnik eseistyczny / Józef Jacek Rojek. – Olsztyn : Fundacja Środowisk Twórczych, 2008. - S. 119-120.
- Chłosta, Jan: Piękna ojczyzna : pół wieku prostowania historycznych ścieżek / Jan Chłosta ; rozm. Krzysztof Panasik // „Gazeta Olsztyńska”. - 2004, nr 135, s. 10.
- Chłosta, Jan: Wierny swojej ziemi : Jan Chłosta – historyk Warmii / rozm. Tadeusz Matulewicz // „Kulisy Warmii i Mazur”. – 2001, nr 48/49, s. 28.
