Pantomima Olsztyńska: Różnice pomiędzy wersjami
Z LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Repertuar) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Image:Pantomima1.jpg|thumb|right|300px|Źródło: [http://www.kultura.olsztyn.eu/pl,aktywnosc-artystyczna,co-graja.html http://www.kultura.olsztyn.eu] ]] | [[Image:Pantomima1.jpg|thumb|right|300px|Źródło: [http://www.kultura.olsztyn.eu/pl,aktywnosc-artystyczna,co-graja.html http://www.kultura.olsztyn.eu] ]] | ||
[[Image:Pantomima23.jpg|thumb|right|300px|Sceny z widowiska pt. ''Bocian'' (''Bocian jest Mazurem''), wyk. Hanower 2000 r.<br>Źródło: [http://www.jarekkordaczuk.pl/bocian.html http://www.jarekkordaczuk.pl] ]] | [[Image:Pantomima23.jpg|thumb|right|300px|Sceny z widowiska pt. ''Bocian'' (''Bocian jest Mazurem''), wyk. Hanower 2000 r.<br>Źródło: [http://www.jarekkordaczuk.pl/bocian.html http://www.jarekkordaczuk.pl] ]] | ||
| − | Amatorski teatr ludzi niesłyszących, z siedzibą w Olsztynie; | + | Amatorski teatr ludzi niesłyszących, z siedzibą w Olsztynie; działał w l. 1957-2009. |
[[Image:Pantomima24.jpg|thumb|right|300px|Plakat widowiska <br>Źródło: Ze zbiorów WBP w Olsztynie]] | [[Image:Pantomima24.jpg|thumb|right|300px|Plakat widowiska <br>Źródło: Ze zbiorów WBP w Olsztynie]] | ||
==Adres== | ==Adres== | ||
| Linia 8: | Linia 8: | ||
[[Image:pantmj.jpg|thumb|right|300px|Zespół w Poczdamie (1974 r.)<br>Źródło: ''Pantomima Olsztyńska. Teatr Pantomimy Związku Zawodowego Pracowników Spółdzielczości Pracy przy Wojewódzkim Domu Kultury w Olsztynie'', red. Bohdan Głuszczak, współpraca Jolanta Juran, opracowanie graficzne i techniczne Bożena Jankowska, Olsztyn, 1977.]] | [[Image:pantmj.jpg|thumb|right|300px|Zespół w Poczdamie (1974 r.)<br>Źródło: ''Pantomima Olsztyńska. Teatr Pantomimy Związku Zawodowego Pracowników Spółdzielczości Pracy przy Wojewódzkim Domu Kultury w Olsztynie'', red. Bohdan Głuszczak, współpraca Jolanta Juran, opracowanie graficzne i techniczne Bożena Jankowska, Olsztyn, 1977.]] | ||
==Historia== | ==Historia== | ||
| − | Fundamentem Pantomimy był Inicjatorem Pantomimy był olsztyński [[Amatorski Teatr Głuchych]], funkcjonujący przy ówczesnym [[Wojewódzki Dom Kultury w Olsztynie| Wojewódzkim Domu Kultury]] (obecnie Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie]]). W 1957 r. ów teatr założyli głuchoniemy [[Tadeusz Ostaszkiewicz]] oraz jego słyszący brat, [[Mirosław Ostaszewski]]. Początkowo podczas tworzenia przedstawień wykorzystywano język migowy, jak np. pierwszą komedię „Jestem zabójcą” Aleksandra Fredry (styczeń 1958 r.). W 1958 r. aktorzy teatru zorganizowali w Olsztynie czwartą edycję [[4 Ogólnopolski Przegląd Zespołów Artystycznych Głuchych w Olsztynie| Ogólnopolskiego Przeglądu Zespołów Artystycznych Głuchych]]. We wrześniu 1959 r. zespół zmienił nazwę na Robotniczy Teatr Olsztyńska Pantomima Głuchych, wtedy też do zespołu dołączył [[Bohdan Głuszczak]], który jako główną formę wyrazu artystycznego wprowadził pantomimę <ref> Podczas spotkań artyści do ćwiczeń wykorzystywali również eurytmię — wyrażanie ruchem mowy, poszczególnych wyrazów, imion.</ref>. Od tego czasu zaczęła też funkcjonować nowa nazwa teatru – Pantomima Olsztyńska. Zespół w nowym kształcie umożliwiał osobom niepełnosprawnym z Olsztyna rzeczywiście realizować zdolności i pasje twórcze, a zarazem uobecniał ich w kręgu regionalnych placówek kultury. [[Bohdan Głuszczak]] kierował zespołem pantomimy do końca 1989 r., realizując z zespołem 22 widowiska (nakręcono o nich osiem filmów, m.in. ''Parasolki'' (sfilmowane potem jako ''[[W kręgu ciszy]]'' – film nagrodzony w Cannes i we Florencji), ''Order Anny'' (wg Czechowa), ''Płaszcz'' (wg Gogola), ''[[Caprichos]]'' (wg rysunków Goi), ''[[Apokalipsa]]'' (wg Objawienia św. Jana Ewangelisty). Do kwietnia 1998 r. teatr miał dwadzieścia trzy premiery (w tym pięć dziecięcych). Opisywane spektakle wystawiano zarówno na scenie olsztyńskiego [[Teatr im. Stefana Jaracza w Olsztynie| Teatru im. Stefana Jaracza]], jak i na scenach całego świata (ponad 25 występów zagranicznych). Muzykę do widowisk komponowali tak zanni kompozytorzy, jak m.in.: Krzysztof Penderecki, Henryk Michał Górecki i Czesław Niemen. W 1989 r. stanowisko [[Bohdan Głuszczak| Głuszczaka]] zajął jego dotychczasowy zastępca, [[Krzysztof Gedroyć]], którego z kolei w 1999 r. zastąpił [[Ryszard Choiński]]. Kolejna zmiana nazwy odbyła się w 1991 r. na Teatr Pantomima Olsztyńska Nowa. W ostatnich latach swojej działalności – jako teatr ruchu – Pantomina funkcjonowała pod opieką Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie, licząc 15 aktorów, słyszących i niesłyszących. Od | + | Fundamentem Pantomimy był Inicjatorem Pantomimy był olsztyński [[Amatorski Teatr Głuchych]], funkcjonujący przy ówczesnym [[Wojewódzki Dom Kultury w Olsztynie| Wojewódzkim Domu Kultury]] (obecnie Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie]]). W 1957 r. ów teatr założyli głuchoniemy [[Tadeusz Ostaszkiewicz]] oraz jego słyszący brat, [[Mirosław Ostaszewski]]. Początkowo podczas tworzenia przedstawień wykorzystywano język migowy, jak np. pierwszą komedię „Jestem zabójcą” Aleksandra Fredry (styczeń 1958 r.). W 1958 r. aktorzy teatru zorganizowali w Olsztynie czwartą edycję [[4 Ogólnopolski Przegląd Zespołów Artystycznych Głuchych w Olsztynie| Ogólnopolskiego Przeglądu Zespołów Artystycznych Głuchych]]. We wrześniu 1959 r. zespół zmienił nazwę na Robotniczy Teatr Olsztyńska Pantomima Głuchych, wtedy też do zespołu dołączył [[Bohdan Głuszczak]], który jako główną formę wyrazu artystycznego wprowadził pantomimę <ref> Podczas spotkań artyści do ćwiczeń wykorzystywali również eurytmię — wyrażanie ruchem mowy, poszczególnych wyrazów, imion.</ref>. Od tego czasu zaczęła też funkcjonować nowa nazwa teatru – Pantomima Olsztyńska. Zespół w nowym kształcie umożliwiał osobom niepełnosprawnym z Olsztyna rzeczywiście realizować zdolności i pasje twórcze, a zarazem uobecniał ich w kręgu regionalnych placówek kultury. [[Bohdan Głuszczak]] kierował zespołem pantomimy do końca 1989 r., realizując z zespołem 22 widowiska (nakręcono o nich osiem filmów, m.in. ''Parasolki'' (sfilmowane potem jako ''[[W kręgu ciszy]]'' – film nagrodzony w Cannes i we Florencji), ''Order Anny'' (wg Czechowa), ''Płaszcz'' (wg Gogola), ''[[Caprichos]]'' (wg rysunków Goi), ''[[Apokalipsa]]'' (wg Objawienia św. Jana Ewangelisty). Do kwietnia 1998 r. teatr miał dwadzieścia trzy premiery (w tym pięć dziecięcych). Opisywane spektakle wystawiano zarówno na scenie olsztyńskiego [[Teatr im. Stefana Jaracza w Olsztynie| Teatru im. Stefana Jaracza]], jak i na scenach całego świata (ponad 25 występów zagranicznych). Muzykę do widowisk komponowali tak zanni kompozytorzy, jak m.in.: Krzysztof Penderecki, Henryk Michał Górecki i Czesław Niemen. W 1989 r. stanowisko [[Bohdan Głuszczak| Głuszczaka]] zajął jego dotychczasowy zastępca, [[Krzysztof Gedroyć]], którego z kolei w 1999 r. zastąpił [[Ryszard Choiński]]. Kolejna zmiana nazwy odbyła się w 1991 r. na Teatr Pantomima Olsztyńska Nowa. W ostatnich latach swojej działalności – jako teatr ruchu – Pantomina funkcjonowała pod opieką Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie, licząc 15 aktorów, słyszących i niesłyszących. Od 2001 r. instruktorem zespołu – a zarazem reżyserem – został [[Wiesław Piesak]] z Poznania, zaś impresariatem i opieką artystyczną nad Pantomimą sprawowało [[Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Gest”]].<br> |
| − | Początkowo teatr tworzyło 12 osób. W czasach największej popularności zespół liczył 35 aktorów, na co dzień pracowników kilku olsztyńskich spółdzielni inwalidzkich. Łącznie | + | Początkowo teatr tworzyło 12 osób. W czasach największej popularności zespół liczył 35 aktorów, na co dzień pracowników kilku olsztyńskich spółdzielni inwalidzkich. Łącznie w działalność Pantomimy było zaangażowanych ponad 200 osób.<Br> |
| − | |||
==Zespół<ref>wybór - dane wg informacji z końca lat 70-tych XX w.</ref>== | ==Zespół<ref>wybór - dane wg informacji z końca lat 70-tych XX w.</ref>== | ||
===Kierownictwo=== | ===Kierownictwo=== | ||
*[[Bohdan Głuszczak]] - kierownik artystyczny i reżyser (1959)<ref>w nawiasach data wstąpienia do teatru</ref> | *[[Bohdan Głuszczak]] - kierownik artystyczny i reżyser (1959)<ref>w nawiasach data wstąpienia do teatru</ref> | ||
*[[Mirosław Ostaszkiewicz]] - pedagog i tłumacz (1957) | *[[Mirosław Ostaszkiewicz]] - pedagog i tłumacz (1957) | ||
| − | |||
===Pracownicy administracyjno-techniczni=== | ===Pracownicy administracyjno-techniczni=== | ||
*[[Zenon Lewandowicz]] - kierownik widowni (1970) | *[[Zenon Lewandowicz]] - kierownik widowni (1970) | ||
| Linia 21: | Linia 19: | ||
*[[Lucyna Mędzik]] - garderobiana, perukarka (1957) | *[[Lucyna Mędzik]] - garderobiana, perukarka (1957) | ||
*[[Danuta Skurat]] - skarbniczka (1969) | *[[Danuta Skurat]] - skarbniczka (1969) | ||
| − | |||
===Aktorzy=== | ===Aktorzy=== | ||
*[[Stanisław Ambroziak]] (1975) | *[[Stanisław Ambroziak]] (1975) | ||
| Linia 70: | Linia 67: | ||
*1988 r. - ''Polskie Requiem'' (reż. [[Bohdan Głuszczak]]) | *1988 r. - ''Polskie Requiem'' (reż. [[Bohdan Głuszczak]]) | ||
*1998 r. – ''Aktor i Błazen'' (reż. [[Bohdan Głuszczak]]; muz. Czesław Niemen) | *1998 r. – ''Aktor i Błazen'' (reż. [[Bohdan Głuszczak]]; muz. Czesław Niemen) | ||
| − | *2002 r. – ''Ucho igielne'' (reż. [[Wiesław Piesak]]) | + | *2002 r. – ''Ucho igielne'' (reż. [[Wiesław Piesak]]) - spektakl prezentowany m.in. na [[II Międzynarodowy |
| + | Festiwal Teatralny „Na Pomostach”|II Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym „Na Pomostach”]] w 2005 r. | ||
| + | *2006 r. - ''Bezsenność ciała'' (reż. [[Wiesław Piesak]]) - prezentacja na [[III Międzynarodowy | ||
| + | Festiwal Teatralny „Na Pomostach”|II Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym „Na Pomostach”]] | ||
*2009 r. - ''Nazwać chwilowe na zawsze'' (reż. [[Wiesław Piesak]]) | *2009 r. - ''Nazwać chwilowe na zawsze'' (reż. [[Wiesław Piesak]]) | ||
| − | |||
==Ciekawostki== | ==Ciekawostki== | ||
*[[Bohdan Głuszczak| Bohdana Głuszczaka]] i olsztyńską Pantomimę uważa się za prekursorów arteterapii. | *[[Bohdan Głuszczak| Bohdana Głuszczaka]] i olsztyńską Pantomimę uważa się za prekursorów arteterapii. | ||
Wersja z 09:43, 22 lip 2011
Źródło: http://www.kultura.olsztyn.eu
Sceny z widowiska pt. Bocian (Bocian jest Mazurem), wyk. Hanower 2000 r.
Źródło: http://www.jarekkordaczuk.pl
Źródło: http://www.jarekkordaczuk.pl
Amatorski teatr ludzi niesłyszących, z siedzibą w Olsztynie; działał w l. 1957-2009.
Spis treści
Adres
ul. Prosta 11 10-028 Olsztyn
Historia
Fundamentem Pantomimy był Inicjatorem Pantomimy był olsztyński Amatorski Teatr Głuchych, funkcjonujący przy ówczesnym Wojewódzkim Domu Kultury (obecnie Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie]]). W 1957 r. ów teatr założyli głuchoniemy Tadeusz Ostaszkiewicz oraz jego słyszący brat, Mirosław Ostaszewski. Początkowo podczas tworzenia przedstawień wykorzystywano język migowy, jak np. pierwszą komedię „Jestem zabójcą” Aleksandra Fredry (styczeń 1958 r.). W 1958 r. aktorzy teatru zorganizowali w Olsztynie czwartą edycję Ogólnopolskiego Przeglądu Zespołów Artystycznych Głuchych. We wrześniu 1959 r. zespół zmienił nazwę na Robotniczy Teatr Olsztyńska Pantomima Głuchych, wtedy też do zespołu dołączył Bohdan Głuszczak, który jako główną formę wyrazu artystycznego wprowadził pantomimę [1]. Od tego czasu zaczęła też funkcjonować nowa nazwa teatru – Pantomima Olsztyńska. Zespół w nowym kształcie umożliwiał osobom niepełnosprawnym z Olsztyna rzeczywiście realizować zdolności i pasje twórcze, a zarazem uobecniał ich w kręgu regionalnych placówek kultury. Bohdan Głuszczak kierował zespołem pantomimy do końca 1989 r., realizując z zespołem 22 widowiska (nakręcono o nich osiem filmów, m.in. Parasolki (sfilmowane potem jako W kręgu ciszy – film nagrodzony w Cannes i we Florencji), Order Anny (wg Czechowa), Płaszcz (wg Gogola), Caprichos (wg rysunków Goi), Apokalipsa (wg Objawienia św. Jana Ewangelisty). Do kwietnia 1998 r. teatr miał dwadzieścia trzy premiery (w tym pięć dziecięcych). Opisywane spektakle wystawiano zarówno na scenie olsztyńskiego Teatru im. Stefana Jaracza, jak i na scenach całego świata (ponad 25 występów zagranicznych). Muzykę do widowisk komponowali tak zanni kompozytorzy, jak m.in.: Krzysztof Penderecki, Henryk Michał Górecki i Czesław Niemen. W 1989 r. stanowisko Głuszczaka zajął jego dotychczasowy zastępca, Krzysztof Gedroyć, którego z kolei w 1999 r. zastąpił Ryszard Choiński. Kolejna zmiana nazwy odbyła się w 1991 r. na Teatr Pantomima Olsztyńska Nowa. W ostatnich latach swojej działalności – jako teatr ruchu – Pantomina funkcjonowała pod opieką Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie, licząc 15 aktorów, słyszących i niesłyszących. Od 2001 r. instruktorem zespołu – a zarazem reżyserem – został Wiesław Piesak z Poznania, zaś impresariatem i opieką artystyczną nad Pantomimą sprawowało Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Gest”.
Początkowo teatr tworzyło 12 osób. W czasach największej popularności zespół liczył 35 aktorów, na co dzień pracowników kilku olsztyńskich spółdzielni inwalidzkich. Łącznie w działalność Pantomimy było zaangażowanych ponad 200 osób.
Zespół[2]
Kierownictwo
- Bohdan Głuszczak - kierownik artystyczny i reżyser (1959)[3]
- Mirosław Ostaszkiewicz - pedagog i tłumacz (1957)
Pracownicy administracyjno-techniczni
- Zenon Lewandowicz - kierownik widowni (1970)
- Jolanta Ciucias - administratorka (1975)
- Lucyna Mędzik - garderobiana, perukarka (1957)
- Danuta Skurat - skarbniczka (1969)
Aktorzy
- Stanisław Ambroziak (1975)
- Barbara Andrzejaczek (1976)
- Krystyna Czochracz (1962)
- Józefa Dobosz (1972)
- Otton Dzieńkowski (1959)
- Urszula Głuchowska (1968)
- Brygida Gralla (1962)
- Marian Gronostajski (1969)
- Jadwiga Jankowska (1962)
- Wiesław Jankowski (1973)
- Elżbieta Jastak (1976)
- Antonina Dalka (1973)
- Władysław Juśkiewicz (1960)
- Józef Kozłowski (1959)
- Roman Kruszewski (1974)
- Aleksandra Orzeł (1968)
- Romuald Orzeł (1965)
- Tadeusz Ostaszkiewicz (1957)
- Zdzisław Połomski (1967)
- Mieczysław Śliwiński (1959)
- Stanisław Skubiszewski (1975)
- Ewa Szmitkowska (1974)
- Grzegorz Tomczonek (1973)
- Teresa Turzyńska (1957)
- Mieczysław Turzyński (1957)
- Bogdan Wacowski (1969)
- Irena Walulewicz (1957)
- Jerzy Żatkowski (1967)
- Andrzej Żygas (1972)
Stała współpraca
- Jerzy Obłamski - scenograf (1972)
- Józef Zboromirski - scenograf (1959)
- Bożena Jankowska (grafik) (1965)
- Tadeusz Trepanowski (fotografik (1959)
- Henryk Kozłowski - akustyk (1967)
- Mieczysław Pilejczyk - elektryk (1964)
Repertuar
Wybrane spektakle Pantomimy:
- 1958 r. - Jestem zabójcą według Aleksandra Fredry (reż. Witold Dowgird)
- 1971 r. – Caprichos według rysunków i sztychów hiszpańskiego grafika i malarza Francisca Goyi
- 1973 r. – Apokalipsa według św. Jana Ewangelisty (reż. Bohdan Głuszczak)
- 1975 r. – Szopka polska (reż. Bohdan Głuszczak)
- 1978 r. – Galatea (reż. Bohdan Głuszczak; muz. Czesław Niemen)
- 1982 r. – Bankiet według „Bankietu” Witolda Gombrowicza (reż. Bohdan Głuszczak; muz. Czesław Niemen)
- 1988 r. - Polskie Requiem (reż. Bohdan Głuszczak)
- 1998 r. – Aktor i Błazen (reż. Bohdan Głuszczak; muz. Czesław Niemen)
- 2002 r. – Ucho igielne (reż. Wiesław Piesak) - spektakl prezentowany m.in. na [[II Międzynarodowy
Festiwal Teatralny „Na Pomostach”|II Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym „Na Pomostach”]] w 2005 r.
- 2006 r. - Bezsenność ciała (reż. Wiesław Piesak) - prezentacja na [[III Międzynarodowy
Festiwal Teatralny „Na Pomostach”|II Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym „Na Pomostach”]]
- 2009 r. - Nazwać chwilowe na zawsze (reż. Wiesław Piesak)
Ciekawostki
- Bohdana Głuszczaka i olsztyńską Pantomimę uważa się za prekursorów arteterapii.
- film o olsztyńskiej Pantomimie pt. W kręgu ciszy (prod. 1961 r.; scenariusz i reż.: Jerzy Ziarnik) został uhonorowany III. Nagrodą „Brązowym Smokiem Wawelskim” w kategorii filmów dokumentalnych na Ogólnopolskim Festiwalu Filmów Krótkometrażowych w Krakowie
- Pantomimę wyróżniono odznaką honorową „Zasłużonym dla Warmii i Mazur”
Bibliografia
- (bb): Mistrzowie muzyki gestów : osiemnaście premier, osiem filmów, uznanie w kraju i na świecie / (bb) // „Dziennik Pojezierza”. - 1988, nr 178, s. 1, 2.
- Pantomima Olsztyńska : Teatr Pantomimy Związku Zawodowego Pracowników Spółdzielczości Pracy przy Wojewódzkim Domu Kultury w Olsztynie / red. Bohdan Głuszczak, współpraca Jolanta Juran, opracowanie graficzne i techniczne Bożena Jankowska. - Olsztyn: Wydział Kultury i Sztuki Urzędu Wojewódzkiego w Olsztynie, 1977.
- Romanowska, Ada: To już koniec Pantomimy Olsztyńskiej / Ada Romanowska // „Gazeta Olsztyńska”. - 2009, nr 284, s. 17.
- Skotnicki, Jan: Kształt ciszy" / Jan Skotnicki // „Radar”. - 1982, nr 16, s. 14-15.
