Uniwersytet Ludowy w Jurkowym Młynie

Z LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR
Skocz do: nawigacja, szukaj
Motto studentów Uniwersytetu w Jurkowym Młynie.[1]
Źródło:http://www.garnek.pl
http://www.muzeum.olsztyn.pl

Placówka oświatowa powoływana w celu repolonizacji młodzieży zamieszkującej teren Warmii, działająca w latach 1946-1950.

Historia

Uniwersytet Ludowy w Jurkowym Młynie koło Morąga (obecnie Jurecki Młyn) rozpoczął swoją działalność 10 czerwca 1946 r. i był jedną z dwóch placówek tego typu w dawnym województwie olsztyńskim (drugi to Mazurski Uniwersytet Ludowy w Rudziskach[2]). Placówka została powołana z inicjatywy Instytutu Mazurskiego w Olsztynie, a jej głównym organizatorem i dyrektorem został zasłużony działacz warmiński Jan Boenigk. Na początku 1948 r. Uniwersytet przestał podlegać Instytutowi Mazurskiemu i został przekazany Wojewódzkiemu Związkowi Samorządowemu, a jesienią 1949 r. przejął go Związek Samopomocy Chłopskiej w Olsztynie. Uniwersytet działał do 31 sierpnia 1950 r.

Cele

Celem edukacyjnym szkoły była repolonizacja młodzieży warmińskiej oraz przygotowanie do pracy. W pracy repolonizacyjnej zmierzano do wychowania młodzieży w jak najściślejszym związku z ojczyzną. Wychodzono z założenia, że młodzież warmińska powinna być przygotowana do życia społeczno-kulturalnego, politycznego jak i do pracy zawodowej na równi z wszystkimi obywatelami polskimi. Starano się kształtować w niej poczucie równowartości z innymi mieszkańcami Warmii i Mazur oraz więzi z mieszkańcami innych regionów kraju. Pod koniec 1948 r. wraz ze zmianą instytucji prowadzącej nastąpiły zmiany programowe. Dotychczasowy charakter ogólnokształcący, uzyskiwany dzięki dużej liczbie zajęć z zakresu wiedzy o regionie oraz zajęć kulturalnych, został ograniczony na rzecz uzawodowienia.

Działalność

W odróżnieniu od Mazurskiego Uniwersytetu w Rudziskach, prowadzonego przez Karola Małłka, w Jurkowym Młynie gromadzono młodzież nie tylko miejscową. Przyjmowano tam też słuchaczy urodzonych w innych rejonach Polski. Możliwość dostępu do tej placówki młodzieży nie tylko autochtonicznej była ważnym elementem praktycznej realizacji procesów integracyjnych wszystkich grup mieszkańców Warmii i Mazur. Ponadto przez wzajemne kontakty i współżycie różnych grup młodzieży następował proces ich zbliżenia i likwidacji ujemnych stereotypów. Personel pedagogiczny stanowili nauczyciele polskich szkół z okresu międzywojnia na Warmii i Powiślu: Alfons Barczewski, Jan Hedrych, potem Konrad Sikora oraz Elżbieta Jankowska i Franciszek Jankowski. W Uniwersytecie Ludowym prowadzone były zajęcia z języka polskiego, historii i kultury polskiej, piśmiennictwa i dziejów Warmii i Mazur, ponadto wybrane zagadnienia z ekonomii politycznej, spółdzielczości i rachunkowości gospodarczej. Ważną część edukacyjną pełniły zajęcia świetlicowe, w trakcie których uczniowie odtwarzali inscenizacje przygotowane przez Jana Boenigka na podstawie tekstów ks. Walentego Barczewskiego, Adama Mickiewicza, Juliana Tuwima. Organizowano też wycieczki do głównych ośrodków kulturalnych kraju. Młodzież prowadziła 350-hektarowe gospodarstwo rolne, które zapewniało im utrzymanie w czasie nauki.

Osiągnięcia

W ciągu czterech lat funkcjonowania zorganizowano 6 turnusów (w czasie każdego turnusu uczyło się na Uniwersytecie 40-45 osób).

Przypisy

  1. ↑ Tkanina z Prawdami Polaków wykonana w 1946 roku na Uniwersytecie Ludowym w Jurkowym Młynie k. Morąga, który w oparciu o hasło „Jesteśmy Polakami” realizował swój program pracy repolonizacyjnej. Pięć Prawd Polaków zebranych zostało przez Związek Polaków w Niemczech, a akt ich ogłoszenia odczytał dr Jan Kaczmarek. W akcie tym czytamy: „Prawdy te nie z rozumu mędrców wielkich się wywodzą, ale z najprostszych serc Ludu Polskiego wydobyte są”. Prezentowany obiekt należy do cennych muzealiów przechowywanych w Dziale Historii Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie.
  2. ↑ Oba uniwersytety różniły się od siebie metodami i programami, a nawet sposobami rekrutacji słuchaczy.

Bibliografia

  1. Bierkowski, Tadeusz: Społeczny ruch kulturalno-oświatowy na Warmii i Mazurach w latach 1945-1970 / Tadeusz Bierkowski. - Bydgoszcz-Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie, 1980. - S. 70-77.
  2. Był z Warmią jak kość, co obraca się w stawie... Wspomnienia o Janie Boenigku / wstęp i oprac. Jan chłosta. - Olsztyn : Oddział Warmińsko-Mazurski Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana”, 2003. - S. 15-16.
  3. Warmia i Mazury w Polsce Ludowej / praca zbiorowa pod red. Edmunda Wojnowskiego, - Olsztyn : OBN, 1985. - S. 93.
Źródło: „http://leksykonkultury.ceik.eu/index.php?title=Uniwersytet_Ludowy_w_Jurkowym_Młynie&oldid=12282”