Emilia Sukertowa-Biedrawina: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
(Added tag: 'pisarze') |
|||
| (Nie pokazano 78 wersji utworzonych przez 8 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | + | [[Image:sukertowa1.jpg|thumb|right|350px|Portret Emilii Sukertowej-Biedrawiny autorstwa Hieronima Skurpskiego<br>Źródło: Ze zbiorów dokumentów życia społecznego WBP w Olsztynie]] | |
| + | (1887-1970) - działaczka społeczno-oświatowa, pisarka, historyk, związana z regionem [[ewim:Warmia|Warmii]] i [[ewim:Mazury|Mazur]] | ||
== Biografia == | == Biografia == | ||
| − | + | Urodziła się w Łodzi. Po śmierci ojca, ok. roku 1900, wraz z matką wyjechała do Warszawy, tu ukończyła gimnazjum rosyjskie. Studiowała w Towarzystwie Kursów Naukowych, w prywatnej szkole sztuk pięknych Conti oraz Akademii Eksportowej w Wiedniu. | |
| − | W 1912 r. poślubiła Stanisława Alfreda Sukerta, urodziła dwie córki, Wandę i Bożenę. Stanisław Sukert zmarł w 1927 r. Rok później kolejnym mężem Emilii został Józef Biedrawa. W 1934 r. Biedrawowie zamieszkali w Działdowie, następnie wyjechali do Warszawy. Podczas wojny ukrywali się pod nazwiskiem Bernatowicz. Józef Biedrawa zmarł w 1944 r. Emilia Sukertowa-Biedrawina do Olsztyna wróciła w 1945 r. wraz z matką i rodziną córki. Ostatnie lata poświęciła na pisanie wspomnień. | + | W 1912 r. poślubiła Stanisława Alfreda Sukerta, urodziła dwie córki, Wandę i Bożenę. Stanisław Sukert zmarł w 1927 r. Rok później kolejnym mężem Emilii został [[ewim:Józef Biedrawa|Józef Biedrawa]]. W 1934 r. Biedrawowie zamieszkali w [[ewim:Działdowo|Działdowie]], następnie wyjechali do Warszawy. Podczas wojny ukrywali się pod nazwiskiem Bernatowicz. Józef Biedrawa zmarł w 1944 r. Emilia Sukertowa-Biedrawina do [[ewim:Olsztyn|Olsztyna]] wróciła w 1945 r. wraz z matką i rodziną córki. Ostatnie lata poświęciła na pisanie wspomnień. |
== Działalność == | == Działalność == | ||
| − | Przed 1914 r. uczestniczyła w tajnym Towarzystwie Równouprawnienia Kobiet, które później działało jako Stowarzyszenie Umysłowo Pracujących Kobiet. Po wybuchu I wojny światowej działała w Towarzystwie Opieki nad Ofiarami Wojny. W 1919 r. została skierowana do pracy w Mazurskim Komitecie Plebiscytowym. Od 1921 r. działała w Związku Obrony Kresów Zachodnich, pomagała w powstaniu Mazurskiego Domu Ludowego w Działdowie (1922 | + | Przed 1914 r. uczestniczyła w tajnym [[ewim:Towarzystwo Równouprawnienia Kobiet|Towarzystwie Równouprawnienia Kobiet]], które później działało jako [[ewim:Stowarzyszenie Umysłowo Pracujących Kobiet. |Stowarzyszenie Umysłowo Pracujących Kobiet]]. Po wybuchu I wojny światowej działała w [[ewim:Towarzystwo Opieki nad Ofiarami Wojny|Towarzystwie Opieki nad Ofiarami Wojny]]. W 1919 r. została skierowana do pracy w [[ewim:Mazurski Komitet Plebiscytowy|Mazurskim Komitecie Plebiscytowym]]. Od 1921 r. działała w [[ewim:Związek Obrony Kresów Zachodnich|Związku Obrony Kresów Zachodnich]], pomagała w powstaniu [[ewim:Mazurski Dom Ludowy w Działdowie|Mazurskiego Domu Ludowego w Działdowie]] (1922), założyła [[Muzeum Mazurskie w Działdowie|Muzeum Mazurskie w Działdowie]] (1927 r.), prowadziła koło krajoznawcze dla młodzieży przy [[ewim:Działdowskie Seminarium Nauczycielskie|Działdowskim Seminarium Nauczycielskim]] (1927 r.), utworzyła [[ewim:Towarzystwo Przyjaciół Mazur|Towarzystwo Przyjaciół Mazur]] (1929). Organizowała kursy rolniczo-gospodarskie dla dziewcząt, które przekształciły się w Państwową Szkołę Rolniczą Żeńską w Malinowie (1930 r.). |
| − | Emilia Sukertowa-Biedrawina | + | Emilia Sukertowa-Biedrawina ratowała z pożogi wojennej pamiątki polskości (druki, książki), które ocalały po działaniach wojennych. Księgozbiór [[Biblioteka Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie |Biblioteki Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie]] w części pochodził z rozproszonych księgozbiorów poniemieckich. |
| − | W 1948 roku biblioteka Instytutu liczyła ok. 5 tys. woluminów. Emilia Sukertowa-Biedrawina publikowała od 1958 r. na łamach „Komunikatów Mazursko-Warmińskich” ogólną bibliografię Warmii i Mazur za lata 1944-1960. | + | W 1948 roku biblioteka Instytutu liczyła ok. 5 tys. woluminów. Emilia Sukertowa-Biedrawina publikowała od 1958 r. na łamach [[Komunikaty Warmińsko-Mazurskie| „Komunikatów Mazursko-Warmińskich”]] ogólną bibliografię Warmii i Mazur za lata 1944-1960. |
| − | Była sekretarzem generalnym oraz kierownikiem Instytutu Mazurskiego, który został przekształcony w Stację Naukową Polskiego Towarzystwa Historycznego. Upowszechniała wiedzę o regionie: udzielała informacji, opracowywała kwerendy, dostarczała materiały władzom i naukowcom, publikowała artykuły o działalności i cennych nabytkach Biblioteki, organizowała wystawy, do niektórych z nich opracowywała katalogi i przewodniki (np. „Wystawa Kopernika w Olsztynie” otwarta w 403 rocznicę śmierci wielkiego astronoma 1946 r., „Pokaz druków mazurskich XVI-XX wieku”, „Działacze Mazur i Warmii epoki Mickiewicza” 1956 r., „Walka o społeczne i narodowe wyzwolenie ludności Mazur i Warmii” 1956 r.). | + | Była sekretarzem generalnym oraz kierownikiem [[Instytut Mazurski| Instytutu Mazurskiego]], który został przekształcony w Stację Naukową Polskiego Towarzystwa Historycznego. Upowszechniała wiedzę o regionie: udzielała informacji, opracowywała kwerendy, dostarczała materiały władzom i naukowcom, publikowała artykuły o działalności i cennych nabytkach Biblioteki, organizowała wystawy, do niektórych z nich opracowywała katalogi i przewodniki (np. „Wystawa Kopernika w Olsztynie” otwarta w 403 rocznicę śmierci wielkiego astronoma 1946 r., „Pokaz druków mazurskich XVI-XX wieku”, „Działacze Mazur i Warmii epoki Mickiewicza” 1956 r., „Walka o społeczne i narodowe wyzwolenie ludności Mazur i Warmii” 1956 r.). |
== Twórczość == | == Twórczość == | ||
| − | Debiut literacki, to | + | Debiut literacki, to ''Legendy mazurskie'' (1923). W latach 1923-1933 tworzyła „Gazetę Mazurską”. W okresie 1924-1938 redagowała „Kalendarz dla Mazurów”, w latach 1957-1965 [[Komunikaty Warmińsko-Mazurskie|„Komunikaty Mazursko-Warmińskie”]]. |
| − | Napisała wiele artykułów dotyczących przeszłości Mazur, opisywała wydarzenia historii, dzieje miast, miasteczek mazurskich, podejmowała tematy kultury ludowej, zajmowała się świadomością narodową w mazurskiej i warmińskiej pieśni ludowej. Łącznie wydrukowała ok. 1800 tekstów wszystkie cechuje dbałość o formę i treść (jak np. wspomnienia | + | Napisała wiele artykułów dotyczących przeszłości Mazur, opisywała wydarzenia historii, dzieje miast, miasteczek mazurskich, podejmowała tematy kultury ludowej, zajmowała się świadomością narodową w mazurskiej i warmińskiej pieśni ludowej. Łącznie wydrukowała ok. 1800 tekstów wszystkie cechuje dbałość o formę i treść (jak np. wspomnienia ''[[Dawno i niedawno]]'', wyd. 1965 r.). |
== Nagrody i odznaczenia == | == Nagrody i odznaczenia == | ||
| − | + | ||
| − | *Złota Odznaka Mazurskiego Związku Ludowego (1919) | + | *Złota Odznaka Mazurskiego Związku Ludowego (1919) |
| − | *Krzyż Kawalerski „Polonia Restituta” (1930) | + | *Krzyż Kawalerski „Polonia Restituta” (1930) |
| − | *Srebrny Wawrzyn Polskiej Akademii Literatury (1937) | + | *Srebrny Wawrzyn Polskiej Akademii Literatury (1937) |
| − | *Złoty Krzyż Zasługi (1954) | + | *Złoty Krzyż Zasługi (1954) |
| − | *Krzyż Oficerski (1959) | + | *Krzyż Oficerski (1959) |
| − | *Komandorski Order Odrodzenia Polski (1967) | + | *Komandorski Order Odrodzenia Polski (1967) |
=== Honorowe nagrody === | === Honorowe nagrody === | ||
| − | *Złota Odznaka Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego (1950) | + | *Złota Odznaka Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego (1950) |
| − | *Złota Odznaka Tysiąclecia (1963) | + | *Złota Odznaka Tysiąclecia (1963) |
| − | *Złota Odznaka „Zasłużonym dla Warmii i Mazur” (1965) | + | *[[Złota Odznaka „Zasłużonym dla Warmii i Mazur”]] (1965)<br> |
| − | W 1965 r. już na emeryturze została honorowym kuratorem Stacji Naukowej oraz honorowym prezesem Olsztyńskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego. W 1967 r. Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie nagrodziło ją za całokształt pracy nagrodą wojewódzką, w 1968 r. otrzymała nagrodę regionalną im. Michała Lengowskiego. Pośmiertnie Emilia Sukertowa-Biedrawina została odznaczona Medalem „Rodła” (1986). | + | W 1965 r. już na emeryturze została honorowym kuratorem Stacji Naukowej oraz honorowym prezesem Olsztyńskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego. W 1967 r. Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie nagrodziło ją za całokształt pracy nagrodą wojewódzką, w 1968 r. otrzymała nagrodę regionalną im. Michała Lengowskiego. Pośmiertnie Emilia Sukertowa-Biedrawina została odznaczona [[Medal „Rodła”| Medalem „Rodła”]] (1986). |
| + | |||
| + | ==Galeria zdjęć== | ||
| + | <gallery widths=180px heights=180px perrow=5> | ||
| + | File:sukertowa5.jpg|''„Dawno a niedawno”''<br>Źródło: Ze zbiorów WBP w Olsztynie. | ||
| + | File:sukertowa9.jpg|Źródło: Ze zbiorów WBP w Olsztynie | ||
| + | File:Sukertowac.jpg|Tablica pamiątkowa w [[Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie|WBP w Olsztynie]] <br>Źródło: Archiwum [[Andrzej Cieślak|Andrzeja Cieślaka]] | ||
| + | </gallery> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | #Olsztyn 1945-2005 : kultura i nauka : praca zbiorowa / pod red. Stanisława Achremczyka i Władysława Ogrodzińskiego ; aut. oprac. Stanisław Achremczyk [et al.]. - Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2006. | + | #''Olsztyn 1945-2005 : kultura i nauka : praca zbiorowa'' / pod red. Stanisława Achremczyka i Władysława Ogrodzińskiego ; aut. oprac. Stanisław Achremczyk [et al.]. - Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2006. |
| − | #Szostakowska, Małgorzata: Emilia Sukertowa-Biedrawina 1887-1970 : zarys biograficzny / Małgorzata Szostakowska. -Olsztyn : Pojezierze, 1978. | + | #Szostakowska, Małgorzata: ''Emilia Sukertowa-Biedrawina 1887-1970 : zarys biograficzny'' / Małgorzata Szostakowska. - Olsztyn : Pojezierze, 1978. |
| − | [[Category:Olsztyn]] | + | |
| − | [[Category:Powiat działdowski]] | + | [[Category:Badacze historii i kultury|Sukertowa-Biedrawina,Emilia]] |
| − | [[Category: | + | [[Category:Działacze społeczni|Sukertowa-Biedrawina,Emilia]] |
| − | [[Category: | + | [[Category:Organizatorzy i animatorzy kultury|Sukertowa-Biedrawina,Emilia]] |
| + | [[Category:Bibliotekarze i księgarze|Sukertowa-Biedrawina,Emilia]] | ||
| + | [[Category:Pisarze i poeci|Sukertowa-Biedrawina,Emilia]] | ||
| + | [[Category:Wydawcy|Sukertowa-Biedrawina,Emilia]] | ||
| + | [[Category:Animacja kulturalna|Sukertowa-Biedrawina,Emilia]] | ||
| + | [[Category:Bibliotekarstwo|Sukertowa-Biedrawina,Emilia]] | ||
| + | [[Category:Etnografia|Sukertowa-Biedrawina,Emilia]] | ||
| + | [[Category:Olsztyn|Sukertowa-Biedrawina,Emilia]] | ||
| + | [[Category:Powiat działdowski|Sukertowa-Biedrawina,Emilia]] | ||
| + | [[Category:Działdowo|Sukertowa-Biedrawina,Emilia]] | ||
| + | [[Category:Prusy Wschodnie|Sukertowa-Biedrawina,Emilia]] | ||
| + | [[Category:1801-1918|Sukertowa-Biedrawina,Emilia]] | ||
| + | [[Category:1919-1944|Sukertowa-Biedrawina,Emilia]] | ||
| + | [[Category:1945-1989|Sukertowa-Biedrawina,Emilia]] | ||
Aktualna wersja na dzień 10:08, 17 wrz 2015
(1887-1970) - działaczka społeczno-oświatowa, pisarka, historyk, związana z regionem Warmii i Mazur
Spis treści
Biografia
Urodziła się w Łodzi. Po śmierci ojca, ok. roku 1900, wraz z matką wyjechała do Warszawy, tu ukończyła gimnazjum rosyjskie. Studiowała w Towarzystwie Kursów Naukowych, w prywatnej szkole sztuk pięknych Conti oraz Akademii Eksportowej w Wiedniu. W 1912 r. poślubiła Stanisława Alfreda Sukerta, urodziła dwie córki, Wandę i Bożenę. Stanisław Sukert zmarł w 1927 r. Rok później kolejnym mężem Emilii został Józef Biedrawa. W 1934 r. Biedrawowie zamieszkali w Działdowie, następnie wyjechali do Warszawy. Podczas wojny ukrywali się pod nazwiskiem Bernatowicz. Józef Biedrawa zmarł w 1944 r. Emilia Sukertowa-Biedrawina do Olsztyna wróciła w 1945 r. wraz z matką i rodziną córki. Ostatnie lata poświęciła na pisanie wspomnień.
Działalność
Przed 1914 r. uczestniczyła w tajnym Towarzystwie Równouprawnienia Kobiet, które później działało jako Stowarzyszenie Umysłowo Pracujących Kobiet. Po wybuchu I wojny światowej działała w Towarzystwie Opieki nad Ofiarami Wojny. W 1919 r. została skierowana do pracy w Mazurskim Komitecie Plebiscytowym. Od 1921 r. działała w Związku Obrony Kresów Zachodnich, pomagała w powstaniu Mazurskiego Domu Ludowego w Działdowie (1922), założyła Muzeum Mazurskie w Działdowie (1927 r.), prowadziła koło krajoznawcze dla młodzieży przy Działdowskim Seminarium Nauczycielskim (1927 r.), utworzyła Towarzystwo Przyjaciół Mazur (1929). Organizowała kursy rolniczo-gospodarskie dla dziewcząt, które przekształciły się w Państwową Szkołę Rolniczą Żeńską w Malinowie (1930 r.). Emilia Sukertowa-Biedrawina ratowała z pożogi wojennej pamiątki polskości (druki, książki), które ocalały po działaniach wojennych. Księgozbiór Biblioteki Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie w części pochodził z rozproszonych księgozbiorów poniemieckich. W 1948 roku biblioteka Instytutu liczyła ok. 5 tys. woluminów. Emilia Sukertowa-Biedrawina publikowała od 1958 r. na łamach „Komunikatów Mazursko-Warmińskich” ogólną bibliografię Warmii i Mazur za lata 1944-1960. Była sekretarzem generalnym oraz kierownikiem Instytutu Mazurskiego, który został przekształcony w Stację Naukową Polskiego Towarzystwa Historycznego. Upowszechniała wiedzę o regionie: udzielała informacji, opracowywała kwerendy, dostarczała materiały władzom i naukowcom, publikowała artykuły o działalności i cennych nabytkach Biblioteki, organizowała wystawy, do niektórych z nich opracowywała katalogi i przewodniki (np. „Wystawa Kopernika w Olsztynie” otwarta w 403 rocznicę śmierci wielkiego astronoma 1946 r., „Pokaz druków mazurskich XVI-XX wieku”, „Działacze Mazur i Warmii epoki Mickiewicza” 1956 r., „Walka o społeczne i narodowe wyzwolenie ludności Mazur i Warmii” 1956 r.).
Twórczość
Debiut literacki, to Legendy mazurskie (1923). W latach 1923-1933 tworzyła „Gazetę Mazurską”. W okresie 1924-1938 redagowała „Kalendarz dla Mazurów”, w latach 1957-1965 „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”. Napisała wiele artykułów dotyczących przeszłości Mazur, opisywała wydarzenia historii, dzieje miast, miasteczek mazurskich, podejmowała tematy kultury ludowej, zajmowała się świadomością narodową w mazurskiej i warmińskiej pieśni ludowej. Łącznie wydrukowała ok. 1800 tekstów wszystkie cechuje dbałość o formę i treść (jak np. wspomnienia Dawno i niedawno, wyd. 1965 r.).
Nagrody i odznaczenia
- Złota Odznaka Mazurskiego Związku Ludowego (1919)
- Krzyż Kawalerski „Polonia Restituta” (1930)
- Srebrny Wawrzyn Polskiej Akademii Literatury (1937)
- Złoty Krzyż Zasługi (1954)
- Krzyż Oficerski (1959)
- Komandorski Order Odrodzenia Polski (1967)
Honorowe nagrody
- Złota Odznaka Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego (1950)
- Złota Odznaka Tysiąclecia (1963)
- Złota Odznaka „Zasłużonym dla Warmii i Mazur” (1965)
W 1965 r. już na emeryturze została honorowym kuratorem Stacji Naukowej oraz honorowym prezesem Olsztyńskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego. W 1967 r. Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie nagrodziło ją za całokształt pracy nagrodą wojewódzką, w 1968 r. otrzymała nagrodę regionalną im. Michała Lengowskiego. Pośmiertnie Emilia Sukertowa-Biedrawina została odznaczona Medalem „Rodła” (1986).
Galeria zdjęć
„Dawno a niedawno”
Źródło: Ze zbiorów WBP w Olsztynie.
Źródło: Ze zbiorów WBP w Olsztynie
Tablica pamiątkowa w WBP w Olsztynie
Źródło: Archiwum Andrzeja Cieślaka
Bibliografia
- Olsztyn 1945-2005 : kultura i nauka : praca zbiorowa / pod red. Stanisława Achremczyka i Władysława Ogrodzińskiego ; aut. oprac. Stanisław Achremczyk [et al.]. - Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2006.
- Szostakowska, Małgorzata: Emilia Sukertowa-Biedrawina 1887-1970 : zarys biograficzny / Małgorzata Szostakowska. - Olsztyn : Pojezierze, 1978.
