Gmach poczty cesarskiej w Olsztynie

Źródło: C. Grabowska, Olsztyn na starych pocztówkach, Olsztyn 2003, s. 211.

Fot. A. Romulewicz. 2013 rok

Fot. A. Romulewicz. 2013 rok

Fot. A. Romulewicz. 2013 rok

Zabytek architektury wzniesiony pod koniec XIX wieku.

Lokalizacja

Gmach poczty cesarskiej wybudowano w Olsztynie, przy ulicy Wilhelmowskiej (niem. Wilhelmstraβe, obecnie ulica Seweryna Pieniężnego), obok której zbiegały się ulice Pocztowa (niem. Treudankstraβe, obecnie 22 Stycznia) i Karola (niem. Karlstraβe, obecnie Lelewela).

Historia

Przygotowania do budowy poczty w Olsztynie rozpoczęto na wiosnę 1886 roku. Na jesieni tego roku osiągnięto stan surowy, a już 1 października 1887 roku budynek został oddany do użytku. W 1907 roku podjęto plan rozbudowy gmachu. Przedłużono wówczas główną jego fasadę o cztery osie okienne, powiększono zaplecze o halę ekspedycyjną. Z tyłu budynku podniesiono korpus o jedno piętro. W 1928 roku dobudowano również boczne skrzydło z bramą od ul. 22 Stycznia. Autorem projektu modernizacji obiektu był August Feddersen.

Opis

Nowy budynek poczty, wzniesiony w stylu neogotyckim, ozdobiono bogatym detalem architektonicznym (liczne wykusze, załamania bryły i ozdobniki, jak np. rozety) i zdobieniami z glazurowanej cegły. Dach pokryto łupkiem. Ponad drzwiami zamontowano zegar. Z umieszczonych na dachu żelaznych wieżyczek rozchodziły się biegnące we wszystkich kierunkach kable napowietrznych linii telefonicznych i telegraficznych. Pierwotnie budynek od frontu był symetryczny, oś środkową nad portalem akcentował trójkątny szczyt wysunięty z okapu, na pozostałych osiach okiennych między ryzalitami występowały ozdobne lukarny (wymienione w 1928 roku w czasie rozbudowy budynku). Indywidualnego charakteru nadaje wyglądowi gmachu wzajemne odwrócenie proporcji obu kondygnacji – parter jest tutaj zdecydowanie wyższy od piętra. Efekt ten uzyskano dzięki podwyższeniu górnych okien znajdujących się w ryzalitach i ujęciu ich we wspólne obramienia wraz z rozetami.

Bibliografia

1. Bętkowski, Rafał: Olsztyn jakiego nie znacie: obraz miasta na dawnej pocztówce / Rafał Bętkowski. – Olsztyn : Edytor Wers, 2003. – S. 57.
2. Piechocki, Stanisław: Dzieje olsztyńskich ulic / Stanisław Piechocki. – Olsztyn : Remix, 1998. – S. 122-123.
3. Rzempołuch, Andrzej: Architektura i urbanistyka Olsztyna 1353-1953: od założenia miasta po odbudowę ze zniszczeń wojennych / Andrzej Rzempołuch. – Olsztyn : Urząd Miasta: Remix, 2005. – S. 68-69.

Zobacz też

• Robak, Irena: Gmach poczty cesarskiej - ul. Pieniężnego 21, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.atrakcje.olsztyn.pl [dostęp 5 września 2013 r.].