Ryszard Tomczyk

Źródło: www.etygiel.pl/

(1931-2020) – artysta malarz, krytyk literacki, teatralny i artystyczny, pisarz i publicysta związany z Elblągiem, kronikarz życia kulturalnego miasta, animator kultury

Biografia

Urodził się 4 kwietnia 1931 r. w Radomiu. Ukończył polonistykę w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Gdańsku i studiował w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Sopocie. W 1976 r. obronił pracę doktorską z teatrologii na Uniwersytecie Gdańskim. Mieszkał i pracował w Elblągu. Zmarł 8 listopada 2020 r. Pochowany jest na cmentarzu Dębica w Elblągu.

Działalność

W latach 1953-1994 pracował jako nauczyciel, m.in. w Oficerskiej Szkole Piechoty w Elblągu, w Wojskowym Ośrodku Szkolenia Ogólnego (od 1857 r.), a także w I i III Liceum Ogólnokształcącym w Elblągu (w latach 1962-1964 pełnił funkcję zastępcy dyrektora). W 1965 r. rozpoczął współpracę z Centrum Sztuki Galeria EL w Elblągu. Jej dyrektorem był w latach 1980-1987. Od 1976 r. należy do Związku Polskich Artystów Plastyków. W latach 1982-1987 był redaktorem naczelnym „Kwartalnika Galeria EL”, a następnie „Elbląskiego Magazynu Ilustrowanego” (1991-1992), elbląskiego kwartalnika „Tygiel” (1991-1996), dwutygodnika „Jednak Centrum” (1996-1998) i dwutygodnika „Regiony” (1998-2001). Wielokrotnie był komisarzem wystaw plastycznych, w tym takich, jak „Salon Elbląski”. Wymyślił i prowadził Międzyszkolny Zespół Humanistyczny, ogłaszając konkursy dla młodzieży objawiającej uzdolnienia literackie, a potem w Elbląskim Towarzystwie Kulturalnym inicjował konkursy na wspomnienia dla mieszkańców Elbląga i regionu. W 1977 r. był założycielem Studium Wiedzy o Teatrze, Filmie i TV (pierwotnie: Studium Wiedzy o Teatrze), współzałożycielem (w 1975 r.) elbląskiego oddziału Związku Polskich Artystów Plastyków, oraz - przez pewien czas – prezesem Elbląskiego Towarzystwa Kulturalnego. W latach 2000-2009 był również prezesem Stowarzyszenia Elbląski Klubu Autorów SEKA.

Publikacje

Jest autorem kilkudziesięciu prac naukowych i literackich, licznych tekstów krytyczno-artystycznych i teatralnych. Opublikował m.in.:

• Spectaculum i kabaretowe rymoklepanki (1981)
• Życie kulturalne w Elblągu w latach 1945-1985 (1987)
• Bedeker elbląski (2000)
• Elbląg literacki : rzecz o kształtowaniu się środowiska literackiego w Elblągu w latach 1945-1995 (2000) - współautor Janusz Ryszkowski
• Zadra. Kruszenie piedestału (1996)
• O, gród!..., ale nieplewiony : elbląskie powiastki, anegdoty, facecje, dykteryjki i donoski z minionego półwiecza (2000)
• Brama : śpiewogra sceniczno-trotuarowa oparta na pogwarkach oraz legendach i wątkach historycznych z dziejów Elbląga w dwóch częściach (2001)
• Było, minęło : opowiadania domowe (2001)
• Pakamera (2002)
• Recenzje literackie cz. I (2002), cz. II (2005), cz. III (2009)
• Tobół : teksty do powieści (2004)
• Nie samym chlebem (2008)
• Schody : teksty do powieści (2010)
• Otrzęsiny. Lata 1953 – 1993 (2014)
• Podróżujący (2015)
• Literaci Elbląskiego Trzydziestolecia 1989-2019 Antologia (2019), inicjator i redaktor naczelny tej obszernej publikacji, która liczy 572 strony.
• Teksty nadobowiązkowe - Wydawnictwo POLIGRAF (2020), ostatnia książka napisana w życiu autora.

Jest również redaktorem i współtwórcą m.in.:

• Mój świat : próby literackie uczniów środowiska elbląskiego (1980) – współpraca Jerzy Jan Kolendo
• Zielone wspominając lata : ze wspomnień pionerów Elbląga i Ziemi Elbląskiej (1980) – współpraca Jerzy Jan Kolendo
• ...Ocalić od zapomnienia : półwiecze Elbląga (1945-1995) w pamiętnikach, notatkach i materiałach wspomnieniowych ludzi Elbląga (1997)
• Koło Pionierów Elbląga - księga jubileuszowa (2005) – współpraca Andrzej Groth, Wacław Krasowski

Jako publicysta i recenzent teatralny, a także sprawozdawca z wydarzeń na obszarze sztuki współpracował szczególnie z „Głosem Elbląga”, z tygodnikiem „Wiadomości Elbląskie”, a w „Roczniku Elbląskim” zamieszczał szkice oraz sprawozdania z działalności miejscowych instytucji kulturalnych. fot. Wiktor Mazurkiewicz

Twórczość

W swoim pisarstwie uprawia twórczość literacką, gramatyczną i satyryczną. W malarstwie reprezentuje pogranicze surrealizmu, ekspresjonizmu i abstrakcjonizmu. Przez lata stosował głównie farby olejne i akrylowe, od około 15 lat przeważają techniki własne.

Wystawy

Jako malarz wystawiał swoje prace (indywidualnie i na pokazach zbiorowych) w kraju i za granicą, a część z nich znajduje się w zbiorach muzealnych, galeryjnych i prywatnych w Polsce i poza krajem.

Galeria

Zdjęcia autorstwa Wiktora Mazurkiewicza.

• 

  Ryszard Tomczyk w 2018 r.
• 

  Wariacja kosmiczna, 2016, olej, 80 x 90
• 

  Adoracja form stereometrycznych, 2016, akryl, 72 x 90
• 

  Bożenka, 2001, pastel, 33 x 37
• 

  Ager boleti, 2017, technika mieszana, 56 x 66
• 

  Kazinowe pole, 2008, olej, 59 x 108
• 

  TRICKT, 2002, techn. własna, 44 x 58
• 

  Ściana żyta, 2008, pastel, 43 x 58
• 

  Dęby, 1997, technika własna, 62 x 88
• 

  Ostatnie zdjęcie Ryszarda Tomczyka wyk. 15 dni przed jego niespodziewaną śmiercią
• 

  obraz namalowany w Borach Tucholskich we wsi Linówek i cały czas wisiał na ścianie pokoju w domku letniskowym Tomczyków. Podczas wyprowadzki z Linówka około 2007 roku (kilka transportów do Elbląga), obraz zaginął i nie został odnaleziony (prawdopodobna kradzież pod nieobecność gospodarzy).

Bibliografia

1. Dubiella-Polakowska, Magdalena: Życie społeczne Elbląga w latach 1945-2000 / Magdalena Dubiella-Polakowska. - Elbląg : Elbląska Uczelnia Humanistyczno-Ekonomiczna, 2002. – S. 393-396.
2. Kto jest kim w województwie warmińsko-mazurskim / red. Grażyna Gregorowicz. - Olsztyn : Ga Ga Art, 2001. - S. 148.

Zobacz też

• Filmowy felieton o R.Tomczyku na eŚwiatowid.pl [1] oraz jego relację z jego wystawy w Światowidzie [2]
• Materiał filmowy o archiwum R.Tomczyka na eŚwiatowid.pl [3]
• Strona internetowa Urzędu Miasta w Elblągu www.umelblag.pl
• Strona internetowa Centrum Sztuki Galeria EL w Elblągu www.galeria-el.pl
• Przychodzki, Lech L: Pasja według mistrza Ryszarda / Lech L. Przychodzki. Materiał na stronie www.infopol.lt