Ratusz w Morągu

Fot. Krauth. Fot. 1938 rok.
Źródło: Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji, Warszawa IS PAN, 2006, nr 57154.

Źródło: www.lot.mazury.pl

Fot. Witold Mierzejewski.
Źródło: Mazury Zachodnie : przewodnik , red. W. Mierzejewski, Olsztyn 2000, s. 83.

Fot. ih.
Źródło: www.morag.wm.pl

Zabytek architektury wzniesiony w drugiej połowie XIV wieku.

Lokalizacja

Gmach użyteczności publicznej wybudowano na terenie Morąga (niem. Mohrungen), po środku średniowiecznego założenia urbanistycznego starego miasta (obecnie plac Jana Pawła II).

Historia

Niektórzy autorzy podają, że ratusz w Morągu wzniesiono już około 1360-1380 roku. W innych źródłach wskazuje się na około 1444 rok. W kolejnych wiekach budowla kilkakrotnie ulegała zniszczeniu na skutek pożarów i prowadzonych działań wojennych, jednakże za każdym razem ją odbudowywano. Tak było m.in. w 1697 roku (pożar, a następnie odbudowa), w 1843 roku (odrestaurowanie) i w 1945 roku (zniszczenie i odbudowa w latach 1945-1953). Ostatnie odnowienie budynku miało miejsce w latach 2003-2006. Obecnie mieści w nim punkt informacji turystycznej, jest to również siedziba organizacji pozarządowych

Opis

Pomimo licznych pożarów i następujących po nich rekonstrukcji gmach zachował swoją pierwotną bryłę i w znacznej mierze ukształtowanie elewacji. Jest to budowla gotycka, murowana z czerwonej cegły, wzniesiona na planie prostokąta, z. dwoma silnie rozczłonkowanymi szczytami i wieżyczką zegarową. Wieżę o konstrukcji drewnianej, w dolnych partiach czworoboczną, wyżej ośmioboczną, nakryto smukłym hełmem z latarnią. W fasadzie zachodniej umieszczono dwa ostrołukowe portale. Okna o podobnym kształcie zachowano na parterze, na piętrze są one zamknięte łukiem odcinkowym. Ściany zwieńczono szczytami schodkowo-sterczynowymi z ostrołukowymi blendami. Całość przykryto dachem siodowym z dachówki. Przed ratuszem ustawiono dwie armaty z wojny francusko-pruskiej 1870 roku.

Ciekawostki

• Ustawione przed ratuszem armaty odlane zostały w 1864 roku w belgijskim Liege i były jednymi z wielu, znajdujących się na wyposażeniu ówczesnej armii francuskiej. Zostały one zdobyte przez armię pruską, której dowódcy postanowili wykorzystać nadmiar uzbrojenia w charakterze pomników. Jednym z miast, do których trafiły francuskie działa, był Morąg.
• Po II wojnie światowej armaty wycelowano na wschód. Podobno były to jedyne w Polsce lufy skierowane w tym kierunku.
• W 1998 roku armaty przewieziono do stolicy, aby wspomogły morążan domagających się reaktywowania powiatu. Podobno na wieść o artylerii nadciągającej pod Urząd Rady Ministrów postawiono w stan gotowości służby specjalne.

Bibliografia

1. Rzempołuch, Andrzej: Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich / Andrzej Rzempołuch. - Olsztyn : Remix, 1992. – S. 86.
2. Mazury Zachodnie : przewodnik / pod red. Witolda Mierzejewskiego. Olsztyn : Agencja Fotograficzno-Wydawnicza WIT, 2000. – S. 82-83.

Zobacz też

1. Morąg: w cieniu armat, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.polskaniezwykla.pl [dostęp 17.12.2013 r.]
2. Ratusz: Morąg , materiał zamieszczony na stronie internetowej www.wbp.olsztyn.pl [dostęp 17.12.2013 r.]