Paweł Sowa: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
(→Działalność) |
(→Działalność) |
||
| Linia 9: | Linia 9: | ||
W 1920 r. był wykładowcą na kursach nauczycielskich w Olsztynie. W latach 1920–1922 pracował jako nauczyciel na terenie powiatów Chodzież i Szubin. W 1945 r. na krótki czas objął obowiązki burmistrza [[ewim:Działdowo| Działdowa]] i był dyrektorem tamtejszego gimnazjum. Od kwietnia 1945 r. sprawował funkcję naczelnika Wydziału Oświaty, Kultury i Sztuki przy Pełnomocniku Rządu na Okręg Mazurski. Od września 1945 r. do 1948 r. był naczelnikiem wydziału w [[ewim:Kuratorium Oświaty w Olsztynie|Kuratorium Okręgu Szkolnego w Olsztynie]]. | W 1920 r. był wykładowcą na kursach nauczycielskich w Olsztynie. W latach 1920–1922 pracował jako nauczyciel na terenie powiatów Chodzież i Szubin. W 1945 r. na krótki czas objął obowiązki burmistrza [[ewim:Działdowo| Działdowa]] i był dyrektorem tamtejszego gimnazjum. Od kwietnia 1945 r. sprawował funkcję naczelnika Wydziału Oświaty, Kultury i Sztuki przy Pełnomocniku Rządu na Okręg Mazurski. Od września 1945 r. do 1948 r. był naczelnikiem wydziału w [[ewim:Kuratorium Oświaty w Olsztynie|Kuratorium Okręgu Szkolnego w Olsztynie]]. | ||
| − | == Działalność | + | == Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna == |
W 1920 r., po odbyciu nauki i studiów, wziął udział w akcji [[ewim:Plebiscyt na Warmii i Mazurach|plebiscytowej na Warmii i Mazurach]]. Działał w [[ewim:Związek Polaków w Niemczech|Związku Polaków w Niemczech]]. Był współorganizatorem [[ewim:Związek Towarzystw Młodzieży w Prusach Wschodnich|Związku Towarzystw Młodzieży polskiej w Prusach Wschodnich]] (1923). W 1926 r. został oskarżony o współpracę z wywiadem i wyemigrował do Polski, gdzie zorganizował Zrzeszenie Rodaków z Warmii, Mazur i Ziemi Malborskiej. Był jego sekretarzem generalnym w latach 1929–1934. Od 1929 do 1932 r. redagował pismo "Ziemia Wschodnio-Pruska". W 1939 r. zamieszkał w Działdowie. W czasie okupacji niemieckiej walczył na terenie powiatu mławskiego w szeregach Armii Krajowej. | W 1920 r., po odbyciu nauki i studiów, wziął udział w akcji [[ewim:Plebiscyt na Warmii i Mazurach|plebiscytowej na Warmii i Mazurach]]. Działał w [[ewim:Związek Polaków w Niemczech|Związku Polaków w Niemczech]]. Był współorganizatorem [[ewim:Związek Towarzystw Młodzieży w Prusach Wschodnich|Związku Towarzystw Młodzieży polskiej w Prusach Wschodnich]] (1923). W 1926 r. został oskarżony o współpracę z wywiadem i wyemigrował do Polski, gdzie zorganizował Zrzeszenie Rodaków z Warmii, Mazur i Ziemi Malborskiej. Był jego sekretarzem generalnym w latach 1929–1934. Od 1929 do 1932 r. redagował pismo "Ziemia Wschodnio-Pruska". W 1939 r. zamieszkał w Działdowie. W czasie okupacji niemieckiej walczył na terenie powiatu mławskiego w szeregach Armii Krajowej. | ||
Wersja z 11:42, 28 paź 2014
Źródło:Szkoła Podstawowa nr 18 w Olsztynie [10.04.2014]
(1897-1985) - pedagog, redaktor, działacz społeczno-oświatowy i plebiscytowy na Warmii i Mazurach, Powiślu i Pomorzu, pierwszy naczelnik Wydziału Oświaty, Kultury i Sztuki przy Pełnomocniku Rządu na Okręg Mazurski.
Spis treści
Biografia
Urodził się 23 kwietnia 1897 r. w Kieźlinach koło Olsztyna. W 1919 r. w Poznaniu zdobył uprawnienia nauczycielskie. Studiował też filologię na Uniwersytecie Lwowskim. Zmarł 4 lutego 1984 r. w Olsztynie.
Praca
W 1920 r. był wykładowcą na kursach nauczycielskich w Olsztynie. W latach 1920–1922 pracował jako nauczyciel na terenie powiatów Chodzież i Szubin. W 1945 r. na krótki czas objął obowiązki burmistrza Działdowa i był dyrektorem tamtejszego gimnazjum. Od kwietnia 1945 r. sprawował funkcję naczelnika Wydziału Oświaty, Kultury i Sztuki przy Pełnomocniku Rządu na Okręg Mazurski. Od września 1945 r. do 1948 r. był naczelnikiem wydziału w Kuratorium Okręgu Szkolnego w Olsztynie.
Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna
W 1920 r., po odbyciu nauki i studiów, wziął udział w akcji plebiscytowej na Warmii i Mazurach. Działał w Związku Polaków w Niemczech. Był współorganizatorem Związku Towarzystw Młodzieży polskiej w Prusach Wschodnich (1923). W 1926 r. został oskarżony o współpracę z wywiadem i wyemigrował do Polski, gdzie zorganizował Zrzeszenie Rodaków z Warmii, Mazur i Ziemi Malborskiej. Był jego sekretarzem generalnym w latach 1929–1934. Od 1929 do 1932 r. redagował pismo "Ziemia Wschodnio-Pruska". W 1939 r. zamieszkał w Działdowie. W czasie okupacji niemieckiej walczył na terenie powiatu mławskiego w szeregach Armii Krajowej.
Był współzałożycielem i prezesem Warmińsko-Mazurskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego (1956-1958), działał też w Chrześcijańskim Stowarzyszeniu Społecznym.
Publikacje
Od 1923 r. pisał w prasie pomorskiej, lwowskiej i warmińskiej na tematy Warmii i Mazur. Redagował czasopisma i wydawał broszury antyniemieckie. Po 1945 r. opublikował kilka artykułów o ruchu polskim w Niemczech, ruchu polskim w Prusach Wschodnich przed 1939 r., a także wspomnienia. Wydał:
- Warmia i Mazury. Rodzimej poezji, zwyczajom i obyczajom oraz kulturze i historii poświęcone (1927)
- Prusy Wschodnie – prowincja bankrut (1930)
- Ratujmy Mazury! Napisał w 11 rocznicę plebiscytu Warmiak (1931)
- Winczara Rajek (w gwarze warmińskiej) (1932)
- Po obu stronach kordonu. [Wspomnienia] (1969)
- Agent Rabe (1980)
- Cena polskości (1976)
- Tropem spadkobierców Hakaty. Antypolska działalność Bund Deutscher Osten na Warmii t Mazurach (1933-1939) (1978) - przy współpracy Ryszarda Otello
Nagrody i odznaczenia
- Regionalna Nagroda im. Michała Lengowskiego (1970)
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Bibliografia
- Olsztyńskie biografie literackie 1945-1988 / praca zbiorowa pod red. Jana Chłosty. – Olsztyn : Towarzystwo Naukowe im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1991. - S. 119.
- Oracki, Tadeusz: Twórcy i działacze kultury w województwie olsztyńskim w latach 1945-1970 / Tadeusz Oracki. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1975. - S. 157-158.
- Rojek, Józef Jacek: Literaci & literatura Warmii i Mazur. Przewodnik eseistyczny. – Olsztyn : Fundacja Środowisk Twórczych, 2008, s. 34.
