Janusz Laddy

(1935-2023) – współtwórca kultury olsztyńskiej, muzyk, kompozytor, aktor, założyciel, kierownik artystyczny i organizacyjny zespołu harcerskiego” Arabeska”.

Biografia i działalność

Janusz Laddy urodził się w Nowych Święcianach na Wileńszczyźnie 22 kwietnia 1935 roku. W 1943 roku Jego ojciec wraz z grupą miejscowej inteligencji, został aresztowany i rozstrzelany pod Wilnem przez litewskich nacjonalistów. W ramach akcji wysiedleńczej Polaków z Litwy wraz z matką Zofią Laddy w 1945 roku trafił do Olsztyna. Zofia Laddy wraz z Marią Zientarą–Malewską organizowała pierwszą szkołę w mieście – obecnie S.P. nr 2. Uczyła w niej do końca lat 60-tych.

Janusz Laddy równolegle do podstawowej szkoły ogólnej podjął naukę w powołanej Szkole Muzycznej I stopnia. Wówczas również zetknął się z harcerstwem działającym przy szkole podstawowej nr 4. Ale przygoda z harcerstwem typu skautowskiego trwała krótko. Jak sam pisał we wspomnieniach: ”...któregoś dnia zajęcia zostały odwołane i oznajmiono nam, że od tej chwili należymy do organizacji harcerskich przy naszych szkołach macierzystych. Teraz zbiórki odbywały się jako dodatkowe lekcje w klasie i polegały na czytaniu broszurek propagandowych. Na długo pozostał mi uraz do słowa-"harcerstwo"”.

W LO1 im. Adama Mickiewicza z racji wykształcenia muzycznego jako uczeń Janusz Laddy stał się stałym organizatorem oprawy muzycznych akademii szkolnych. Pod koniec X klasy w 1952 roku dowiedział się, że należy „zbiorowo” do ZMP i został skierowany na obóz przedzlotowy Młodzieży Artystycznej w Węgorzewie. Tam został akompaniatorem Zespołu Tanecznego z Kętrzyna.

Po maturze znalazł się w centrum amatorskiego ruchu muzycznego w Wojewódzkim Domu Kultury w Olsztynie. Jako muzyk i aktor działał w amatorskim teatrze „Warmiaczek”, tam poznał swoją żonę, Krystynę Sapińską, późniejszą aktorkę Olsztyńskiego Teatru Lalek, z którym współpracował również jako kompozytor i aranżer w latach 90-tych.

Od 1957 roku współtworzył początki ruchu aktorskiego Głuchych (późniejsza Pantomima Olsztyńska).

Od 1962 roku akompaniował ludowemu Zespołowi Pieśni i Tańca „Olsztyn", pod kierunkiem choreografa Wojciecha Muchlado (również repatrianta z Wileńszczyzny), jednocześnie został akompaniatorem Harcerskiego Zespołu Tanecznego „Krusyna”. Współpraca z „Krusyną” trwała do 1969 roku. W tym okresie Janusz Laddy został instruktorem harcerskim, złożył zobowiązanie instruktorskie. „Krusyna” tylko tańczyła. Żeby wypełnić przerwy potrzebne na zmianę strojów Laddy stworzył sekcję wokalną. Było to 10 dziewcząt wybranych po przesłuchaniu w LO1. Repertuar stanowiły piosenki z Warmii i Mazur i piosenki harcerskie. Wiele z tych utworów wyszło spod pióra Jerzego Krzywoszewskiego. Muzykę do nich komponował Janusz Laddy. Sekcja wokalna zaczęła się usamodzielniać. Coraz częściej przychodziły zaproszenia na występy, tylko dla niej.

Wojewódzki Dom Kultury zorganizował Akcję Srebrnej Nutki, co polegało na zakładaniu, w domach kultury, klubach, świetlicach, zespołów wokalnych we współpracy z harcerstwem. Wokalna „Krusyna” jeździła po województwie jako wzór akcji. W 1969 roku w połowie drugiego pokolenia wokalistek następuje rozłam. Szefowa „Krusyny” przestała tolerować niezależność sekcji a dziewczęta nie chciały się z tym pogodzić. W połowie kwietnia 1969 roku połowa zespołu wokalnego opuściła „Krusynę”. Janusz Laddy także, nosząc się zamiarem wystąpienia z ZHP. Ostatecznie jednak wraz z grupą, która opuściła „Krusynę” postanowił stworzyć nowy harcerski zespół. Pomógł Wojewódzki Dom Kultury i Wojewódzka Rada Związków Zawodowych. Komenda Hufca ZHP w Olsztynie z pewnymi oporami zarejestrowała zespół i w ten sposób pojawiła się 208 Olsztyńska Drużyna Artystyczna ZHP Związku Zawodowego Pracowników Kultury i Sztuki przy Wojewódzkim Domu Kultury w Olsztynie. Dziewczęta wybrały nazwę „Arabeska”. Zespół stanowiło 6 dziewcząt z poprzedniego składu „Krusyny”, był więc przygotowany do natychmiastowych występów. Tak więc 9 maja 1969 roku odbył się pierwszy. Następnie doszły jeszcze dwie wokalistki i wsparcie instrumentalne w osobach trzech chłopców.

Od tej chwili Janusz Laddy poświęcał się organizacji harcerskiego życia muzycznego ale już na poziomie ogólnopolskim i międzynarodowym. Z braku pełnej dokumentacji trudno zliczyć ilość koncertów zespołu. Ale przez dwadzieścia lat istnienia było ich około półtora tysiąca. Występowali w całej Polsce, Finlandii, Czechosłowacji, Francji, NRD, Rumunii, Węgrzech i kilkakrotnie w ZSRR. Występowali na scenach między innymi Teatru Polskiego, Teatru Buffo i Urzędzie Rady Ministrów w Warszawie, na scenie Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej w Olsztynie. W 1989 roku część zespołu zgłosiła niechęć do występowania w harcerskich mundurkach. Janusz Laddy w Komendzie Chorągwi zgłosił wystąpienie zespołu z ZHP, swoją funkcję instruktora i harcmistrza PL przenosząc w stan spoczynku.

W 1990 roku Arabeska przeszła do Pałacu Młodzieży w Olsztynie jako Pracownia Muzyczna i to był właściwie koniec zespołu.

Janusz Laddy wraz z zespołem legitymował się :

• Krzyżem Zasługi dla ZHP.
• Honorową odznaką Zasłużony dla Warmii i Mazur,
• Honorowym Obywatelstwem Miasta Fromborka (indywidualnie)

W roku 2006 Janusz Laddy odszedł z Pałacu Młodzieży na emeryturę. Zmarł w Olsztynie 19 marca 2023 roku.

Źródło

1. Informacje nadesłane przez Wandę Laddy.