Fritz Gause
(1893-1973) – filolog, historyk, archiwista, nauczyciel, badacz Prus Wschodnich
Spis treści
Biografia
Urodził się 4 sierpnia 1989 r. w Królewcu, w rodzinie urzędnika magistratu królewieckiego. W 1924 r. ukończył Collegium Fridericianum w Królewcu. Następnie studiował historię, germanistykę i geografię na Albertynie. W czasie I pierwszej wojny światowej służył jako ochotnik w artylerii na froncie. W 1921 r. został doktorem nauk historycznych Uniwersytetu w Królewcu (za dysertację poświęconą krzyżackim sądom krajowym). W 1922 r. podjął pracę jako nauczyciel w Liceum im. Goethego w Królewcu. W 1938 r. został kierownikiem archiwum miejskiego w Królewcu. Do 1945 r. pracował także w Departamencie Muzeum Historii Miasta. Pod koniec II wojny światowej trafił na dwa lata do polskiego obozu jenieckiego. Intensywnie poznawał wówczas język polski.[1]Po zwolnieniu osiadł w Essen, gdzie pracował w szkole średniej do czasu przejścia na emeryturę w 1959 r. Pełnił funkcję przewodniczącego Wspólnoty Miejskiej w Kaliningradzie. Za jego kadencji 20 października 1968 r. otwarto Dom Królewiecki w Duisburgu. Zmarł 24 grudnia 1973 r. w Essen.
Działalność
Będąc nauczycielem równocześnie pracował naukowo. W latach 20-tych w sferze jego zainteresowań pozostawały: polskie osadnictwo w komturstwie ostródzkim w XV w. oraz posiadłości miejskie w Królewcu w XIX w. W latach 30-tych opublikował Die Russem In Ostpreussen 1914/1915 oraz Neue Ortsnamen in Ostpreussen seit 1800. Jako archiwista badał dokumenty związane z Królewcem. M.in. w oparciu o nie powstała Historia Urzędu i Miasta Działdowo (Geschichte des Amtes und der Stadt Soldau) wydana w 1958 r. przez Instytut Herdera w Marburgu. Od 2003 r. Towarzystwo Miłośników Ziemi Działdowskiej podejmuje starania o wydanie tej pozycji w języku polskim. Jak podkreśla się Fritz Gause należał do polemistów Emilii Sukertowej-Biedrawiny. W 1959 r. opublikowano także wspomnienia autora dotyczące jego pobytu w szkole Collegium Fridericianum. Był kontynuatorem edycji Alpreussische Biographie rozpoczętej przez Ch. Krollmanna. Wśród innych jego książek poświęconych Prusom Wschodnim należy wymienić:
- Ostpreußen (1958)
- Die Mittelalterliche deutsche Ostsiedlung (1969)
- Acta Prussica (1968)
- Neue Ortsnamen in Ostpreußen seit 1800 (Nowe nazwy miejscowości w Prusach Wschodnich od 1800 roku) (wydanie kolejne 1983)
- Königsberg, so wie es war (1983)
- Geschichte des Preußenlandes (1966, 1970, 1986)
- Königsberg in Preußen (1987)
- Kant und Königsberg bis heute (1989)
- Ostpreußen und Westpreußen : kleine Geschichte des Preußenlandes (1994)
Szczególne miejsce w jego dorobku zajmuje trzytomowa Geschichte der Stad Konigsberg wydawana w latach 1965-1971.
Nagrody i odznaczenia
- Odznaka Preußenschild (1963)
- Odznaka rządu Nadrenii Północnej-Westfalii za osiągnięcia naukowe (1972)
Bibliografia
- Chłosta, Jan: Biografie Niemców z Prus Wschodnich / Jan Chłosta. – Olsztyn : SQL, 2010. – S. 58.
Przypisy
- ↑ Napisał wówczas Deutsch-slawische Schicksalsgemeinschaft wydany w Holzner w 1967 r.
Zobacz też
- http://de.wikipedia.org/wiki/Fritz_Gause
- W.H.: Tę książkę trzeba wydać, materiał na stronie „Tygodnika Ciechanowskiego”
