Józef Borys: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
m (→Twórczość) |
|||
| (Nie pokazano 27 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | [[Image: | + | [[Image:Bor2.jpg|thumb|right|250px| Źródło: Ze zbiorów WBP w Olsztynie]] |
| − | (1937- | + | |
| + | (1937- ) – reszelski, jak również olsztyński, artysta ceramik, specjalizacja – dzieła w konwencji ludowej | ||
==Biografia== | ==Biografia== | ||
| − | Urodził się w 1937 r. W 1961 r. zamieszkał w Reszlu. Artysta początkowo parał się twórczością literacką (wiersze oraz opowiadania). Ostatecznie zajął się sztuką (malarstwo oraz ceramika). Zwrócił się do Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego „Pojezierze” (które przejęło opiekę nad zamkiem w Reszlu) o pomoc w założeniu warsztatu ceramicznego w reszelskim zamku. Stowarzyszenie objęło pieczą jego działalność, zaś artysta zorganizował stałe miejsce pracy twórczej na zamku reszelskim. | + | Urodził się w 1937 r. w Nowym Mieście Lubawskim. Od 1957 roku uczył się w znanej szkole ceramicznej w Szczawnie Zdroju. |
| + | W 1961 r. zamieszkał w [[ewim:Reszel|Reszlu]]. Artysta początkowo parał się twórczością literacką (wiersze oraz opowiadania). Ostatecznie zajął się sztuką (malarstwo oraz ceramika). Zwrócił się do [[Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Pojezierze”|Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego „Pojezierze”]] (które przejęło opiekę nad [[Zamek w Reszlu|zamkiem w Reszlu]]) o pomoc w założeniu warsztatu ceramicznego w reszelskim zamku. Stowarzyszenie objęło pieczą jego działalność, zaś artysta zorganizował stałe miejsce pracy twórczej na zamku reszelskim. | ||
| + | W 1976 roku Borys przeniósł swoją pracownię do Olsztyna i kontynuował produkcję sprawdzonych wzorów reszelskich, jednocześnie szukając nowych rozwiązań. | ||
| + | Artysta w 50-letnim okresie swojej działalności brał udział w licznych wystawach zbiorowych i indywidualnych m.in. w Warszawie, Olsztynie, Reszlu, Weimarze, Londynie, Edynburgu, Kaliningradzie, Monachium, Wiedniu. | ||
| + | Zdobył wiele nagród i wyróżnień, m.in. Złoty Medal Kilińskiego. Był również nagradzany w konkursie na „Pamiątkę Regionu Warmii i Mazur”. | ||
| + | Zmarł 20 grudnia 2020 roku w Olsztynie. | ||
==Twórczość== | ==Twórczość== | ||
| − | Borys tworzył swoje ceramiki w konwencji ludowej „nie z racji tradycji rodzinnych, ale z wyboru i upodobania” <ref> Kurowska Halina, ''Tworzywo i kształt Józefa Borysa'', Olsztyn, 1970.</ref> | + | Borys tworzył swoje ceramiki w konwencji ludowej „nie z racji tradycji rodzinnych, ale z wyboru i upodobania” <ref> Kurowska Halina, ''Tworzywo i kształt Józefa Borysa'', Olsztyn, 1970.</ref>. Początkowo artysta wykonywał w swojej pracowni w murach zamku prostsze bibeloty – wazony, figurki, popielniczki. Wówczas też przez dłuższy czas pogłębiał tajniki warsztatu ceramicznego, czytając i jeżdżąc po regionie, aby przyglądać się twórcom ludowym. Prócz tego Borys tworzył, wzorując się na kształtach, formach i ornamentyce podglądanych w przydrożnych kościółkach, starych chatach warmińskich oraz kapliczkach – z nich czerpał artystyczne tematy i niejako je interpretował. Dzięki studiowaniu warmińskich świątków, ozdobnych kafli, haftowanych czepców, kufli i beczułek w pracowni Borysa powstały „reszelskie” baby, miniaturowe kapliczki z Chrystusem Frasobliwym i „warmińskimi” madonnami, kafle i dzbany, kufle do piwa, antałki, figurki muzykantów, plakietki z płaskorzeźbami-motywami wiejskimi. Odbiorcą dzieł z pracowni reszelskiego ceramika były Cepelia, Olsztyńska Desa oraz turyści.<br> |
| + | Od 1976 do 2020 roku Borys prowadził pracownię ceramiczną w [[ewim:Olsztyn|Olsztynie]], przez ostatnie 20 lat wspólnie z synem Izydorem Borysem. | ||
| + | W latach 90-tych zaczął wprowadzać nowe wzory, również opierając się na sztuce ludowej. Tworzył różnego rodzaju ceramikę, którą po wysuszeniu i wypaleniu na biskwit zanurzał w polewie w odcieniach brązu i jeszcze raz wypalał na półmat, bez zbędnej ornamentyki. | ||
| + | Józef Borys uprawiał stare technologie i techniki wytwarzania ceramiki. Większość jego wyrobów była formowana na kole garncarskim. | ||
==Charakterystyka== | ==Charakterystyka== | ||
Dzieła Borysa określano jako „ambitną twórczość ludową”. Były to formy „świadomie prymitywne” i proste, nie stanowiły rekonstrukcji starych warmińskich wzorów, lecz swobodne wykorzystanie tradycyjnych motywów. To kultywowanie tradycji z nowym elementami – bogatsza kompilacja. Wielką inspiracją dla artysty były kafle mazurskie i warmińskie, „rekonstruował” je w glinie – ale bez rzeźby, uproszczone, z ogólnym zachowaniem charakterystycznego rysunku. Kafle te – w przeciwieństwie do klasycznych mazurskich – mogły stanowić nie tylko obudowę pieca, ale i ozdobę wnętrz. | Dzieła Borysa określano jako „ambitną twórczość ludową”. Były to formy „świadomie prymitywne” i proste, nie stanowiły rekonstrukcji starych warmińskich wzorów, lecz swobodne wykorzystanie tradycyjnych motywów. To kultywowanie tradycji z nowym elementami – bogatsza kompilacja. Wielką inspiracją dla artysty były kafle mazurskie i warmińskie, „rekonstruował” je w glinie – ale bez rzeźby, uproszczone, z ogólnym zachowaniem charakterystycznego rysunku. Kafle te – w przeciwieństwie do klasycznych mazurskich – mogły stanowić nie tylko obudowę pieca, ale i ozdobę wnętrz. | ||
| + | |||
| + | ==Nagrody i wyróżnienia== | ||
| + | *2008 r. - nagroda marszałka województwa warmińsko-mazurskiego w dziedzinie kultury | ||
| + | *2011 r. - Zasłużony dla Województwa Warmińsko-Mazurskiego | ||
| + | |||
| + | ==Galeria zdjęć== | ||
| + | <gallery widths=180px heights=180px perrow=5> | ||
| + | File:Bor.jpg|Źródło: Kurowska, Halina: ''Tworzywo i kształt Józefa Borysa'' / Halina Kurowska. – Olsztyn: Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Pojezierze”, 1970. | ||
| + | File:Bor3.jpg|Źródło: Ze zbiorów WBP w Olsztynie | ||
| + | File:Borysc.jpg|Józef Borys z Andrzejem Cieślakiem podczas Dni Jakubowych 2014, 25-27 lipca 2014 r.<br>Źródło: Archiwum [[Andrzej Cieślak|Andrzeja Cieślaka]] | ||
| + | </gallery> | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| + | #Borys, Józef: ''Ceramika jest sztuką'' / Józef Borys ; rozm. przepr. Zygmunt Milewski // „Gazeta Olsztyńska”. - 1983, nr 174, s. 5. | ||
#Kurowska, Halina: ''Tworzywo i kształt Józefa Borysa'' / Halina Kurowska. – Olsztyn: Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Pojezierze”, 1970. | #Kurowska, Halina: ''Tworzywo i kształt Józefa Borysa'' / Halina Kurowska. – Olsztyn: Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Pojezierze”, 1970. | ||
| + | #Mazgal, Ewa: ''Odznaczeni malarze, aktorzy i naukowcy : inauguracja roku kulturalnego na Warmii i Mazurach'' / Ewa Mazgal // „Gazeta Olsztyńska”. - 2008, nr 233, s. 4. | ||
==Przypisy== | ==Przypisy== | ||
<references/> | <references/> | ||
| − | [[Category: | + | ==Zobacz też== |
| + | *http://www.ceramikaborys.netgaleria.pl/?p=p_20&sName=strona-glowna | ||
| + | |||
| + | [[Category:Rzemiosło artystyczne|Borys,Józef]] [[Category: Rzeźbiarze|Borys,Józef]] [[Category:Rzeźba|Borys,Józef]] [[Category:Sztuka ludowa|Borys,Józef]] | ||
| + | [[Category:Twórcy ludowi|Borys,Józef]] | ||
| + | [[Category:Powiat kętrzyński|Borys,Józef]] [[Category:Reszel (gmina miejsko-wiejska)|Borys,Józef]] [[Category:Olsztyn|Borys,Józef]][[Category:1945-1989|Borys,Józef]] [[Category:1990-|Borys,Józef]] | ||
Aktualna wersja na dzień 13:20, 7 lut 2024
(1937- ) – reszelski, jak również olsztyński, artysta ceramik, specjalizacja – dzieła w konwencji ludowej
Spis treści
Biografia
Urodził się w 1937 r. w Nowym Mieście Lubawskim. Od 1957 roku uczył się w znanej szkole ceramicznej w Szczawnie Zdroju. W 1961 r. zamieszkał w Reszlu. Artysta początkowo parał się twórczością literacką (wiersze oraz opowiadania). Ostatecznie zajął się sztuką (malarstwo oraz ceramika). Zwrócił się do Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego „Pojezierze” (które przejęło opiekę nad zamkiem w Reszlu) o pomoc w założeniu warsztatu ceramicznego w reszelskim zamku. Stowarzyszenie objęło pieczą jego działalność, zaś artysta zorganizował stałe miejsce pracy twórczej na zamku reszelskim. W 1976 roku Borys przeniósł swoją pracownię do Olsztyna i kontynuował produkcję sprawdzonych wzorów reszelskich, jednocześnie szukając nowych rozwiązań. Artysta w 50-letnim okresie swojej działalności brał udział w licznych wystawach zbiorowych i indywidualnych m.in. w Warszawie, Olsztynie, Reszlu, Weimarze, Londynie, Edynburgu, Kaliningradzie, Monachium, Wiedniu. Zdobył wiele nagród i wyróżnień, m.in. Złoty Medal Kilińskiego. Był również nagradzany w konkursie na „Pamiątkę Regionu Warmii i Mazur”. Zmarł 20 grudnia 2020 roku w Olsztynie.
Twórczość
Borys tworzył swoje ceramiki w konwencji ludowej „nie z racji tradycji rodzinnych, ale z wyboru i upodobania” [1]. Początkowo artysta wykonywał w swojej pracowni w murach zamku prostsze bibeloty – wazony, figurki, popielniczki. Wówczas też przez dłuższy czas pogłębiał tajniki warsztatu ceramicznego, czytając i jeżdżąc po regionie, aby przyglądać się twórcom ludowym. Prócz tego Borys tworzył, wzorując się na kształtach, formach i ornamentyce podglądanych w przydrożnych kościółkach, starych chatach warmińskich oraz kapliczkach – z nich czerpał artystyczne tematy i niejako je interpretował. Dzięki studiowaniu warmińskich świątków, ozdobnych kafli, haftowanych czepców, kufli i beczułek w pracowni Borysa powstały „reszelskie” baby, miniaturowe kapliczki z Chrystusem Frasobliwym i „warmińskimi” madonnami, kafle i dzbany, kufle do piwa, antałki, figurki muzykantów, plakietki z płaskorzeźbami-motywami wiejskimi. Odbiorcą dzieł z pracowni reszelskiego ceramika były Cepelia, Olsztyńska Desa oraz turyści.
Od 1976 do 2020 roku Borys prowadził pracownię ceramiczną w Olsztynie, przez ostatnie 20 lat wspólnie z synem Izydorem Borysem.
W latach 90-tych zaczął wprowadzać nowe wzory, również opierając się na sztuce ludowej. Tworzył różnego rodzaju ceramikę, którą po wysuszeniu i wypaleniu na biskwit zanurzał w polewie w odcieniach brązu i jeszcze raz wypalał na półmat, bez zbędnej ornamentyki.
Józef Borys uprawiał stare technologie i techniki wytwarzania ceramiki. Większość jego wyrobów była formowana na kole garncarskim.
Charakterystyka
Dzieła Borysa określano jako „ambitną twórczość ludową”. Były to formy „świadomie prymitywne” i proste, nie stanowiły rekonstrukcji starych warmińskich wzorów, lecz swobodne wykorzystanie tradycyjnych motywów. To kultywowanie tradycji z nowym elementami – bogatsza kompilacja. Wielką inspiracją dla artysty były kafle mazurskie i warmińskie, „rekonstruował” je w glinie – ale bez rzeźby, uproszczone, z ogólnym zachowaniem charakterystycznego rysunku. Kafle te – w przeciwieństwie do klasycznych mazurskich – mogły stanowić nie tylko obudowę pieca, ale i ozdobę wnętrz.
Nagrody i wyróżnienia
- 2008 r. - nagroda marszałka województwa warmińsko-mazurskiego w dziedzinie kultury
- 2011 r. - Zasłużony dla Województwa Warmińsko-Mazurskiego
Galeria zdjęć
Źródło: Kurowska, Halina: Tworzywo i kształt Józefa Borysa / Halina Kurowska. – Olsztyn: Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Pojezierze”, 1970.
Źródło: Ze zbiorów WBP w Olsztynie
Józef Borys z Andrzejem Cieślakiem podczas Dni Jakubowych 2014, 25-27 lipca 2014 r.
Źródło: Archiwum Andrzeja Cieślaka
Bibliografia
- Borys, Józef: Ceramika jest sztuką / Józef Borys ; rozm. przepr. Zygmunt Milewski // „Gazeta Olsztyńska”. - 1983, nr 174, s. 5.
- Kurowska, Halina: Tworzywo i kształt Józefa Borysa / Halina Kurowska. – Olsztyn: Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Pojezierze”, 1970.
- Mazgal, Ewa: Odznaczeni malarze, aktorzy i naukowcy : inauguracja roku kulturalnego na Warmii i Mazurach / Ewa Mazgal // „Gazeta Olsztyńska”. - 2008, nr 233, s. 4.
Przypisy
- ↑ Kurowska Halina, Tworzywo i kształt Józefa Borysa, Olsztyn, 1970.
