Fritz Gause

Źródło: tc.ciechanow.pl

Królewiec - rodzinne miasto Gause. Fot. z książki pod red. autora: Ostpreussen, Essen, 1958, s. 243.

Geschichte der Stad Konigsberg, tom I, Koln, Bohlau-Verlag, 1965.

Deutsch-slawische Schicksalsgemeinschaft, Holzner, 1967.

(1893-1973) – filolog, historyk, archiwista, nauczyciel, badacz Prus Wschodnich

Biografia

Urodził się 4 sierpnia 1989 r. w Królewcu, w rodzinie urzędnika magistratu królewieckiego. W 1924 r. ukończył Collegium Fridericianum w Królewcu. Następnie studiował historię i germanistykę i geografię na Albertynie. W czasie I pierwszej wojny światowej służył jako ochotnik w artylerii na froncie. W 1921 r. został doktorem nauk historycznych Uniwersytetu w Królewcu (za dysertację poświęconą krzyżackim sądom krajowym). W 1922 r. podjął pracę jako nauczyciel w Liceum im. Goethego w Królewcu. W 1938 r. został kierownikiem archiwum miejskiego w Królewcu. Do 1945 r. pracował także w Departamencie Muzeum Historii Miasta. Pod koniec II wojny światowej trafił na dwa lata do polskiego obozu jenieckiego. Intensywnie poznawał wówczas język polski.Po zwolnieniu osiadł w Essen, gdzie pracował w szkole średniej do czasu przejścia na emeryturę w 1959 r. Pełnił funkcję przewodniczącego Wspólnoty Miejskiej w Kaliningradzie. Za jego kadencji 20 października 1968 r. otwarto Dom Królewiecki w Duisburgu. Zmarł 24 grudnia 1973 r. w Essen.

Działalność

Będąc nauczycielem równocześnie pracował naukowo. W latach 20-tych w sferze jego zainteresowań pozostawały: polskie osadnictwo w komturstwie ostródzkim w XV w. posiadłości miejskie w Królewcu w XIX w. W latach 30-tych opublikował Die Russem In Ostpreussen 1914/1915 oraz Neue Ortsnamen in Ostpreussen seit 1800. Jako archiwista badał dokumenty związane z Królewcem. M.in. w oparciu o nie powstała Historia Urzędu i Miasta Działdowo (Geschichte des Amtes und der Stadt Soldau) wydana w 1958 r. przez Instytut Herdera w Marburgu. Od 2003 r. Towarzystwo Miłośników Ziemi Działdowskiej podejmuje starania o wydanie tej pozycji w języku polskim. Jak podkreśla się Fritz Gause należał do polemistów Emilii Sukertowej-Biedrawiny. W 1959 r. opublikowano także wspomnienia autora dotyczące jego pobytu w szkole Collegium Fridericianum. Był kontynuatorem edycji Alpreussische Biographie rozpoczętej przez Ch. Krollmanna. Wśród innych jego książek poświęconych Prusom Wschodnim należy wymienić:

• Ostpreußen (1958)
• Die Mittelalterliche deutsche Ostsiedlung (1969)
• Acta Prussica (1968)
• Neue Ortsnamen in Ostpreußen seit 1800 (Nowe nazwy miejscowości w Prusach Wschodnich od 1800 roku) (wydanie kolejne 1983)
• Königsberg, so wie es war (1983)
• Geschichte des Preußenlandes (1966, 1970, 1986)
• Königsberg in Preußen (1987)
• Kant und Königsberg bis heute (1989)
• Ostpreußen und Westpreußen : kleine Geschichte des Preußenlandes (1994)

Szczególne miejsce w jego dorobku zajmuje trzytomowa Geschichte der Stad Konigsberg wydawana w latach 1965-1971.

Nagrody i odznaczenia

• Odznaka Preußenschild (1963)
• Odznaka rządu Nadrenii Północnej-Westfalii za osiągnięcia naukowe(1972)

Bibliografia

1. Chłosta, Jan: Biografie Niemców z Prus Wschodnich / Jan Chłosta. – Olsztyn : SQL, 2010. – S. 58.

Zobacz też

• http://de.wikipedia.org/wiki/Fritz_Gause
• W.H.: Tę książkę trzeba wydać, materiał na stronie „Tygodnika Ciechanowskiego”