Portret Krzysztofa Dönhoffa z pałacu w Drogoszach

Źródło: Malarstwo Warmii i Mazur od XV do XVIII wieku, Olsztyn 1978, il. 34.

XVII-wieczny zabytek sztuki malarskiej pochodzący z pałacu w Drogoszach koło Kętrzyna.

Historia

Portret został namalowany w 1609 roku nieznanego z nazwiska malarza. Obecnie stanowi jeden z eksponatów w kolekcji portretów rodu Denhoffów w zbiorach Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie. Dzieło pochodzi z pałacu w Drogoszach koło Kętrzyna. Należy do grupy dzieł z początku XVII wieku, które cechuje przedstawianie modela bez większego ujęcia psychologicznego, typowe dla sztuki prowincjonalnej. Obraz powstał zapewne na polecenie przedstawicieli rodu, którzy u progu swojej kariery w Prusach, realizowali także swoje ambicje na polu artystycznym.

Opis

Dzieło wykonano techniką olejną na płótnie. Praca ma wymiary 105 x 78 cm. Poddany był pełnej konserwacji w 1966 roku. W tym samym czasie i tą samą ręką artysty namalowany został portret Agnieszki Denhoff, żony Krzysztofa Denhoffa.

Charakterystyka

Portret przedstawia Krzysztofa Denhoffa (z rodu Dönhoff, herbu Denhoff), urodzonego około 1550 roku, zmarłego w 24 grudnia 1609 roku w niewoli szwedzkiej, wojewodę inflandzkiego. Obraz ukazuje mężczyznę ubranego w ciemny strój z szeroką białą kryzą zapiętą wokół szyi. Na ramionach ma płaszcz z sobolowego futra. Pełną twarz o ciemnej karnacji, drobnych wąskich ustach i dużych oczach, okalają brązowe włosy w ciemnym odcieniu oraz jaśniejsza broda i wyraźnie ciemniejsze, wymodelowane wąsy. Postać namalowana została do pasa w pozycji en trios quarts. Dumną postawę podkreśla nie tylko strój, ale też poza, uniesiona głowa i układ rąk. Lewa dłoń wsparta jest na rękojeści szpady przytroczonej do boku, w prawej natomiast magnat trzyma brązową rękawiczkę. Mężczyzna ukazany został na tle zielono-brązowej draperii. W prawym górnym rogu widnieje kartusz z herbem rodu Denhoffów (z symbolem głowy dzika w tarczy). W lewym natomiast umieszczony został napis w języku niemieckim: „Christoffer Dönhoff Erbgeseken auff Abbien. Attiens ect. [...]”

Bibliografia

1. Sztuka dawna w zbiorach muzeów województwa olsztyńskiego. - Olsztyn : Wojewódzki Konserwator Zabytków, 1971. - S. 39, il. 30.
2. Wróblewska, Kamila: Malarstwo Warmii i Mazur od XV do XVIII wieku / Kamila Wróblewska. - Olsztyn : Pojezierze, 1978. - S. 14, 32, il. 34.