Bohdan Głuszczak

Z bloga Human - studiuj po ludzku
Źródło: http://felcio.blox.pl

(1936- ) – olsztyński aktor i reżyser, dyrektor Olsztyńskiej Pantomimy Głuchych, pracownik dydaktyczny Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, profesor sztuk teatralnych, mieszkaniec Olsztyna.

Biografia

Urodził się 1 stycznia 1936 r. w Hajnówce (woj. podlaskie). Dzieciństwo częściowo spędził w warszawskim Domu Dziecka. Ukończył liceum w Paczkowie. W lipcu 1953 r. zamieszkał w Morągu, gdzie jego ojciec Feliks od kilku miesięcy pracował w morąskiej fabryce sklejek. Tam zaczął pierwszą pracę w funkcji sekretarza miejscowego sądu, a następnie w miejscowym banku – w obu miejscach pracował bardzo krótko. W morąskim Powiatowym Domu Kultury zaangażował się w działania koła teatralnego. Jednak wkrótce – w okresie od 1954 r. do maja 1956 r. pracował w garbarni w Zalewie, następnie znów wrócił do Morąga, aby zatrudnić się przy produkcji w Fabryce Sklejek. Jednocześnie ponownie działał jako aktor w morąskim kole teatralnym, który prowadziła Helena Zimnoch, przedwojenna aktorka teatrów amatorskich Bohdan Głuszczak swoją karierę artystyczną rozpoczynał w 1953 r. w działającym teatralnym zespole amatorskim w Zalewie, pow. morąski. W 1956 r. ukończył Wydział Reżyserski Teatru Niezawodowego oraz Wydział Aktorski (w 1964 r.) Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi. Przewody kwalifikacyjne I i II stopnia zakończył w 1983 i 1991 r. 12 kwietnia 1999 r. uzyskał tytuł profesora sztuk teatralnych. Początkowo wykładał w łódzkiej uczelni – w l. 1969-1977 jako starszy wykładowca, następnie w l. 1979-1989 jako adiunkt, a 1 do 1992 r. jako starszy wykładowca i w 1994 r. jako profesor nadzwyczajny. Wykładał również w olsztyńskich uczelniach: Wyższej Szkole Pedagogicznej oraz na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim – od 1994 r. jako profesor nadzwyczajny w Katedrze Wiedzy i Edukacji Teatralnej na Wydziale Humanistycznym. Swoimi badaniami obejmował formy teatralne w dydaktyce, a zwłaszcza – kształtowanie osobowości poprzez sztukę teatralną.
Od 1959 r. zaangażował się w działalność Pantomimy Olsztyńskiej, regionalnego teatru amatorskiego głuchoniemych. Głuszczak został kierownikiem artystycznym instytucji – następnie przez 30 lat był jej dyrektorem (do 1989 r.) i twórcą największych spektakli: zrealizował wraz z aktorami dwadzieścia dwa widowiska (nakręcono o nich osiem filmów, m.in. Parasolki (sfilmowane potem jako W kręgu ciszy – film nagrodzony w Cannes), Order Anny (wg Czechowa), Płaszcz (wg Gogola), Caprichos (wg rysunków Goi), Apokalipsa (wg Objawienia Jana Ewangelisty). Do kwietnia 1998 roku miała dwadzieścia trzy premiery (w tym pięć dziecięcych). W 1967 r. zdał egzamin reżyserski teatru dramatycznego. Od 1959 r. był także kierownikiem artystycznym olsztyńskiego Wojewódzkiego Domu Kultury, zaś od 1962 r. - aktorem Teatru im. Stefana Jaracza w Olsztynie.
W l. 1960-1989 był członkiem Polskiego Związku Głuchych, zaś w l. 1984-1990 – Narodowej Rady Kultury.

Źródło: Zbiory WBP w Olsztynie

Działalność artystyczna

Głuszczak ma w swoim dorobku 22 przedstawienia autorskie oraz 8 filmów i widowisk telewizyjnych (l. 1970-1989). Był autorem 120 realizacji scenicznych – autorskich, reżyserskich i choreograficznych. Współpracował z wieloma wybitnymi twórcami, m.in. Augustynem Blochem, Agnieszką Holland, Andrzejem Konicem.

Filmografia

• 1970 r. – Pierścień Księżnej Anny
• 1972 r. – serial Czarne Chmury
• 1976 r. – Kruk
• 1976 r. – Rzecz listopadowa
• 1981 r. – Miłość ci wszystko wybaczy
• 1992 r. – Księga Krzysztofa Kolumba

Reżyseria spektakli teatralnych i telewizyjnych

(wybór)

• 1968 - Kulig Leona Schillera (spektakl TV)
• 1978 – mimodram Galatea do muzyki Czesława Niemena w 9 epizodach (prezentowany m.in. w Czechosłowacji, RFN i Bułgarii)
• 1982 - Bankiet wg Witolda Gombrowicza do muzyki Czesława Niemena (prezentowany m.in. w Finlandii i RFN)
• 1983 – Rzecz o Jędrzeju Wowrze (przedstawienie Teatru Lalek „Pleciuga”)
• 2000 – Gilgamesz
• 2006 - Żywoty świętych (tekst oparty na gawędach ludowego twórcy Jędrzeja Wowry).

Źródło: Pantomima Olsztyńska. Teatr Pantomimy Związku Zawodowego Pracowników Spółdzielczości Pracy przy Wojewódzkim Domu Kultury w Olsztynie, red. Bohdan Głuszczak, współpraca Jolanta Juran, opracowanie graficzne i techniczne Bożena Jankowska, Olsztyn, 1977.

Okładka płyty CD produkcji TVP Olsztyn wydanej z okazji 60-lecia pracy artystycznej Bohdana Głuszczaka
Źródło: Archiwum Andrzeja Cieślaka

Choreografia

- 1984 - Odyseja artysty (impresja filmowa z udziałem aktorów i zespołu Pantomimy Głuchych w Olsztynie

• 1992 - Księga Krzysztofa Kolumba do muzyki Czesława Niemena (spektakl telewizyjny-zapis przedstawienia, zrealizowanego w Teatrze Miejskim w Gdyni; premiera 8 sierpnia 1992 r. na pokładzie „Daru Pomorza”).

Nagrody i odznaczenia

• 1967 r. – Zasłużonym dla Warmii i Mazur
• 1969 r. – Zasłużony Działacz Kultury
• 1971 r. – Złota Odznaka Polskiego Związku Głuchych
• 1972 r. – Zasłużony dla Miasta Olsztyna
• 1973 r. – nagroda Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie za upowszechnianie kultury
• 1974 r. – nagroda czasopisma „Warmia i Mazury”
• 1975 r. – Złoty Krzyż Zasługi
• 1979 r. – Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
• 1983 r. – Nagroda UNESCO Światowej Federacji Głuchych
• 1984 r. – Nagroda Ministra Spraw Zagranicznych
• 1988 r. – Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• 2002 r. – Medal Komisji Edukacji Narodowej
• 2012 r. - tytuł „Honorowy Obywatel Olsztyna”

Publikacje

Opublikował ok. 100 publikacji własnych i wywiadów, poza tym ok. 200 recenzji.

Ciekawostki

• Zainteresowania osobiste Głuszczaka to turystyka oraz praca na działce (zwłaszcza uprawa kwiatów).

Bibliografia

1. Fryta, Karol: Mimo że jestem emerytem, cały czas czekam na propozycje : uniwersytet uhonorował Bohdana Głuszczaka księgą jubileuszową / Karol Fryta // „Gazeta Olsztyńska”. - 2008, nr 11, s. 8.
2. Głuszczak, Bohdan: Prof. Głuszczak: Teatr do mnie przyszedł / Bohdan Głuszczak ; rozm. Ada Romanowska // „Nasz Olsztyniak”. -Nr 477 (2008), s. 11.
3. Oracki, Tadeusz: Twórcy i działacze kultury w województwie olsztyńskim w latach 1945-1970 : materiały biograficzne / Tadeusz Oracki. - Olsztyn 1975. s.58-59.
4. Róbcie teatr... / pod red. Iwony Grzesiak. Aliny Naruszewicz-Duchlińskiej, Andrzeja Staniszewskiego. - Olsztyn : Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 2007.
5. Słownik biograficzny profesorów Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie / [oprac. zespół aut. Maria Fafińska et al. ; słowo wstępne Józef Górniewicz]. - Wyd. 2. - Olsztyn : Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 2009. – S. 56-57.