Portret Arthura von Groeben z pałacu w Ponarach

Źródło: „Folia Fromborcensia”, 1999, nr 2, s. 87.

XIX-wieczny zabytek sztuki malarskiej pochodzący z pałacu w Ponarach koło Morąga.

Historia

Obraz namalowany został w 1854 roku, przez królewieckiego artystę Rudolfa Gratza, urodzonego w 1820 roku, który dzięki członkostwu w towarzystwie zrzeszającym osoby wysoko urodzone i zajmujące znaczące stanowiska, realizował zamówienia także dla rodów pruskich. Dzieło zamówione zostało przez hrabiego Arthura von der Groebena (postać na obrazie), jako uzupełnienie istniejącego już w pałacu w Ponarach zbioru obrazów. Portret znalazł się w Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie po 1945 roku dzięki akcji zabezpieczania obiektów zabytkowych.

Opis

Portret wykonany został na płótnie. Ma kształt owalu o wymiarach 88 x 79 cm, wpisanego w prostokąt. Z zapisków zachowanych na blejtramach portretu jego małżonki Augusty oraz portretu dzieci Groebenów wynika, że obraz ten powstał w sierpniu 1854 roku w Ponarach, jako pierwszy z pendantu, czyli kompozycyjnego uzupełnienia portretu żony. Na dolnej listwie blejtramu tej pracy widnieje napis (wykonany najprawdopodobniej w 1894 roku po objęciu rządów w Ponarach przez syna Arthura - Wilhelma):

Artur Graf von Groeben-Ponarien, Majoratsherr auf Ponarien geb. 17 Febr. 1812, gemalt 4 August 1854, +5.I.1893.

Charakterystyka

Portret ukazuje Arthura Joanna Wolfganga Wilhelma von der Groeben (1812-1893), syna Wilhelma (uczestnika wojny w 1813 roku, w której tenże zginął) oraz wnuka Ernesta Wolfganga. Był siódmym dziedzicem majoratu Ponary, od 1837 roku mężem Augusty z domu Dörnberg, a także ojcem pięciorga dzieci: Wilhelma, Lidii, Julii, Klary i Wandy. Dzieło stanowi parę do portretu Augusty, na których małżonkowie zwróceni są ku sobie. Reprezentacyjny charakter pracy podkreśla umieszczony na podobiźnie herb rodowy Groebenów, a także uroczysty strój postaci, ubranej w czarny frak i białą koszulę, uczesanej na gładko z przedziałkiem i starannie podkręconymi wąsami. Całości dopełniają czarny krawat, szary płaszcz z granatowym kołnierzem, przerzuconym przez lewe ramię. Elegancki styl obrazu podkreśla mocna czerwień w podbiciu płaszcza.

Bibliografia

1. Kluk, Iwona B.: Nieznane portrety autorstwa Rudolfa Gratza wychowanka Akademii sztuk Pięknych w Królewcu / Iwona B. Kluk // „Folia Fromborcensia”. - R. II (1999), nr 2, s. 75-98.